DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.17540#0071
que Cartefiana PhtlofopJria commenta & syftemata convelli penitus exiftimo vg.
de prejfione globulorum atbereorum, matenaque fubtilis ubique diffusa> semper
mobilis viribus centrisugis £f centripetis semper aqualibus in omnia terreftria cor-
pora irumpentis praesenria; de nitro aereo ceu primo pabulo ignis £rV.
N. 46) Ex constanti tenore barometri durante Eclipsi conduditur: neque pon-
dus atmospbara, nec elaterem aeris a conjun&ione solis ^ luna Ecliptica ul-
lam sensibilem mutationem subire; fieri autem posse ob repentinam caloris
frigorisque successionem insignes mutationes, quae corporibus etiam anima-
lium inhaereant, non quod opinionem vulgi sequi, & nescio quae labentia
coelo venena, tempore Eclipseos comminisci velle videar ; sed aiia veriore
ratione, quae experimentis hic inftirutis aliisque plurimis folide confirmari
potest. Si enim in deftiUatione falium , oleorum, & vegetabilium, in sublima-
tione quoque plurium corporum, quod norunt cbemici, alembico mediocri
igne balnei calenti, longiore collo & casside inftru&o pannum madefa£tum ad-
moveas, subito purior fpiritus altius evedsus srigore conftringitur, specifice-
que gravior aere, inftar nubis.roscidae in vas fubje£tum, unde afcenderat, re-
kpsus, ceteris partibus aqueis & terreftribus, vetus inquilinus, iterum com-
mifcetur; quid nifi (fervata ratione) haec, quae innatant noftro aeri, exfpi-
rata e tellure omnis generis corpuscula, in minus volumen cogantur ? pro-
piusque fuperficiem rerrae, inque aerem, quo refpiramus, organaque refpi-
rationis recidant, pulmonumque actionem & inde pendentem circuitum san-
guinis augeant, minuantque pro diversa earum particularum vi elaftica, spif-
situdine, figura, folvendi vi & inssexilitate; quod nos ingruente gravi tem-
peftate aliisque sexcentis occafionibus experimur quotidie , & a motu effer-
vefcente fanguinis gravedinem capitis incufamus. His fi accedat in corpore
humano ab aeftu calente fubita pororum obftrucYio, ne tum quid sunefti
tempore Eclipfeos patiamur, quae multi fua cylpa fine Eclipsi alias 'pati faepe
noluerunt.
N. 47-) Sed tempus monet ut Mannhemio Schwezingam redeamus ejusque
diei Observationes cceleftes hujus Eclipfis folaris eruditorum examini scquenti
pagina exponamus-
G z P. ,
ties referunt fcriptores Eruditi Diarii Ratislonenps Part. III. Menfis Martii. £)je 9l0ttef)mitncj
feer 26drme roart» ancf) rodhrenb ber $infternuf?/ Dcrmittelsl Stsermometer o&feroiret/. e$ nwrben
nel)mlic^ im<o Sfteaumottrtfcfje Sftermometer aits Dcm Observatono pcrpendiculdr gegeu Die ©ott?
nett aufgefwngen, unD eineS roarb atif gleicfje 9Irt unten an Der <£rbe atifgefe^t. 3Utf bem ob-
fervatorio sielen bie Sftermometer oort 18 unb »tef fiinstel ©raocn) Das eitte 5117 unb eiuen tjal*
oen ©raben, ttnb ba$ anbere jtt 6 nnb Dren Diertel (Sraben. jsnngegen sancs ba$ ttntere Ssjermo*
meter oott 27 GBraben jtt 11 tmb einen nal&en. ©aSSftermometer dus DemObservatorio fiel u&er
11 ©rabe, tinb ba$ tmten beftnbstdje uber 15 ©rabe; Da biefelee sonfi nm bieser£ag&3ett, mnv.
bie ^crsinsterung nic&t gcroefen rodre, sjdtten sleigcn miitsen.
de prejfione globulorum atbereorum, matenaque fubtilis ubique diffusa> semper
mobilis viribus centrisugis £f centripetis semper aqualibus in omnia terreftria cor-
pora irumpentis praesenria; de nitro aereo ceu primo pabulo ignis £rV.
N. 46) Ex constanti tenore barometri durante Eclipsi conduditur: neque pon-
dus atmospbara, nec elaterem aeris a conjun&ione solis ^ luna Ecliptica ul-
lam sensibilem mutationem subire; fieri autem posse ob repentinam caloris
frigorisque successionem insignes mutationes, quae corporibus etiam anima-
lium inhaereant, non quod opinionem vulgi sequi, & nescio quae labentia
coelo venena, tempore Eclipseos comminisci velle videar ; sed aiia veriore
ratione, quae experimentis hic inftirutis aliisque plurimis folide confirmari
potest. Si enim in deftiUatione falium , oleorum, & vegetabilium, in sublima-
tione quoque plurium corporum, quod norunt cbemici, alembico mediocri
igne balnei calenti, longiore collo & casside inftru&o pannum madefa£tum ad-
moveas, subito purior fpiritus altius evedsus srigore conftringitur, specifice-
que gravior aere, inftar nubis.roscidae in vas fubje£tum, unde afcenderat, re-
kpsus, ceteris partibus aqueis & terreftribus, vetus inquilinus, iterum com-
mifcetur; quid nifi (fervata ratione) haec, quae innatant noftro aeri, exfpi-
rata e tellure omnis generis corpuscula, in minus volumen cogantur ? pro-
piusque fuperficiem rerrae, inque aerem, quo refpiramus, organaque refpi-
rationis recidant, pulmonumque actionem & inde pendentem circuitum san-
guinis augeant, minuantque pro diversa earum particularum vi elaftica, spif-
situdine, figura, folvendi vi & inssexilitate; quod nos ingruente gravi tem-
peftate aliisque sexcentis occafionibus experimur quotidie , & a motu effer-
vefcente fanguinis gravedinem capitis incufamus. His fi accedat in corpore
humano ab aeftu calente fubita pororum obftrucYio, ne tum quid sunefti
tempore Eclipfeos patiamur, quae multi fua cylpa fine Eclipsi alias 'pati faepe
noluerunt.
N. 47-) Sed tempus monet ut Mannhemio Schwezingam redeamus ejusque
diei Observationes cceleftes hujus Eclipfis folaris eruditorum examini scquenti
pagina exponamus-
G z P. ,
ties referunt fcriptores Eruditi Diarii Ratislonenps Part. III. Menfis Martii. £)je 9l0ttef)mitncj
feer 26drme roart» ancf) rodhrenb ber $infternuf?/ Dcrmittelsl Stsermometer o&feroiret/. e$ nwrben
nel)mlic^ im<o Sfteaumottrtfcfje Sftermometer aits Dcm Observatono pcrpendiculdr gegeu Die ©ott?
nett aufgefwngen, unD eineS roarb atif gleicfje 9Irt unten an Der <£rbe atifgefe^t. 3Utf bem ob-
fervatorio sielen bie Sftermometer oort 18 unb »tef fiinstel ©raocn) Das eitte 5117 unb eiuen tjal*
oen ©raben, ttnb ba$ anbere jtt 6 nnb Dren Diertel (Sraben. jsnngegen sancs ba$ ttntere Ssjermo*
meter oott 27 GBraben jtt 11 tmb einen nal&en. ©aSSftermometer dus DemObservatorio fiel u&er
11 ©rabe, tinb ba$ tmten beftnbstdje uber 15 ©rabe; Da biefelee sonfi nm bieser£ag&3ett, mnv.
bie ^crsinsterung nic&t gcroefen rodre, sjdtten sleigcn miitsen.