DOI Artikel:
Krasny, Piotr: Epistola pastoralis biskupa Bernarda Maciejowskiego z roku 1601: Zapomniany dokument recepcji potrydenckich zasad kształtowania sztuki sakralnej w Polsce
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19072#0167
10. Koniecpol, kościół p.w. Trójcy Świętej z dzwonnicami i bramą frontową, ok. 1633-1644.
Wg A. Miłobędzki, Zarys dziejów architektury w Polsce, Warszawa 1988
okazałym zbiorem relikwii, a nieco skromniejsze zachowały się do dziś w wielu
innych świątyniach60.
Nie znam żadnych przekazów źródłowych, poświadczających expressis
verbis wykorzystywanie Epistolaepastoralis jako zbioru norm, realizowanych
ściśle podczas konkretnych prac artystycznych. Wydaje się jednak, że taką rolę
owego tekstu potwierdzają istotne pośrednie przesłanki, zaprezentowane w tych
rozważaniach. Rodziały Epistolaepastoralis poświęcone sztuce są więc zapew-
ne co najmniej równie ważnym dokumentem polskiej kontrreformacyjnej myśli
0 sztuce, jak postanowienia synodu krakowskiego z r. 1621, dotyczące kultu
obrazów. Odnalezienie tego ostatniego tekstu przez Mieczysława Skrudlika61
1 jego opublikowanie przez Władysława Tomkiewicza62 miało duże znaczenie
dla badań nad siedemnastowiecznym malarstwem sakralnym w Rzeczypo-
spolitej63. Dlatego też postanowiłem przypomnieć zalecenia Maciejowskiego,
zarówno w oryginalnej wersji łacińskiej, jak i w przekładzie na język polski,
wierząc, że upowszechnienie tego tekstu dopomoże w poszukiwaniu kontrre-
formacyjnych tendencji w dorobku polskiej sztuki nowożytnej.
60 R. Mączyński, Nowożytne konfesje polskie. Artystyczne formy gloryfikacji grobów świętych
i błogosławionych w dawnej Rzeczypospolitej, Toruń 2003. s. 586, 594, 605.
61 M. Skrudlik, Królowa Korony Polskiej. Szkice z historii malarstwa i kultu Bogarodzicy
w Polsce, Lwów 1930, s. 10-12.
62 Tomkowicz (przyp. 52), s. 174-184.
63 Zob. np. A. Ryszkiewicz, M. Walicki, W. Tomkiewicz, Malarstwo polskie. Manieryzm,
barok, Warszawa 1971, s. 29-30; Teoretycy, pisarze i artyści o sztuce 1500-1600, oprać. J. Bia-
łostocki, Warszawa 1985, s. 432.
137
Wg A. Miłobędzki, Zarys dziejów architektury w Polsce, Warszawa 1988
okazałym zbiorem relikwii, a nieco skromniejsze zachowały się do dziś w wielu
innych świątyniach60.
Nie znam żadnych przekazów źródłowych, poświadczających expressis
verbis wykorzystywanie Epistolaepastoralis jako zbioru norm, realizowanych
ściśle podczas konkretnych prac artystycznych. Wydaje się jednak, że taką rolę
owego tekstu potwierdzają istotne pośrednie przesłanki, zaprezentowane w tych
rozważaniach. Rodziały Epistolaepastoralis poświęcone sztuce są więc zapew-
ne co najmniej równie ważnym dokumentem polskiej kontrreformacyjnej myśli
0 sztuce, jak postanowienia synodu krakowskiego z r. 1621, dotyczące kultu
obrazów. Odnalezienie tego ostatniego tekstu przez Mieczysława Skrudlika61
1 jego opublikowanie przez Władysława Tomkiewicza62 miało duże znaczenie
dla badań nad siedemnastowiecznym malarstwem sakralnym w Rzeczypo-
spolitej63. Dlatego też postanowiłem przypomnieć zalecenia Maciejowskiego,
zarówno w oryginalnej wersji łacińskiej, jak i w przekładzie na język polski,
wierząc, że upowszechnienie tego tekstu dopomoże w poszukiwaniu kontrre-
formacyjnych tendencji w dorobku polskiej sztuki nowożytnej.
60 R. Mączyński, Nowożytne konfesje polskie. Artystyczne formy gloryfikacji grobów świętych
i błogosławionych w dawnej Rzeczypospolitej, Toruń 2003. s. 586, 594, 605.
61 M. Skrudlik, Królowa Korony Polskiej. Szkice z historii malarstwa i kultu Bogarodzicy
w Polsce, Lwów 1930, s. 10-12.
62 Tomkowicz (przyp. 52), s. 174-184.
63 Zob. np. A. Ryszkiewicz, M. Walicki, W. Tomkiewicz, Malarstwo polskie. Manieryzm,
barok, Warszawa 1971, s. 29-30; Teoretycy, pisarze i artyści o sztuce 1500-1600, oprać. J. Bia-
łostocki, Warszawa 1985, s. 432.
137