DOI Artikel:
Śliwa, Joachim: Zapomniana piramida w Piotrowicach koło Kątów Wrocławskich
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19092#0183
MODUS
Prace z historii sztuki
X-XI (2011)
Joachim Śliwa
Zapomniana piramida w Piotrowicach
koło Kątów Wrocławskich
Wśród egiptyzujących zabytków dawnej architektury szczególną uwagę
zwracają budowle nawiązujące bezpośrednio do najbardziej znanej formy
starożytnego grobowca - do piramidy. Występowały one w sztuce nowożyt-
nej stosunkowo często i doczekały się sporej liczby opracowań1. Stosunkowo
wczesne budowle tego typu znamy również z ziem polskich; powstały one
na przełomie XVI/XVII wieku w kręgu wyznawców arianizmu, tzw. braci
polskich (Beresteczko, Krynica koło Krupego)2. Natomiast w XIX wieku cha-
rakterystyczny kształt egipskiej piramidy nadawano nieraz rodowym mauzo-
leom na północy i zachodzie kraju, na obszarze znajdującym się wówczas pod
panowaniem pruskim (Rożnów koło Kluczborka, Żabin koło Rapy)3.
1 Por. Die Pyramide. Geschichte - Entdeckung - Faszination, red. C. Tietze, Weimar-Berlin
2005; J.M. Humbert, The Egyptianizing Pyramidfrom the 18th to the 20th Century, w: Imho-
tep Today: Egyptianizing Architecture [Encounters with Ancient Egypt], red. J.M. Humbert,
G. Price, London 2003, s. 25-39. W obu opracowaniach odsyłacze do wcześniejszej literatury
przedmiotu.
2 Por. J. Śliwa, Najstarsza polska piramida. Grobisko ariańskie w Krynicy koło Krupego,
„Meander" 60, 2005, s. 350-355; tenże, Two Pyramids in the 17 th Century in Poland: Krynica
and Beresteczko, „Studies in Ancient Art and Civilizations" 10, 2007, s. 155-163.
3 Por. tenże, The Tomb Pyramid of the von Eben und Brunnen Family in Rożnów/Rosen
near KluczborkJKreuzburg, „Studies in Ancient Art and Civilization" 12, 2008, s. 119-126;
B. Piątek, „Piramida z Luschnitz", czyli egiptomania jako epizod w XIX-wiecznej historii
wschodnio-pruskiej rodziny von Fahrenheid, „Swiatowit" II (XLIII), fasc. A, Warszawa 2000,
s. 166-171, tabl. 34-^1.
145
Prace z historii sztuki
X-XI (2011)
Joachim Śliwa
Zapomniana piramida w Piotrowicach
koło Kątów Wrocławskich
Wśród egiptyzujących zabytków dawnej architektury szczególną uwagę
zwracają budowle nawiązujące bezpośrednio do najbardziej znanej formy
starożytnego grobowca - do piramidy. Występowały one w sztuce nowożyt-
nej stosunkowo często i doczekały się sporej liczby opracowań1. Stosunkowo
wczesne budowle tego typu znamy również z ziem polskich; powstały one
na przełomie XVI/XVII wieku w kręgu wyznawców arianizmu, tzw. braci
polskich (Beresteczko, Krynica koło Krupego)2. Natomiast w XIX wieku cha-
rakterystyczny kształt egipskiej piramidy nadawano nieraz rodowym mauzo-
leom na północy i zachodzie kraju, na obszarze znajdującym się wówczas pod
panowaniem pruskim (Rożnów koło Kluczborka, Żabin koło Rapy)3.
1 Por. Die Pyramide. Geschichte - Entdeckung - Faszination, red. C. Tietze, Weimar-Berlin
2005; J.M. Humbert, The Egyptianizing Pyramidfrom the 18th to the 20th Century, w: Imho-
tep Today: Egyptianizing Architecture [Encounters with Ancient Egypt], red. J.M. Humbert,
G. Price, London 2003, s. 25-39. W obu opracowaniach odsyłacze do wcześniejszej literatury
przedmiotu.
2 Por. J. Śliwa, Najstarsza polska piramida. Grobisko ariańskie w Krynicy koło Krupego,
„Meander" 60, 2005, s. 350-355; tenże, Two Pyramids in the 17 th Century in Poland: Krynica
and Beresteczko, „Studies in Ancient Art and Civilizations" 10, 2007, s. 155-163.
3 Por. tenże, The Tomb Pyramid of the von Eben und Brunnen Family in Rożnów/Rosen
near KluczborkJKreuzburg, „Studies in Ancient Art and Civilization" 12, 2008, s. 119-126;
B. Piątek, „Piramida z Luschnitz", czyli egiptomania jako epizod w XIX-wiecznej historii
wschodnio-pruskiej rodziny von Fahrenheid, „Swiatowit" II (XLIII), fasc. A, Warszawa 2000,
s. 166-171, tabl. 34-^1.
145