Muratori, Lodovico Antonio [Hrsg.]: Antiquitates Italicae Medii Aevi, Sive Dissertationes De Moribus, Ritibus, Religione, Regimine, Magistratibus, Legibus ... post declinationem Rom. Imp. ad Annum usque MD: Omnia Illustrantur, Et Confirmantur Ingenti Copia Diplomatum Et Chartarum Veterum, Nunc primùm ex Archivis Italiae depromtarum, Additis Etiam Nummis, Chronicis, Aliisque Monumentis Numquam Antea Editis (Band 4) (Arretii, 1774) [Cicognara, 2496-4]

537

DISSERTATIO VIGESIMATERTIA,

pore Alboinus cum suis Pannoniae A
vale dicens in hasce regiones irruit,
ex diversis etiam aliis gentibus Ger-
manicis integras acies sibi jun£tas
ducens, aeque ad Italorum spolia in-
hiantes, ferrea plane & immitis &
brutorum aemula gens ista fuit. Sub
Alboino fusus multis in locis Itaii-
corum sanguis * at pejora sub Du-
cum regimine consequuta sunt: nam B
eorum gladius in quosque resistentes
conversus habitatoribus Urbes ac ru-
ra spoliavit, ita ut Paulio Diacono
teste Lib. 2. Cap. 32. de Gest. Lan-
gobardorum , spoliatis Ecciesiis, Sacer-
dotibus interseciis, Civitatibus subvutis,
Populisque , qui more segetum excreve-
rant, extinclis , exceptis bis regionibus,
quas ^dlbuin ceperat, Italia ex maxima
parte capta sit, & a Langobardis sub-
jugata. Excipit ille ab Albuino jam
occupata. In his enim jam sibi con-
quisitis pacem Langobardi alebant.
Itaque eorum furor in loca ilia sese
exoneravit, quae adhuc adversari sunt
ausa, ac praecipue in agrum Roma-
num, quum Urbs in fide Augusto-
rum semper constans nunquam ad- D
duci potuerit, ut barbaro Popuio fa-
ceret deditionem . Audi Gregorium
Magnum, qui cadente eodem Secu-
lo Romanam Cathedram implevit ,
Dialogor. Lib. 3. Cap. 38. Mox ef~
sera Langobardorum gens de vagina suae
babitationis educla , in noflram cervi-
cem grajsata esi ; atque humanum genus,
quod in Hac Terra prae nimia multi-
tudine quasi spijsae fegetis more surre-
xerat, succisum aruit. Idam depopulatae
Urbes , eversa Caslra , concrematae Ec-
clesiae , deslrucla Monasieria virorum &
serninavum, desolata ab hominibus prae-
dia , atque ab omni cultore desiituta in
soiitudine vacat Terra.' nullus hanc poj-
sejsor inhabitat: occuparunt besliae lo-
ca y quae prius multitudo hormnnm te-

538

nebat. Haec de Romano Ducatu San-
cfus Gregorius. Neque enim in de-
ditos sibi Populos , sibique^ parentes,
debacchata videtur rabies Langobar-
dorum . Illud tamen minime disti -
mulandum, a Clepho Alboini suc-
cesfore multos Romanorum viros po~
tentes, aiios gladio extinssos , alios ab
Italia suisse exturbatos, ut idem Paul-
lus tradit. Accesiit ad Italiae cala-
mitates horrenda pestis ac intolevan-
da fames, quae maia vel ante Lan-
gobardorum adventum habitatoribus
Urbes & agros exhauserant, ut pro -
pterea in vacuo veluti Regno se se
ac sobolem suam, immo & mores
barbari faciie propagarint . Mores >
inquam; nam quum attenuati forent
veteres Italiae incolae, & pleriquc
in deterrimam paupertatis sortem de~
je£Ii, nihil virium aut exempli hi~
sce fuit, ut novos dominatores ad
aliud vivendi genus elegantius 9 ac
humanius allicerent. Propterea per-
rexere diu Langobardi in feritate ac
rusticitate primaeva, atque in bar-
barico vultus & vestium ornatu, do-
nec mitius Italiae caelum, & Ro-
manorum Graecorum contermina
exempla, eos ad morum culturam
aliquam , & ad urbanitatem sensim
deduxit. Ab Agilulfi Regis conjuge
Theodeiinda , narrat Paullus Lib. 4.
Cap. 2.3. de Gest. Langobardor. con-
stru£Iam fuisise in honorem beati Jo-
hannis Baptistae insignem Basilicam
Modoetiae , ubi & pi£fa fuere Lan-
gobardorum gesta . In qua piclura,
ut idem scribit, manisesie osienditur s
quomodo Langobardi eo temport cornam
capitis tondebant, vel qualis Hlius ve-
Jiitus s qualijve habitus evat . Siquidem
cervicem usque ad occipitium radentes
nudabant: capillos a sacie usque ad os
demissos habentes, quos in utramque par-
tem in sroniis discrimine divid bant,

Vesii-