DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.35559#0265
DE TRANQjVILLI TAT E ANlML i;?
Qiiorundamquasiadincendiu currentium misereberis: vsque eo impellunt obuios,&sea!iosq;
pixecipitant:cnm interim cucurrerint,aut saiuraturi aliquem non reiaiutarurum.aut funus igno-
ti hominis prosecuturi, aut iudtcium sTpe litigantis, aut ipbnsaiia sarpc nubentis,& lecticam asle-
dati. quibusdam locis & ipsi tuierint, deinde domum cum iuperuacuaredcunteslaslitudine, iu-
rantnescisse seiplos, quare exierint, vbi fuerint, posfero die erraturi per eadem illavesfigia. O-
mnis itaque iabor aliquo referatur,aiiquo reipiciat.Non indusf riamquietos, & itisanos,sed salsa?
rerum imagines agitant. Namneiiii quidem sine aiiqud spe mouentur, proritatillos alicuius rei
species, cuius vanitatem capra mens non coarguin Eodem modo vnumquemq; ex his qui ad au-
gendam turbam exeunt,inanes & ieues causa: per vrbem circumducunt, nihdque habentem itl
quo laboret, luX orta expelht: & cum multorum frusfra liminibus ilhius nomenclator persaluta-
uit,a multis exclusus, neminem cx omnibus difficilius domi quam si: connenit. Ex hoc malo de-
pendet illud taeterrimum vitium,auscultatio,& publicorum lecretorumqueinquisiiio,& multa-
rum rerum {cientia, quas nec tuto narrantur, neC ruto audiuntur. Hoc secutum puto Democri-
tum itaccepil!e:Qm tranquille volet viuere, nec priuatim agat multa, nec publice: ad superuacua
scdicet referentem. Nam ii necdsariasiinr,&pnuatim & publice non tantum multa, icd innu-
merabilia agenda siunt. Vbi vero nullum officium ioHemne uos citat, inhibenda aCfionesEmr.
C AP. xm. NAM qui multa agit, saspe fortuna potelsarem sui facit:quam rutiiRmum esf ra-
ro cxperiri,ceterumsemper de illa cogitare, & sibi nihil de fide eius promittere. Nauigabo,nisi si
quid inciderin&praitor nam.nisi si quid obsfiterit:& negotiatio mihi respondebic,nih si quid in-
io i etuenerir. Hoc esf,quaresapienri nihil contra opinionem dicamusaccidere. Non illum cahbug
bominum excepimus, sed erroribus. Nec illi ommavt voluit cedunt, ied vt cogirauit. In primis
autem cogirauit aliquid polle propohtis suis relidere^ Necesse esf autem leuius ad animu perue-
nire dess u utat cupiditatis dolorem, Cui succellum non vtique promiseris,
CAP. xim. FAciLEs etiam nos facere debemus, ne nimis delfinatis rebus indulgeamus:
trauscamns in ea in quas nos casus deduxerit: nec mutationes aut consilii aut sfatus pertimesea-
mus:dummodo nosieuitas.inimicislimum quieti vitium,non excipiat. Nam & pertinacia neces-
se elf anxia misera sit, cui fortuna sepe aliquid extorquet: &lcuitas inulto grauiormusquam sd
continens. Vtrumqueinfdfum dftranquillttati, & nihdnlutare poise,& mnil pati. Vtiqueani-
mus ab omnibus externis in se reuocandus esf.hbi confidat,se gaudeat,sua iuspiciat,recedat qu n-
tum potesf abaiienis,&se sibiapplicet,damna non sentiat, etiaaduersabenigileinrerpreteturi
Nuntiato naufragio,Zeno noder ctlm omnia sua audiret submcrsa: luberdnquit,me fortuna ex-
peditius philosophari. Minabatur Theodoro philosopho tyrannus mortem, & quidem insepui-
tam. Habes, inquit, cur tibi placeas.hemina sanguiiiis in tua potesf are elt.nam quod ad sepnitu-
ram pertinet,o te ineptum,si putas interdie,supra terram, an ihfra puereseam, Canius sultis, vir
in primis magnus, cuius admirationi ne hoc quidem obsfac, quod nosfro seculo natus esf, curti
Caio diu altercatus, posfquam abeunti ille diXic: Ne forte inepta spe tibi blandiaris, duci ieiussi.
Gratias,inquit,ago,optime princeps.Quid seuserir,dubito^Mulraenim occurrunt mihi. Contu-
meltosus die voluit,& osfendere quanta crudelitas dlet, in qua mors beneficium erat?An expro-
brauit ilii quotidianam dementiam? Agebant enim gratias,dc quorum Uberi occisi,& quorum
bona ablata erant. An tanquam liberratem hbeniet accepi t?Qdcquid els,magno animoreipon-
dit.Dicetaiiquis: Potuir posfh^ciubere illum Caius viuere. Non timuir hoc Canius. Nota erae
Cai; in talibus imperiis hdes. Credis ile illum decem medios vique ad suppliciumdics sinevlla
soihcitudineexegisle? Veri llmiie non ds,qme vir ille dixerit,qure fecerit,quam in tranquillo fu-
erit. Ludebat latrunculis, cum centurio agmen periturorum trahens, & illum quoque cirari i ci-
bet. Vocatus numerauit calculos,& sodali suo: 'Vide,inquit,ne posf morcem meam mentiaris re
vicule.Tum annuens centurioni: Tdfis,inquit, er. . no ne antecedere. Lusilletu Canium illa
tabulaputas?illusit.Trisfeserantamici,talem arnidu^i .irum. Quidmtesfi,inquit,esfis? Vos quae-
ritis, au immortales animte sitit; Ego iam sciam. necdesijt, in ipso veritatem hne serutari, & ex
more suo quadfionem habere.Prosequebatur illum philosophus siiusuieciam procul erat tumu-
lo lus, in quo Caelari deo nosfro flebat quotidianum sacrum, Qipid, inquit, Cani nunc cogitas ?auc
quae tibi mens esf? ObserUare,inquit Canius, proposutillo velocisiimo momento,an senshrus sit
Animus,exire se.promisIrque,sl quid explotasset,circumiturum amicos, & indicaturum quis dlet
animarum Ratus. Eccein media tempdfase tranquillitas: eece animus sterilitate dignus,qui fa-
tum suum in argumentu veri vocat, qui in vltimoiilo gradu posirus, exeuntem animam percoil-
tatur,nec vsque ad mortem tantum, sed aliquid etiam exipsa morte diseit. Nemo diutius philoso-
phatusded non raptim relinquetur magnus vir,& Cum cura dicendus.Dabimus te m omnem me-
moriam,clarislimum caput,Caianx cladis magna pottio.
C AL. X v. ^ SED nihil prodesf priuatse trisfitiar causas abiccilse. Occupat enim nonnuhquami
odium generi3humani,& occurrit tot scelerum felicium turba,cum cogiraUeris,quam sit raraihs-
tegritas,quam ignota innocentia, & vix vnquamgnisi cum expedit,fides, & libidinis lucra damna-
quepatiterinuisa.&ambitiovsque eoiamsesuisnon continens terminis,vtperturpitudinem
Iplendeat.Agittir animus in nodsem,& velut euerhs virtutibus,quas nec sperare licet,nec habere
Y3
Qiiorundamquasiadincendiu currentium misereberis: vsque eo impellunt obuios,&sea!iosq;
pixecipitant:cnm interim cucurrerint,aut saiuraturi aliquem non reiaiutarurum.aut funus igno-
ti hominis prosecuturi, aut iudtcium sTpe litigantis, aut ipbnsaiia sarpc nubentis,& lecticam asle-
dati. quibusdam locis & ipsi tuierint, deinde domum cum iuperuacuaredcunteslaslitudine, iu-
rantnescisse seiplos, quare exierint, vbi fuerint, posfero die erraturi per eadem illavesfigia. O-
mnis itaque iabor aliquo referatur,aiiquo reipiciat.Non indusf riamquietos, & itisanos,sed salsa?
rerum imagines agitant. Namneiiii quidem sine aiiqud spe mouentur, proritatillos alicuius rei
species, cuius vanitatem capra mens non coarguin Eodem modo vnumquemq; ex his qui ad au-
gendam turbam exeunt,inanes & ieues causa: per vrbem circumducunt, nihdque habentem itl
quo laboret, luX orta expelht: & cum multorum frusfra liminibus ilhius nomenclator persaluta-
uit,a multis exclusus, neminem cx omnibus difficilius domi quam si: connenit. Ex hoc malo de-
pendet illud taeterrimum vitium,auscultatio,& publicorum lecretorumqueinquisiiio,& multa-
rum rerum {cientia, quas nec tuto narrantur, neC ruto audiuntur. Hoc secutum puto Democri-
tum itaccepil!e:Qm tranquille volet viuere, nec priuatim agat multa, nec publice: ad superuacua
scdicet referentem. Nam ii necdsariasiinr,&pnuatim & publice non tantum multa, icd innu-
merabilia agenda siunt. Vbi vero nullum officium ioHemne uos citat, inhibenda aCfionesEmr.
C AP. xm. NAM qui multa agit, saspe fortuna potelsarem sui facit:quam rutiiRmum esf ra-
ro cxperiri,ceterumsemper de illa cogitare, & sibi nihil de fide eius promittere. Nauigabo,nisi si
quid inciderin&praitor nam.nisi si quid obsfiterit:& negotiatio mihi respondebic,nih si quid in-
io i etuenerir. Hoc esf,quaresapienri nihil contra opinionem dicamusaccidere. Non illum cahbug
bominum excepimus, sed erroribus. Nec illi ommavt voluit cedunt, ied vt cogirauit. In primis
autem cogirauit aliquid polle propohtis suis relidere^ Necesse esf autem leuius ad animu perue-
nire dess u utat cupiditatis dolorem, Cui succellum non vtique promiseris,
CAP. xim. FAciLEs etiam nos facere debemus, ne nimis delfinatis rebus indulgeamus:
trauscamns in ea in quas nos casus deduxerit: nec mutationes aut consilii aut sfatus pertimesea-
mus:dummodo nosieuitas.inimicislimum quieti vitium,non excipiat. Nam & pertinacia neces-
se elf anxia misera sit, cui fortuna sepe aliquid extorquet: &lcuitas inulto grauiormusquam sd
continens. Vtrumqueinfdfum dftranquillttati, & nihdnlutare poise,& mnil pati. Vtiqueani-
mus ab omnibus externis in se reuocandus esf.hbi confidat,se gaudeat,sua iuspiciat,recedat qu n-
tum potesf abaiienis,&se sibiapplicet,damna non sentiat, etiaaduersabenigileinrerpreteturi
Nuntiato naufragio,Zeno noder ctlm omnia sua audiret submcrsa: luberdnquit,me fortuna ex-
peditius philosophari. Minabatur Theodoro philosopho tyrannus mortem, & quidem insepui-
tam. Habes, inquit, cur tibi placeas.hemina sanguiiiis in tua potesf are elt.nam quod ad sepnitu-
ram pertinet,o te ineptum,si putas interdie,supra terram, an ihfra puereseam, Canius sultis, vir
in primis magnus, cuius admirationi ne hoc quidem obsfac, quod nosfro seculo natus esf, curti
Caio diu altercatus, posfquam abeunti ille diXic: Ne forte inepta spe tibi blandiaris, duci ieiussi.
Gratias,inquit,ago,optime princeps.Quid seuserir,dubito^Mulraenim occurrunt mihi. Contu-
meltosus die voluit,& osfendere quanta crudelitas dlet, in qua mors beneficium erat?An expro-
brauit ilii quotidianam dementiam? Agebant enim gratias,dc quorum Uberi occisi,& quorum
bona ablata erant. An tanquam liberratem hbeniet accepi t?Qdcquid els,magno animoreipon-
dit.Dicetaiiquis: Potuir posfh^ciubere illum Caius viuere. Non timuir hoc Canius. Nota erae
Cai; in talibus imperiis hdes. Credis ile illum decem medios vique ad suppliciumdics sinevlla
soihcitudineexegisle? Veri llmiie non ds,qme vir ille dixerit,qure fecerit,quam in tranquillo fu-
erit. Ludebat latrunculis, cum centurio agmen periturorum trahens, & illum quoque cirari i ci-
bet. Vocatus numerauit calculos,& sodali suo: 'Vide,inquit,ne posf morcem meam mentiaris re
vicule.Tum annuens centurioni: Tdfis,inquit, er. . no ne antecedere. Lusilletu Canium illa
tabulaputas?illusit.Trisfeserantamici,talem arnidu^i .irum. Quidmtesfi,inquit,esfis? Vos quae-
ritis, au immortales animte sitit; Ego iam sciam. necdesijt, in ipso veritatem hne serutari, & ex
more suo quadfionem habere.Prosequebatur illum philosophus siiusuieciam procul erat tumu-
lo lus, in quo Caelari deo nosfro flebat quotidianum sacrum, Qipid, inquit, Cani nunc cogitas ?auc
quae tibi mens esf? ObserUare,inquit Canius, proposutillo velocisiimo momento,an senshrus sit
Animus,exire se.promisIrque,sl quid explotasset,circumiturum amicos, & indicaturum quis dlet
animarum Ratus. Eccein media tempdfase tranquillitas: eece animus sterilitate dignus,qui fa-
tum suum in argumentu veri vocat, qui in vltimoiilo gradu posirus, exeuntem animam percoil-
tatur,nec vsque ad mortem tantum, sed aliquid etiam exipsa morte diseit. Nemo diutius philoso-
phatusded non raptim relinquetur magnus vir,& Cum cura dicendus.Dabimus te m omnem me-
moriam,clarislimum caput,Caianx cladis magna pottio.
C AL. X v. ^ SED nihil prodesf priuatse trisfitiar causas abiccilse. Occupat enim nonnuhquami
odium generi3humani,& occurrit tot scelerum felicium turba,cum cogiraUeris,quam sit raraihs-
tegritas,quam ignota innocentia, & vix vnquamgnisi cum expedit,fides, & libidinis lucra damna-
quepatiterinuisa.&ambitiovsque eoiamsesuisnon continens terminis,vtperturpitudinem
Iplendeat.Agittir animus in nodsem,& velut euerhs virtutibus,quas nec sperare licet,nec habere
Y3