Notae Numismaticae - Zapiski Numizmatyczne (2.1997)

zaspokoić z ręcznego zastawu, może dochodzić długu swego na osobie
dłużnika, który ma być przez urząd tak długo zachowań, aż powodowi
w długu wedle przeżytków dość uczyni, albo go powód wolno puści” tak za
Bartłomiejem Groickim cytuje Józef Muczkowski2. Biorąc pod uwagę oko-
liczność ukrycia skarbu przy murze więziennym, należy wskazać na pewne
wątpliwości, uwzględniając fakt, że w 1546 r. Zygmunt I zakazał obiegu
monety pruskiej na całym obszarze Polski. Rozpatrywany przez nas zespół
zawiera dwa grosze Albrechta Hohenzollerna. Tak więc już w momencie
budowy kabatów ich obieg był nielegalny, choć prawdopodobny.

Od strony północnej do wieży przylegają dwie piwnice. Mniejsza (C),
mająca dostęp bezpośrednio od strony galerii przy ścianie wschodniej,
pozostaje piwnicą o nie znanym mi przeznaczeniu. Natomiast najbardziej
prawdopodobną do złożenia skarbu wydaje się być piwnica (B). Od po-
czątku istnienia ratusza, w jego podziemiach mieściła się piwnica tzw. Świd-
nicka. „Szynkowano w niej różne piwa białe, tanie lekkie...”, „wina, o któ-
rych wspominają rachunki miejskie są węgierskie, austriackie, czeskie, wło-
skie, malmazya, rywuła, muszkatela”3. Piwnica (B) należała do pomiesz-
czeń zajmowanych przez piwnicę Świdnicką, będąc jej najdalszym „zaka-
markiem”. Dodatkowym argumentem byłaby tutaj siła nabywcza rzeczone-
go skarbu. Otóż w XV w. wartość 10 groszy, a taką przedstawia niniejszy
zespół, była zbliżona do tygodniowych zarobków trębacza miejskiego
(8 groszy), lecz już cieśla miejski zarabiał w Krakowie ok. 24 groszy tygo-
dniowo. Nie była to duża suma, ot taka, którą z powodzeniem można stra-
cić w wesołej kompanii w ciągu jednej nocy - jako, że wystarczyła na ok. 10
litrów piwa i pół kopy śledzi4.

Skład samego zespołu to 17 monet srebrnych, z czego 14 to półgrosze
i 3 grosze. Cztery najstarsze emisje to półgrosze koronne Kazimierza Ja-
giellończyka o stosunkowo mocno zróżnicowanej wadze od 0,776 g do 1,008 g.
Dwa kolejne chronologicznie egzemplarze, to półgrosze Jana Olbrachta,
o wadze zbliżonej do 1 g. Siedem monet reprezentuje emisje półgro-
szowe Aleksandra, zasadniczo jednolite zarówno pod względem typolo-
gicznym, jak i wagowym. Jedyna moneta występująca fragmentarycznie
w tym zespole, to półgrosz koronny Zygmunta 1 z 1507 r. zachowany w ok.

2 J. Muczkowski, Dawny krakowski ratusz, p. 3.

3 J. Muczkowski, op. cit., p. 35.

4 R. Kiersnowski, Pradzieje grosza, pp. 332-334.

198