DOI Artikel:
Rokosz, Mieczysław: O dwóch renesansowych medalach: Alda Manucjusza i Piotra Bembo
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.21230#0359
pierwszy wszystkie najważniejsze dzieła myśli i literatury greckiej po grec-
ku, a ponadto wielu starożytnych autorów łacińskich.2 We współpracy
nad tym zadaniem skupił nie tylko rodowitych Greków-emigrantów i Wło-
chów lecz także wielu wybitnych przedstawicieli humanistycznej elity ca-
łej Europy, nie wyłączając Brytyjczyków, Polaków czy Węgrów. Jego kon-
takty ze światem uczonych były rozległe i żywe. W bezpośredniej współ-
pracy związał się z nim sam Erazm z Rotterdamu. Ze czcią nazywano go
„pater patratus reipublicae literariae". Preceptor książąt, korespondent
cesarza Maksymiliana i papieży, potrafił sobie zyskać ich uznanie i mece-
nat. Trudno się oprzeć przeświadczeniu, że dziełu Aida patronował duch
wielkiego kardynała Bessariona, znamienitego konserwatora spuścizny
greckiej przekazywanej po upadłym Bizancjum nowożytnej Europie.
Dzięki zaś związaniu się z nim Piotra Bembo, oficyna Aida zyskała nowy
rys charakteru i nową zasługę.
Bembo, wybitny latynista, tyleż samo co Cyceronem, którego był nie-
zrównanym znawcą, zajmował się Dantem, Petrarką, Boccacciem czy Bal-
tazarem Castiglione. Rozmiłowany w języku włoskim on pierwszy docenił
walor artystyczny lingue volgare. Dzięki niemu u Aida ukazały się editiones
principes arcydzieł literatury włoskiej, a także dzieła współczesnych poetów,
jak Tytusa Wespazjana i Herkulesa Strozzi, nie wyłączając samego Bem-
ba, który również uprawiał poezje po włosku. Gli Asolani poetycki traktat
o miłości dedykowany Lukrecji Borgii ukazał się u Aida w 1515 r.3
Książka aldyńska pomniejszona do praktycznego formatu (octavo), tło-
czona pomniejszoną, aldyńską czcionką, wzorowaną na humanistycznej
odręcznej kursywie (cancelaresca) lub wytworną antykwą, znakomicie
redagowana, ze sławnym sygnetem Aida wyobrażającym delfina na kotwi-
cy, często w wyszukanej, miękkiej (usztywnionej makulaturą nie deską),
2 Najkompletniejszy wykaz wydawnictw Aida zob. A. A. Renouard, Annales de Vimprimerie
desAldes oa Histoire des trois Manuces et de leurs editions, Paris 1803-1812; Paris 1825; Paris 1831—
1838 i ostatanie wydanie fototypiczne Bologna 1953; wydawnictwa z lat 1494-1515 na s. 2-
75. (Dalej cyt.: Ren).
'■' Wyżej wzmiankowane książki redagowane przez Bemba i wydawane u Aida zob. Pe-
trarką: Ren 1501, 5; 1504, 12; 1514, 6. Dante: Ren. 1502, 5; 1515, 8; 1515, 5. Poezje Strozzich:
Ren. 1513, 10. Własne utwory Bemba: DeAethna: Ren. 1495, 4; Gli Asolani: Ren 1505, 1. Już po
śmierci Aida w jego oficynie z inspiracji Bemba ukazał się Boccaccia Decameron: Ren. 1517,
13 i Baltazar Castiglione: Ren. 1528, 1. O Bembie jako petrarkiście i propagatorze lingue
volgare jest ogromna literatura.
358
ku, a ponadto wielu starożytnych autorów łacińskich.2 We współpracy
nad tym zadaniem skupił nie tylko rodowitych Greków-emigrantów i Wło-
chów lecz także wielu wybitnych przedstawicieli humanistycznej elity ca-
łej Europy, nie wyłączając Brytyjczyków, Polaków czy Węgrów. Jego kon-
takty ze światem uczonych były rozległe i żywe. W bezpośredniej współ-
pracy związał się z nim sam Erazm z Rotterdamu. Ze czcią nazywano go
„pater patratus reipublicae literariae". Preceptor książąt, korespondent
cesarza Maksymiliana i papieży, potrafił sobie zyskać ich uznanie i mece-
nat. Trudno się oprzeć przeświadczeniu, że dziełu Aida patronował duch
wielkiego kardynała Bessariona, znamienitego konserwatora spuścizny
greckiej przekazywanej po upadłym Bizancjum nowożytnej Europie.
Dzięki zaś związaniu się z nim Piotra Bembo, oficyna Aida zyskała nowy
rys charakteru i nową zasługę.
Bembo, wybitny latynista, tyleż samo co Cyceronem, którego był nie-
zrównanym znawcą, zajmował się Dantem, Petrarką, Boccacciem czy Bal-
tazarem Castiglione. Rozmiłowany w języku włoskim on pierwszy docenił
walor artystyczny lingue volgare. Dzięki niemu u Aida ukazały się editiones
principes arcydzieł literatury włoskiej, a także dzieła współczesnych poetów,
jak Tytusa Wespazjana i Herkulesa Strozzi, nie wyłączając samego Bem-
ba, który również uprawiał poezje po włosku. Gli Asolani poetycki traktat
o miłości dedykowany Lukrecji Borgii ukazał się u Aida w 1515 r.3
Książka aldyńska pomniejszona do praktycznego formatu (octavo), tło-
czona pomniejszoną, aldyńską czcionką, wzorowaną na humanistycznej
odręcznej kursywie (cancelaresca) lub wytworną antykwą, znakomicie
redagowana, ze sławnym sygnetem Aida wyobrażającym delfina na kotwi-
cy, często w wyszukanej, miękkiej (usztywnionej makulaturą nie deską),
2 Najkompletniejszy wykaz wydawnictw Aida zob. A. A. Renouard, Annales de Vimprimerie
desAldes oa Histoire des trois Manuces et de leurs editions, Paris 1803-1812; Paris 1825; Paris 1831—
1838 i ostatanie wydanie fototypiczne Bologna 1953; wydawnictwa z lat 1494-1515 na s. 2-
75. (Dalej cyt.: Ren).
'■' Wyżej wzmiankowane książki redagowane przez Bemba i wydawane u Aida zob. Pe-
trarką: Ren 1501, 5; 1504, 12; 1514, 6. Dante: Ren. 1502, 5; 1515, 8; 1515, 5. Poezje Strozzich:
Ren. 1513, 10. Własne utwory Bemba: DeAethna: Ren. 1495, 4; Gli Asolani: Ren 1505, 1. Już po
śmierci Aida w jego oficynie z inspiracji Bemba ukazał się Boccaccia Decameron: Ren. 1517,
13 i Baltazar Castiglione: Ren. 1528, 1. O Bembie jako petrarkiście i propagatorze lingue
volgare jest ogromna literatura.
358