DOI Artikel:
Staring, Adolph: Geschiedenis van Dordrecht
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.25881#0089
GESCHIEDENIS VAN DORDRECHT
77
ijverig door; van der Burg en Schouman, ook schilders van elders, versierden de rijke heeren-
huizingen. Bijkans ieder welvarend burger kreeg zijn tuin met koepel buiten de stad. Slechts
de nieuwe doorbraken in de Alblasserwaard (5 van 1709 tot 1744) bezorgden den grondbe-
zitter schade en verspreidden den schrik voor den bondgenoot der stad maar den vijand der
streek: het water. Het nieuwe stadhouderlooze tijdperk bracht den regenten verlichting.
Door haar eerste stem in de Staten had de stad grooten invloed in den Haag. In 1705 en I7°9
hadden de Heeren reeds door een conventie hun familiebelangen verzekerd. Voorzichtiger
nog dan vele andere steden om niet door een oorlog den bloeienden handel te vernietigen,
stemde Dordrecht tegen het geven van militairen steun aan Maria Theresia, de bondgenoote
der Unie. Desondanks geschiedde het toch, en het gevolg was: oorlogsverklaring van Frank-
rijk, en opnieuw de kreet: Oranje. Geleerd door 1672 en gewaarschuwd door de bejegening
van den pensionaris Teresteyn van Halewijn in den Haag, ontvingen de Heeren Z.D.H.
Gouden avondmaalstel.
hoffelijk, en werden minzamelijk beloond door het handhaven in hun stedelijke ambten.
De benoemingen van regeeringspersonen, vroeger aan de stadhouders toekomend, werden
den Prins gewillig weer afgestaan. De gegoede burgerij was echter niet tevreden, ondanks
een nieuwen handelsbloei na den Europeeschen vrede van 1763: Oranje had hen teleurge-
steld ten voordeele der regenten en hielp den kring zelfs voor den meest eerzuchtige ge-
sloten houden. En zoo ontstond geleidelijk, versterkt ook door het optreden van de Gouver-
nante van den Dikken Hertog, en van den weifelenden Prins Willem V een democratische
beweging tegen den stadhouder, aangemoedigd door de Staatsgezinde regenten, die slechts
aan den gemeenschappelijken tegenstander dachten, en het oprichten van het vrijcorps „de
Vrijheid”, het reorganiseeren der Schutterijen aanmoedigden, hun heldhaftig optreden tegen
de boeren van Oud-Beierland en Werkendam prezen. Onder hun pensionaris de Gijselaar,
een der bekende Vier, bestreden zij> ook in de Haagsche colleges den stadhouder.
Zij verbeeldden zich door een nieuwe geheime conventie van 1782, bekrachtigd door
77
ijverig door; van der Burg en Schouman, ook schilders van elders, versierden de rijke heeren-
huizingen. Bijkans ieder welvarend burger kreeg zijn tuin met koepel buiten de stad. Slechts
de nieuwe doorbraken in de Alblasserwaard (5 van 1709 tot 1744) bezorgden den grondbe-
zitter schade en verspreidden den schrik voor den bondgenoot der stad maar den vijand der
streek: het water. Het nieuwe stadhouderlooze tijdperk bracht den regenten verlichting.
Door haar eerste stem in de Staten had de stad grooten invloed in den Haag. In 1705 en I7°9
hadden de Heeren reeds door een conventie hun familiebelangen verzekerd. Voorzichtiger
nog dan vele andere steden om niet door een oorlog den bloeienden handel te vernietigen,
stemde Dordrecht tegen het geven van militairen steun aan Maria Theresia, de bondgenoote
der Unie. Desondanks geschiedde het toch, en het gevolg was: oorlogsverklaring van Frank-
rijk, en opnieuw de kreet: Oranje. Geleerd door 1672 en gewaarschuwd door de bejegening
van den pensionaris Teresteyn van Halewijn in den Haag, ontvingen de Heeren Z.D.H.
Gouden avondmaalstel.
hoffelijk, en werden minzamelijk beloond door het handhaven in hun stedelijke ambten.
De benoemingen van regeeringspersonen, vroeger aan de stadhouders toekomend, werden
den Prins gewillig weer afgestaan. De gegoede burgerij was echter niet tevreden, ondanks
een nieuwen handelsbloei na den Europeeschen vrede van 1763: Oranje had hen teleurge-
steld ten voordeele der regenten en hielp den kring zelfs voor den meest eerzuchtige ge-
sloten houden. En zoo ontstond geleidelijk, versterkt ook door het optreden van de Gouver-
nante van den Dikken Hertog, en van den weifelenden Prins Willem V een democratische
beweging tegen den stadhouder, aangemoedigd door de Staatsgezinde regenten, die slechts
aan den gemeenschappelijken tegenstander dachten, en het oprichten van het vrijcorps „de
Vrijheid”, het reorganiseeren der Schutterijen aanmoedigden, hun heldhaftig optreden tegen
de boeren van Oud-Beierland en Werkendam prezen. Onder hun pensionaris de Gijselaar,
een der bekende Vier, bestreden zij> ook in de Haagsche colleges den stadhouder.
Zij verbeeldden zich door een nieuwe geheime conventie van 1782, bekrachtigd door