DOI Artikel:
Vogelsang, Willem: Noord-Nederlandsche beeldhouwwerken: de meester van het sterfbed van Maria
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.25881#0211
DE MEESTER VAN HET STERFBED VAN MARIA
199
de woelige onrust van den mantel, de armen en de afstand van den bedelaar ten opzichte
van het paard, die zoo gewonnen rust in de steenen groep weer verstoorden. Zeker moet
men hier rekenen met een minder gewillig en een kostbaarder materiaal en met een door
de overige deelen van het geheel, waartoe het
behoorde, van te voren gedicteerde hoogte van
het relief, die niet overschreden mocht worden.
Maar toch blijft de oplossing van het geheel minder
vlot, hakkeliger. De toevoeging van het schurf-
tige hondje — op zichzelf zeker een goed illustra-
tief détail — verandert daaraan niets. Het was
trouwens, als vulling tegen den reliefachtigen
steenen achtergrond hier noodiger dan bij den
nagenoeg ,,en ronde bosse” behandelden, vrij
staanden houten ruiter, op zijn smalle voetstuk.
Over de beide andere St. Maarten-figuren
kunnen wij nog korter zijn. De St. Maarten uit
het huis Zoudenbalch, waarschijnlijk toch een
tamelijk ruwe kopie, kan in dit verband verder
buiten bespreking blijven. Het mij door Mr. Dr. S.
Muller als het gewichtigste en helaas verloren
origineel geprezen St. Maarten-beeld uit de collectie
Oppenheim te Keulen staat thans slechts in
photographie tot mijne beschikking. Het motief
was ook hier in hoofdzaak gelijk, zoowel wat den
ruiter als wat den bedelaar betreft, afgezien van
kleine varianten in den stand en den vorm van
kruk en beenen. De belangrijkste afwijking ver-
toont de mantel, die inplaats van de soms wat
drukke, deegachtig in elkaar hangende plooien van
de boven behandelde twee voorbeelden, een-
voudiger lijnen vertoont, minder gebroken contour,
effener vlakken, en die buitendien het motief van
het doorsnijden op een ander oogenblik laat
aanschouwen. De snede is hier n.1. grootendeels
reeds gemaakt, de uiteengekliefde lap vertoont
een wijde gaping, de Heilige schijnt juist een
tweede verdere insnijding te zullen beginnen' Afb. XVIII. „Staande Apostel met boek”
Afwijkingen in het costuum zijn van (Mus. v. Stolk, Haarlem),
gewicht. St. Maarten draagt op het Keulsche
stuk niet den van onderen wat wijder hangenden lijfrok aan één stuk tot aan de knieen, die in
het gedeelte dat de dijen bedekt, vanzelf plooien van verschillende breedte vertoont, maar een
om de borst, voor zoovèr te zien is, zeer nauwsluitend kleedingstuk, dat van de heupen af aan
tot aan de knieen een regelmatig aangerimpeld rokvormig gedeelte vertoont.
199
de woelige onrust van den mantel, de armen en de afstand van den bedelaar ten opzichte
van het paard, die zoo gewonnen rust in de steenen groep weer verstoorden. Zeker moet
men hier rekenen met een minder gewillig en een kostbaarder materiaal en met een door
de overige deelen van het geheel, waartoe het
behoorde, van te voren gedicteerde hoogte van
het relief, die niet overschreden mocht worden.
Maar toch blijft de oplossing van het geheel minder
vlot, hakkeliger. De toevoeging van het schurf-
tige hondje — op zichzelf zeker een goed illustra-
tief détail — verandert daaraan niets. Het was
trouwens, als vulling tegen den reliefachtigen
steenen achtergrond hier noodiger dan bij den
nagenoeg ,,en ronde bosse” behandelden, vrij
staanden houten ruiter, op zijn smalle voetstuk.
Over de beide andere St. Maarten-figuren
kunnen wij nog korter zijn. De St. Maarten uit
het huis Zoudenbalch, waarschijnlijk toch een
tamelijk ruwe kopie, kan in dit verband verder
buiten bespreking blijven. Het mij door Mr. Dr. S.
Muller als het gewichtigste en helaas verloren
origineel geprezen St. Maarten-beeld uit de collectie
Oppenheim te Keulen staat thans slechts in
photographie tot mijne beschikking. Het motief
was ook hier in hoofdzaak gelijk, zoowel wat den
ruiter als wat den bedelaar betreft, afgezien van
kleine varianten in den stand en den vorm van
kruk en beenen. De belangrijkste afwijking ver-
toont de mantel, die inplaats van de soms wat
drukke, deegachtig in elkaar hangende plooien van
de boven behandelde twee voorbeelden, een-
voudiger lijnen vertoont, minder gebroken contour,
effener vlakken, en die buitendien het motief van
het doorsnijden op een ander oogenblik laat
aanschouwen. De snede is hier n.1. grootendeels
reeds gemaakt, de uiteengekliefde lap vertoont
een wijde gaping, de Heilige schijnt juist een
tweede verdere insnijding te zullen beginnen' Afb. XVIII. „Staande Apostel met boek”
Afwijkingen in het costuum zijn van (Mus. v. Stolk, Haarlem),
gewicht. St. Maarten draagt op het Keulsche
stuk niet den van onderen wat wijder hangenden lijfrok aan één stuk tot aan de knieen, die in
het gedeelte dat de dijen bedekt, vanzelf plooien van verschillende breedte vertoont, maar een
om de borst, voor zoovèr te zien is, zeer nauwsluitend kleedingstuk, dat van de heupen af aan
tot aan de knieen een regelmatig aangerimpeld rokvormig gedeelte vertoont.