DOI Artikel:
Byvanck, Alexander W.: Aanteekeningen over handschriften met miniaturen, [3]
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.25881#0226
214
AANTEEKENINGEN OVER HANDSCHRIFTEN MET MINIATUREN
schijnlijk ook de Hemelvaart van Maria (fol. 229V0), met zeer krachtige kleuren, en Aller-
heiligen (fol. 246V0). Deze meester herinnert eenigszins aan den kunstenaar, die de Tafel
van den Kersten ghelove te Londen (British Museum, Add. 22288; Noord-Nederlandsche
Miniaturen, pl. 81—82) heeft verlucht, maar dezelfde is het waarschijnlijk toch niet. Verwant
is ook de meester in den Latijnschen Bijbel te Cambridge, die onder anderen de miniatuur
aan het begin van Deuteronomium (I, fol. 204; Noord-Nederlandsche Miniaturen, pl. 106)
heeft geschilderd. —
Belangrijker is zeker de derde meester. Zijn werk is dikwijls wat onvast van teekening,
maar bijzonder aantrekkelijk om de kleuren. De Sint Jan (fol. 214) in zijn oranje geel ge-
waad, tegen den grijs groenen bodem en heuveltjes, waarop boompjes met licht groene
kruin zich verheffen tegen den
gouden achtergrond, en het ster-
ke donkere blauw van de letter,
die het geheel omlijst, maakt
ondanks de kleine afmetingen
een zeer bijzonder effect. Van
dezelfde hand is de miniatuur
met Petrus en Andreas vis-
schend in een bootje op het
meer (fol. 182), een miniatuur
die wat krachtiger is geteekend
en zich dus beter leent voor een
reproductie (Afb. 3), verder de
Hemelvaart van Christus (fol.
140) en de Nederdaling van den
Heiligen Geest (fol. 145), twee
miniaturen waarin krachtig
geel, blauw en rood dominee-
ren, waarschijnlijk ook Christus
op de ezelin (fol. 77), met een dergelijken door kleine veegjes gedetailleerden bodem en
boompjes op den achtergrond, en wellicht ook de letter op fol. 179VS.
Zeer interessant is de kleine letter op fol. 302, voorstellend de Verkondiging aan de
herders. Niet alleen de weide met kleine plantjes is afgebeeld, maar ook heuvels met boomen
op den achtergrond, waarop de schapen grazen; de lucht is met blauwe kleur ingevuld,
terwijl overal elders nog een vergulde achtergrond aanwezig is. Op deze wijze vinden wij
daar, wellicht voor het eerst in de Noord-Nederlandsche schilderkunst, een landschap met
een gesloten effect van ruimte.
Deze letters herinneren aan het werk van den meester, die in den Bijbel te Cambridge
de miniaturen schilderde met het meest ontwikkelde landschap, vooral opmerkelijk aan
het begin van Exodus (I, fol. 72V0) en van verschillende boeken der propheten (b.v. II,
fol. 441 en 492 vo; Noord-Nederlandsche Miniaturen, pl. 142 en 143). Het effectvanhet
licht tegen de heuvels in de letter van Sint Jan in het Zwolsche missale is een onmiddellijke
Afb. 3. Missale te Zwolle, fol. 182.
AANTEEKENINGEN OVER HANDSCHRIFTEN MET MINIATUREN
schijnlijk ook de Hemelvaart van Maria (fol. 229V0), met zeer krachtige kleuren, en Aller-
heiligen (fol. 246V0). Deze meester herinnert eenigszins aan den kunstenaar, die de Tafel
van den Kersten ghelove te Londen (British Museum, Add. 22288; Noord-Nederlandsche
Miniaturen, pl. 81—82) heeft verlucht, maar dezelfde is het waarschijnlijk toch niet. Verwant
is ook de meester in den Latijnschen Bijbel te Cambridge, die onder anderen de miniatuur
aan het begin van Deuteronomium (I, fol. 204; Noord-Nederlandsche Miniaturen, pl. 106)
heeft geschilderd. —
Belangrijker is zeker de derde meester. Zijn werk is dikwijls wat onvast van teekening,
maar bijzonder aantrekkelijk om de kleuren. De Sint Jan (fol. 214) in zijn oranje geel ge-
waad, tegen den grijs groenen bodem en heuveltjes, waarop boompjes met licht groene
kruin zich verheffen tegen den
gouden achtergrond, en het ster-
ke donkere blauw van de letter,
die het geheel omlijst, maakt
ondanks de kleine afmetingen
een zeer bijzonder effect. Van
dezelfde hand is de miniatuur
met Petrus en Andreas vis-
schend in een bootje op het
meer (fol. 182), een miniatuur
die wat krachtiger is geteekend
en zich dus beter leent voor een
reproductie (Afb. 3), verder de
Hemelvaart van Christus (fol.
140) en de Nederdaling van den
Heiligen Geest (fol. 145), twee
miniaturen waarin krachtig
geel, blauw en rood dominee-
ren, waarschijnlijk ook Christus
op de ezelin (fol. 77), met een dergelijken door kleine veegjes gedetailleerden bodem en
boompjes op den achtergrond, en wellicht ook de letter op fol. 179VS.
Zeer interessant is de kleine letter op fol. 302, voorstellend de Verkondiging aan de
herders. Niet alleen de weide met kleine plantjes is afgebeeld, maar ook heuvels met boomen
op den achtergrond, waarop de schapen grazen; de lucht is met blauwe kleur ingevuld,
terwijl overal elders nog een vergulde achtergrond aanwezig is. Op deze wijze vinden wij
daar, wellicht voor het eerst in de Noord-Nederlandsche schilderkunst, een landschap met
een gesloten effect van ruimte.
Deze letters herinneren aan het werk van den meester, die in den Bijbel te Cambridge
de miniaturen schilderde met het meest ontwikkelde landschap, vooral opmerkelijk aan
het begin van Exodus (I, fol. 72V0) en van verschillende boeken der propheten (b.v. II,
fol. 441 en 492 vo; Noord-Nederlandsche Miniaturen, pl. 142 en 143). Het effectvanhet
licht tegen de heuvels in de letter van Sint Jan in het Zwolsche missale is een onmiddellijke
Afb. 3. Missale te Zwolle, fol. 182.