r
28S commentarivs
meis his Fastorum commentariis attulerunt, quum ex his plura & elegantilEma exscripfetira
epigram m ata, quibus ut dixi mirum in modum refertissimi lunt
Magnam &veterum lapidum nummorum copiam Romae mihi fecit humanissimus 8c
omniiaude dignus vir GENTILIS . DELPHINIVS . CIVIS . ROMANVS antiquitatuni'
omnium Romanarum (ut ita dicam) heluo, qui incredibili propcmodum studio, multa & varia
vetustamonumentainuestigauit,inuenit, &inlucem edidit. Cuiuspotissimorudiiigentiaprae-
claraeillae tabulae consulares lapideae M.VERRII. FLACCI inter forum &sacram viam eru-
tae,in area Palatij conseruatorum in Capitolio cocinnatae sunt, quaealoco Capitolinaepostea
vocari sunt coeptae
Multis deindeper varias ciuium Romanorum ut MAFFEIORVM. PORCIORVM. MAT- tO
THAEIORVM.MANGANORVM. CEOCHINORVM.SANCTACRVCIVM.POM-
PONII.L AETI.IN.QVIRINALI &aiiorttm eiuimodi domus, inicriptionibus sparsss adiutus
lum,quas vicatim accurate,& quantapotui diiigentiaaliquot annorum interuallo quibus in ur-
bevixi,collegi &descripsi. Quae omnia cum uno ingenti illo quidem, & admiratione digno'
PYRRHI.LIGORII.NEAPOLITANI omnium antiquariorum facile principis studio, con-
cludam. Is enim quum animum ad veterum monumentacuiusuis generis conquirenda,antiqui-
tatemque omnem llluftrandam conuerterit, incredibili quadam diligentia omnes quihactenUs
inhisstudiislaborarundongepostsereliquit:omitto quod extota Vrbe,Latio,Volceis,Equeis,
Hernicis,Campania,Tuscis,Sabinis, Vmbria, Piceno,&reliquadenique Itaikingciitcminscri-
ptienum&epigrammatumvimnonssne maximis Iaboribus in grandia voluniina congesserit, 20
infinitumprope veterumnummorum tam Graecorum, quam Latinorum numcrum eoliegirr
delineauit (pingendienim&formandiartesoptime callet) &quod maiuscstdegantissime in-
terpretatus est: quo labore historiamomnem Graecam, & Latmam ab urbe condita usque ad
Iustinianilmp.temporapeiitissime & accuratissime iilustrauit,& obsciirissima quaequetanta
cumiudicij acrimohia,ingeniique acumine elucidauit, ut hac nostra memorianeminem ellc.
existiniem,quiin hoc studio ei praeponi possit. Quum autem & archite&urae etiam bencperi-
tus sst,alium laborem superioribus propinquum suicepit,ut;urbis Romae imagincm,&veterem
situmcum antiquis aedificiis vetustate,& variis casibus deformatissimum pidurarestitueret,
&oratione illustraret j quod quantum rei obscuritas passaest, optime praestitit. Vrbem enim,
Vrbisregiones,montes,templa,aedes,aediculas,porticus,ianos,atria,areas,aras,sgna,statuas, 3 Os
hippodromos vel circos,obelilcos,theatra,amphitheatra,sora, basilicas, septa, castra, thermas,
balnea,lymphea,lauacra,lacus, bibliothecas, arcus, columnas, septizonia, sepulchra, emporia,
macella, horrea,pi-strina,domus^insulas,&cetera eiulmodiaedificiaexhis quaelupersuntfra-
gmentis,velarchitecluraeregulis accurate formauit, & eruditioneplenis, multiplicique rerum
cognitione refertis cSmentariis explicauit. Ab hoc igitur tam erudito viro ingentem epigram--
matLim,nummorum,inscriptionumque curnulummutuatiis sum,quibus& in meocommenta-,
%io Fastorum seriem confirmaui,&commentarium iplum mirum m modum cxornaui :
Veteresaurei,argentei,&aeneinummi quos Romae,Venetiis, Veronae, Parmae,&ubisese..
occasio obtulit studipse conquisiui,non parum me in tribuniciis potestatibus imperatorum,ce-
terisque-imperij titulis cincinnandis subleuarunt: quam ob rem suus &iis honos reddi debet,& 40
si potislimum a quibus eorum mihi copiafadta est,aperiendi &demonstrandi sunt
1 Romae quidempraeter ANTONIVM.AVGVSTINVM. GENTILEM. DELPHINIVM'
ET.PYRRHVM.LIGORIVM.ACHILLES. MAFFEIVS. ROMANVS. CIVIS optimissua-
uissimisque moribus, & affatim docftus vir, quique incredibili Romanae vetustatis studio tene-
tur,multosmihinummorumacceruoscommodauit, quos sibi cummagnastatuarummultitu-
diiiestudioseeom.parauit,& eos quidem exquisitissimos & elegantissimos,qttibus adiutus maxi-
mam secundi Fastorum libri partem,quae obscurior & difficilior erat,latis accurate digessi
HANNIBAL.CARVS viringenio,iudicio, variaeruditione,diligentia,probitate,morum-
quesuauitatcpraestantissimus,Romanae quoque vetustatis non mediocriterperitus,multo-
rum etiam mihi veterum nummorum copiam fecit ; quos studiosissime hinc inde, & incredibili j o
propemodum diligentiain unumcollegit. Veterum in huius viri laudibus veluti in vastissimo
pelago eritaliud tempus,quo velapandere licebit, &nos totos prolperrimae aurae committe-
re,scribereque de eo quum multa tum maxima, obiter enim de eius virtute vcrbafacere, nefas
pene esse existimo
ANGELVS.QVOQVE.MASSARELLVS.SANSEVERINAS.quemeximiaevirtutiser-
go Paullus IIII. Pont. Max. Telesinum episcopum creauit, multam mihi & magnam numisma-
tum supelle&ilem commodauit. Hic reconditioris cuiusdamsandtiorisque rerumsacrarum an-*
tiquitatis consultisslmus est, de cuius hominis ingenio, & eius erga me beneficiis tempus aliud
expe£to,quo commodius licebit, quae cgo verissime & certissime sentiam, ceteris quoque pa-
lam facere & aperire
Venetiis triumspedtatae virtutis ciuium musaea nummis, statuis, tabulis aeneis, inscriptio-
nibus
28S commentarivs
meis his Fastorum commentariis attulerunt, quum ex his plura & elegantilEma exscripfetira
epigram m ata, quibus ut dixi mirum in modum refertissimi lunt
Magnam &veterum lapidum nummorum copiam Romae mihi fecit humanissimus 8c
omniiaude dignus vir GENTILIS . DELPHINIVS . CIVIS . ROMANVS antiquitatuni'
omnium Romanarum (ut ita dicam) heluo, qui incredibili propcmodum studio, multa & varia
vetustamonumentainuestigauit,inuenit, &inlucem edidit. Cuiuspotissimorudiiigentiaprae-
claraeillae tabulae consulares lapideae M.VERRII. FLACCI inter forum &sacram viam eru-
tae,in area Palatij conseruatorum in Capitolio cocinnatae sunt, quaealoco Capitolinaepostea
vocari sunt coeptae
Multis deindeper varias ciuium Romanorum ut MAFFEIORVM. PORCIORVM. MAT- tO
THAEIORVM.MANGANORVM. CEOCHINORVM.SANCTACRVCIVM.POM-
PONII.L AETI.IN.QVIRINALI &aiiorttm eiuimodi domus, inicriptionibus sparsss adiutus
lum,quas vicatim accurate,& quantapotui diiigentiaaliquot annorum interuallo quibus in ur-
bevixi,collegi &descripsi. Quae omnia cum uno ingenti illo quidem, & admiratione digno'
PYRRHI.LIGORII.NEAPOLITANI omnium antiquariorum facile principis studio, con-
cludam. Is enim quum animum ad veterum monumentacuiusuis generis conquirenda,antiqui-
tatemque omnem llluftrandam conuerterit, incredibili quadam diligentia omnes quihactenUs
inhisstudiislaborarundongepostsereliquit:omitto quod extota Vrbe,Latio,Volceis,Equeis,
Hernicis,Campania,Tuscis,Sabinis, Vmbria, Piceno,&reliquadenique Itaikingciitcminscri-
ptienum&epigrammatumvimnonssne maximis Iaboribus in grandia voluniina congesserit, 20
infinitumprope veterumnummorum tam Graecorum, quam Latinorum numcrum eoliegirr
delineauit (pingendienim&formandiartesoptime callet) &quod maiuscstdegantissime in-
terpretatus est: quo labore historiamomnem Graecam, & Latmam ab urbe condita usque ad
Iustinianilmp.temporapeiitissime & accuratissime iilustrauit,& obsciirissima quaequetanta
cumiudicij acrimohia,ingeniique acumine elucidauit, ut hac nostra memorianeminem ellc.
existiniem,quiin hoc studio ei praeponi possit. Quum autem & archite&urae etiam bencperi-
tus sst,alium laborem superioribus propinquum suicepit,ut;urbis Romae imagincm,&veterem
situmcum antiquis aedificiis vetustate,& variis casibus deformatissimum pidurarestitueret,
&oratione illustraret j quod quantum rei obscuritas passaest, optime praestitit. Vrbem enim,
Vrbisregiones,montes,templa,aedes,aediculas,porticus,ianos,atria,areas,aras,sgna,statuas, 3 Os
hippodromos vel circos,obelilcos,theatra,amphitheatra,sora, basilicas, septa, castra, thermas,
balnea,lymphea,lauacra,lacus, bibliothecas, arcus, columnas, septizonia, sepulchra, emporia,
macella, horrea,pi-strina,domus^insulas,&cetera eiulmodiaedificiaexhis quaelupersuntfra-
gmentis,velarchitecluraeregulis accurate formauit, & eruditioneplenis, multiplicique rerum
cognitione refertis cSmentariis explicauit. Ab hoc igitur tam erudito viro ingentem epigram--
matLim,nummorum,inscriptionumque curnulummutuatiis sum,quibus& in meocommenta-,
%io Fastorum seriem confirmaui,&commentarium iplum mirum m modum cxornaui :
Veteresaurei,argentei,&aeneinummi quos Romae,Venetiis, Veronae, Parmae,&ubisese..
occasio obtulit studipse conquisiui,non parum me in tribuniciis potestatibus imperatorum,ce-
terisque-imperij titulis cincinnandis subleuarunt: quam ob rem suus &iis honos reddi debet,& 40
si potislimum a quibus eorum mihi copiafadta est,aperiendi &demonstrandi sunt
1 Romae quidempraeter ANTONIVM.AVGVSTINVM. GENTILEM. DELPHINIVM'
ET.PYRRHVM.LIGORIVM.ACHILLES. MAFFEIVS. ROMANVS. CIVIS optimissua-
uissimisque moribus, & affatim docftus vir, quique incredibili Romanae vetustatis studio tene-
tur,multosmihinummorumacceruoscommodauit, quos sibi cummagnastatuarummultitu-
diiiestudioseeom.parauit,& eos quidem exquisitissimos & elegantissimos,qttibus adiutus maxi-
mam secundi Fastorum libri partem,quae obscurior & difficilior erat,latis accurate digessi
HANNIBAL.CARVS viringenio,iudicio, variaeruditione,diligentia,probitate,morum-
quesuauitatcpraestantissimus,Romanae quoque vetustatis non mediocriterperitus,multo-
rum etiam mihi veterum nummorum copiam fecit ; quos studiosissime hinc inde, & incredibili j o
propemodum diligentiain unumcollegit. Veterum in huius viri laudibus veluti in vastissimo
pelago eritaliud tempus,quo velapandere licebit, &nos totos prolperrimae aurae committe-
re,scribereque de eo quum multa tum maxima, obiter enim de eius virtute vcrbafacere, nefas
pene esse existimo
ANGELVS.QVOQVE.MASSARELLVS.SANSEVERINAS.quemeximiaevirtutiser-
go Paullus IIII. Pont. Max. Telesinum episcopum creauit, multam mihi & magnam numisma-
tum supelle&ilem commodauit. Hic reconditioris cuiusdamsandtiorisque rerumsacrarum an-*
tiquitatis consultisslmus est, de cuius hominis ingenio, & eius erga me beneficiis tempus aliud
expe£to,quo commodius licebit, quae cgo verissime & certissime sentiam, ceteris quoque pa-
lam facere & aperire
Venetiis triumspedtatae virtutis ciuium musaea nummis, statuis, tabulis aeneis, inscriptio-
nibus