DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.28780#0069
huberti GOLTZII 4,
tissimum habitatae partes prospe6tabat, varia ob
fertilitatem, portuumque commoditatem nego-
ciatonbus commerciorum genera, paratam ad
htec novis, qui subinde appellebant,colonis se-
. dem, colendi habitandique opportunitatem o-
Sicania. lim piTebuisse verihmile est. Hinc Sicani, <Tar~
raconenjis Hifpama ad Sicorim ssuvium populi,
suis scdibus ab Ligyensibus expulsi , atque huc
3appulsi, Insulie nomen,praecipue ea qua inOc-
cidentem ssedfitur parte , Sicaniam fecerunt:
quamvis non desint au6tores, qui indigenas fu-
isse Sicanos tradere malinc. Multis postea fe-
culis ySiculi Ligurum genus (habitaverat ea vica-
tim inter ssumen 'Tisorim, 6c montem Circaum)
Aboriginumwmis prossigati , trajedio fretoinsu^
lam invaserunt: debelktifque Sicanis^ partem
qu£C in meridiem 6c occalum extenditur occu-
pantes, Sicaniam hadtenus didtam, mutato no-
Sicilia. mine, quia armis plus poterant, Siciliam ab se
vocarunt. Mox Sc ‘Lrojarit ab duce Elymo , E-
lymi cognominati, deleta Troja profugi juxta
Sicanorum fines considentes, Erycem, (ab Eryce
Veneris & But& fllio di£tam) Sc Segefiam alias-
que urbes, quarum obscura nunc memoria est,
condidere. Coeperat autea quoque haec intula
Coloniarum frequentia celebrari: atque ut non
longius abiero, Phamitis, qui navigationis peri-
tia Sc opum aflluentia inter primds mortalium
celebrantur, Pamrmum, Motyam, Soioentem, an-
nis prope trecentis ante illata Greecorum in eam
insulam arma, condiderunt: sicuti aliis deinde
atque aliis temporibus, ab Asris ad Pachynum
altera Motya; a Cretensibus & Rhodiis Gela &
Minoa ; a Corinthiis Syracufe, Mejfana, quas
antea Zancla^ ab Messeniis; Leontium, Naxos,
Megara , a Chalcidcnsibus conditx sunt & co-
lonis frequentatae. Ceterum ut peculiaria sin-
gularum urbium & coloniarum fata & conver-
ssones ad singula, ut sese ex dcscriptione Geo-
graphica offerent, numismata prosequuturi su-
mus: ita etiam quomodo Sicilia Gryecorum armis
& Pyrrhi quoque Regis, quum Romanos bello
lacesseret, ambitione tentata fuerit, suo loco
& ordine refercmus. Pyrrhus autem spe sua
frustratus,ita ad suos locutus fertur:qualem nos9
6 amici, Pcenis 6? Romanis palajiram relinquimus ?
Nec eum sefellit praesagium: siquidem quod is
divinatione sua praesenserat, id haud multopbst
ita evenisse constar. Id quomodo evenerit, &
quanto cum discrimine inter Romanos Pcenosque
per sexaginta annos de Sicilia imperio certatum
sit, deinceps referemus.
Insulamvero quondamvarie ac diuabTyran-
nis possessam, postremo partim Syracufani Re-
ges vetusto imperii jure,jam inde abGelonisDi-
nomenis filio, qui regnavit Olympiadis septua-
gesimas secundas anno secundo (Erat is annus ab
Urbe condita cclx.) tenebant: partim Cartha-
ginienfes multis in Sicilia bellis ab Gelonis usque
temporibus gestis occupabant: his tertii post-
modum Mamertini SiciVue ad ruime quasi cumu-
Romano- lum accesiere. Romani itaque, qui ejus insuke
rtim cum dominationem affebtabant, maxima duo bella
Poenis pro ejus imperio gessere: unum quo Poenorum^
be a' alterum quo Syracufanorum regionem in potesta-
tem suam redegerunt. Flagrabat jampridem in-
ter se odio Romanus & Pcenus: Romanum impu-
lerat, quod Poenus Tarentinos contra vetusti fce-
4 deris leges contra classem suam auxilio juvisset:
Pcenum quod Romanus cum Hierone Syracufano-
rum Rege societatem iniisset. Qiium itaque
uterque occasioni,quo sese ulcisceretur,incum-
bevet,Mamertini eandem peropportune prtebue-
runt. Campani namque ,qui in Sicilia sub Aga-
thocle meruerant, \ntrxMejfame moenia admissi,
violata fide civitatem occupaverant. ltaque
A
B
D
F
quum supplicium sumtum de Campana legione,
qux idem inRheginos ausa fuerat, per Genucium
Consulem Romanum intellexissbnt, in simili cri-
mine, parem poenam veriti, quum super hrec
etiam prrelio ab Hierone Syracufanorum Regc
prossigati fuissent, partim Pcenorum, partim
Romanorum auxilium petierunt. Romani veriti
ne CarthaginienJeS^ ea opportunitate usi, totam Si-
ciliam occuparent, Mamertinis statim ferendum
auxilium decernunt. Ita Romanus variis utrin- cum>'
que acceptis & illatis cladibus, ancipiti Marte
per annos viginti tre$ bellum contra Pcenos ges-
sit, vicitque tandem fortitudine& virtute. Vi-
bsis Pcenis pacis leges imposuit. Ea victoria Si- prima
cilia, excepto Hieronis Regno, omnium prima Rom.Pro-
in Provinciam, Olympiadis obtavse & Centesimas vincia,
anno quarto (qui erat ab u. c. quingentesimus ^'jf-fs 1'
nonus) redabta est: lta uc Prretor quotannis cum yerf 4’
uno Quadtore in eandem mitteretur, primus-
queC. Flamimus eam sortitus est, Annis abhinc Bellum
vigintiseptem, quum secundo bello Punico ve- ^ uni~
xaretur Jtalia, Hierone ^ fidissimo socio P.R. vi-cun^uni"
ta funbto, Hieronymus ejusdem ex filio nepos rem
Syracufanam ad Pcenos traducere conatus, paul-
lo post a conjuratis Leontini occiditur. M.Mar-
cellus in SiciliamHieronymi morte tumultuantem,
& ad Poenorum amicitiam inclinatam missus, Sy-
racufas kRomana socierate abalienatas, omncm-
que ejus impetum per triennium fere, Archime-
dis industria frustratas, tandern vi expugnat.
Mox ab Marcelli successore M.Larimo Consule, Syracu-
qui belli reliquias sustulit, Poenosqut prorsus ex s2£ ca~
lnsulaejecit,h^c quoque pars inProvincias for-sffiuarcb.
mam redabta est. Atque ab eo tempore utra-inMar-
que Provincia, vetus nimirum, £c ea qua? Hie- Ce^°V
ronis Regnum fuerat, Syracufce, uni Pnetori, &
duobus Quseltoribus Lilybatano & Syracusano
commissa est. Inde duobus rursum ServilibusBella
bellis concussa est Sicilia: quorum alterum af^ ervilia»
Cleone quodam Syro & Euno servis conssatum, fm BkL
a P. Rupilio Consule anno u. c. dcxxxvi. con- siculm
fe£tum, 6c Provincia tertium ex decem legato-
rum sententia constituta est. Alterum ab Athe-
nione servo commotum, a m\ Aquillio Consule
anno u.c.dclii. oppressum : £c Provincia
quartum ordinata est. Quum igitur quater in
Sicilia bellatum sit, bis cum Pcenis, bis cum
Servis, quatuor itidem vibtores, totidem ejus-.
dem Provincite confebtores apud veteres cele-
brantur: Catulus j M. Lcevinus j P. Rupilius
& m\ Aquillius: qui ahi aliis temporibus Pro-
vinciam constituentes leges de vebtigalibus exi-
gendis; & de jure dicundo dedere: nisi si quse
civitates foederatse, aut immunes, aut libenu^
ob fidem servatam relibtse fuerant. Conventus Sicilise
quoque in Provincia quatuor fuisse constitutos, ^ 011"
in iisque Prastores juris dicendi causa versatos, Jy. ntUa
utpote Syracujanum^ IJlybtetanum, Panormita-
num 6c Mamertinum constat. Atque quum Cn.
Pompejo primum, M. Crajfo Coss. Prsetor C. Vcr-
res Quaestura perfunctus, successisset in Siciliam
C. Sacerdoti Praetori: in ea non succedente,
sibi Arrio, per triennium libidinose,avare,cru-
deliterque versatus esiet, succedente tandem in
ejus locum L. Metelle, repetundarum reus ab
Siculis postulatus est, qui omnes prtcter Syracu-
fanos Sc Mamertinos M. Juliium Ciceronem, i\\o c‘ cer°°
tempore defensionibus amicorum ssorentem, ad^ lcilia
accusandum Verrem compulerunt : jampridem^^'
illis necessitudine copulatum, quod Quasstor inpenuaria.,
Sicilia fuisset, Pra:tore Sex. Peduceo, Sc quod , cic- 4-
quum decederet, in illa oratione, quam Liiy- Vh esfss
btfi habuit,multa Siculis de se benigne promiiis-^Hoooo.
set. Accedit ad htec quod Verres Provinciams^-
Pop. Ro. cellam penuariam; & plebis R. nutricem Brahant*
tot rapinis exhauserat, tot injuriis vexarar, ut
Seiter-
tissimum habitatae partes prospe6tabat, varia ob
fertilitatem, portuumque commoditatem nego-
ciatonbus commerciorum genera, paratam ad
htec novis, qui subinde appellebant,colonis se-
. dem, colendi habitandique opportunitatem o-
Sicania. lim piTebuisse verihmile est. Hinc Sicani, <Tar~
raconenjis Hifpama ad Sicorim ssuvium populi,
suis scdibus ab Ligyensibus expulsi , atque huc
3appulsi, Insulie nomen,praecipue ea qua inOc-
cidentem ssedfitur parte , Sicaniam fecerunt:
quamvis non desint au6tores, qui indigenas fu-
isse Sicanos tradere malinc. Multis postea fe-
culis ySiculi Ligurum genus (habitaverat ea vica-
tim inter ssumen 'Tisorim, 6c montem Circaum)
Aboriginumwmis prossigati , trajedio fretoinsu^
lam invaserunt: debelktifque Sicanis^ partem
qu£C in meridiem 6c occalum extenditur occu-
pantes, Sicaniam hadtenus didtam, mutato no-
Sicilia. mine, quia armis plus poterant, Siciliam ab se
vocarunt. Mox Sc ‘Lrojarit ab duce Elymo , E-
lymi cognominati, deleta Troja profugi juxta
Sicanorum fines considentes, Erycem, (ab Eryce
Veneris & But& fllio di£tam) Sc Segefiam alias-
que urbes, quarum obscura nunc memoria est,
condidere. Coeperat autea quoque haec intula
Coloniarum frequentia celebrari: atque ut non
longius abiero, Phamitis, qui navigationis peri-
tia Sc opum aflluentia inter primds mortalium
celebrantur, Pamrmum, Motyam, Soioentem, an-
nis prope trecentis ante illata Greecorum in eam
insulam arma, condiderunt: sicuti aliis deinde
atque aliis temporibus, ab Asris ad Pachynum
altera Motya; a Cretensibus & Rhodiis Gela &
Minoa ; a Corinthiis Syracufe, Mejfana, quas
antea Zancla^ ab Messeniis; Leontium, Naxos,
Megara , a Chalcidcnsibus conditx sunt & co-
lonis frequentatae. Ceterum ut peculiaria sin-
gularum urbium & coloniarum fata & conver-
ssones ad singula, ut sese ex dcscriptione Geo-
graphica offerent, numismata prosequuturi su-
mus: ita etiam quomodo Sicilia Gryecorum armis
& Pyrrhi quoque Regis, quum Romanos bello
lacesseret, ambitione tentata fuerit, suo loco
& ordine refercmus. Pyrrhus autem spe sua
frustratus,ita ad suos locutus fertur:qualem nos9
6 amici, Pcenis 6? Romanis palajiram relinquimus ?
Nec eum sefellit praesagium: siquidem quod is
divinatione sua praesenserat, id haud multopbst
ita evenisse constar. Id quomodo evenerit, &
quanto cum discrimine inter Romanos Pcenosque
per sexaginta annos de Sicilia imperio certatum
sit, deinceps referemus.
Insulamvero quondamvarie ac diuabTyran-
nis possessam, postremo partim Syracufani Re-
ges vetusto imperii jure,jam inde abGelonisDi-
nomenis filio, qui regnavit Olympiadis septua-
gesimas secundas anno secundo (Erat is annus ab
Urbe condita cclx.) tenebant: partim Cartha-
ginienfes multis in Sicilia bellis ab Gelonis usque
temporibus gestis occupabant: his tertii post-
modum Mamertini SiciVue ad ruime quasi cumu-
Romano- lum accesiere. Romani itaque, qui ejus insuke
rtim cum dominationem affebtabant, maxima duo bella
Poenis pro ejus imperio gessere: unum quo Poenorum^
be a' alterum quo Syracufanorum regionem in potesta-
tem suam redegerunt. Flagrabat jampridem in-
ter se odio Romanus & Pcenus: Romanum impu-
lerat, quod Poenus Tarentinos contra vetusti fce-
4 deris leges contra classem suam auxilio juvisset:
Pcenum quod Romanus cum Hierone Syracufano-
rum Rege societatem iniisset. Qiium itaque
uterque occasioni,quo sese ulcisceretur,incum-
bevet,Mamertini eandem peropportune prtebue-
runt. Campani namque ,qui in Sicilia sub Aga-
thocle meruerant, \ntrxMejfame moenia admissi,
violata fide civitatem occupaverant. ltaque
A
B
D
F
quum supplicium sumtum de Campana legione,
qux idem inRheginos ausa fuerat, per Genucium
Consulem Romanum intellexissbnt, in simili cri-
mine, parem poenam veriti, quum super hrec
etiam prrelio ab Hierone Syracufanorum Regc
prossigati fuissent, partim Pcenorum, partim
Romanorum auxilium petierunt. Romani veriti
ne CarthaginienJeS^ ea opportunitate usi, totam Si-
ciliam occuparent, Mamertinis statim ferendum
auxilium decernunt. Ita Romanus variis utrin- cum>'
que acceptis & illatis cladibus, ancipiti Marte
per annos viginti tre$ bellum contra Pcenos ges-
sit, vicitque tandem fortitudine& virtute. Vi-
bsis Pcenis pacis leges imposuit. Ea victoria Si- prima
cilia, excepto Hieronis Regno, omnium prima Rom.Pro-
in Provinciam, Olympiadis obtavse & Centesimas vincia,
anno quarto (qui erat ab u. c. quingentesimus ^'jf-fs 1'
nonus) redabta est: lta uc Prretor quotannis cum yerf 4’
uno Quadtore in eandem mitteretur, primus-
queC. Flamimus eam sortitus est, Annis abhinc Bellum
vigintiseptem, quum secundo bello Punico ve- ^ uni~
xaretur Jtalia, Hierone ^ fidissimo socio P.R. vi-cun^uni"
ta funbto, Hieronymus ejusdem ex filio nepos rem
Syracufanam ad Pcenos traducere conatus, paul-
lo post a conjuratis Leontini occiditur. M.Mar-
cellus in SiciliamHieronymi morte tumultuantem,
& ad Poenorum amicitiam inclinatam missus, Sy-
racufas kRomana socierate abalienatas, omncm-
que ejus impetum per triennium fere, Archime-
dis industria frustratas, tandern vi expugnat.
Mox ab Marcelli successore M.Larimo Consule, Syracu-
qui belli reliquias sustulit, Poenosqut prorsus ex s2£ ca~
lnsulaejecit,h^c quoque pars inProvincias for-sffiuarcb.
mam redabta est. Atque ab eo tempore utra-inMar-
que Provincia, vetus nimirum, £c ea qua? Hie- Ce^°V
ronis Regnum fuerat, Syracufce, uni Pnetori, &
duobus Quseltoribus Lilybatano & Syracusano
commissa est. Inde duobus rursum ServilibusBella
bellis concussa est Sicilia: quorum alterum af^ ervilia»
Cleone quodam Syro & Euno servis conssatum, fm BkL
a P. Rupilio Consule anno u. c. dcxxxvi. con- siculm
fe£tum, 6c Provincia tertium ex decem legato-
rum sententia constituta est. Alterum ab Athe-
nione servo commotum, a m\ Aquillio Consule
anno u.c.dclii. oppressum : £c Provincia
quartum ordinata est. Quum igitur quater in
Sicilia bellatum sit, bis cum Pcenis, bis cum
Servis, quatuor itidem vibtores, totidem ejus-.
dem Provincite confebtores apud veteres cele-
brantur: Catulus j M. Lcevinus j P. Rupilius
& m\ Aquillius: qui ahi aliis temporibus Pro-
vinciam constituentes leges de vebtigalibus exi-
gendis; & de jure dicundo dedere: nisi si quse
civitates foederatse, aut immunes, aut libenu^
ob fidem servatam relibtse fuerant. Conventus Sicilise
quoque in Provincia quatuor fuisse constitutos, ^ 011"
in iisque Prastores juris dicendi causa versatos, Jy. ntUa
utpote Syracujanum^ IJlybtetanum, Panormita-
num 6c Mamertinum constat. Atque quum Cn.
Pompejo primum, M. Crajfo Coss. Prsetor C. Vcr-
res Quaestura perfunctus, successisset in Siciliam
C. Sacerdoti Praetori: in ea non succedente,
sibi Arrio, per triennium libidinose,avare,cru-
deliterque versatus esiet, succedente tandem in
ejus locum L. Metelle, repetundarum reus ab
Siculis postulatus est, qui omnes prtcter Syracu-
fanos Sc Mamertinos M. Juliium Ciceronem, i\\o c‘ cer°°
tempore defensionibus amicorum ssorentem, ad^ lcilia
accusandum Verrem compulerunt : jampridem^^'
illis necessitudine copulatum, quod Quasstor inpenuaria.,
Sicilia fuisset, Pra:tore Sex. Peduceo, Sc quod , cic- 4-
quum decederet, in illa oratione, quam Liiy- Vh esfss
btfi habuit,multa Siculis de se benigne promiiis-^Hoooo.
set. Accedit ad htec quod Verres Provinciams^-
Pop. Ro. cellam penuariam; & plebis R. nutricem Brahant*
tot rapinis exhauserat, tot injuriis vexarar, ut
Seiter-