DOI Artikel:
Sobieraj, Małgorzata: Taniec, ruch i ekspresja w twórczości Marii Jaremy
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.26677#0127
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO
cccxxxix
PRACE Z HISTORII SZTUKI Z. n
1973
TANIEC, RUCH I EKSPRESJA W TWÓRCZOŚCI MARII JAREMY * *
W polskiej historii sztuki nowoczesnej prace Marii Jaremy były wielo-
krotnie przedmiotem publikacji, wchodzących zarówno w zakres krytyki
artystycznej, twórczości poetyckiej i literackiej, a także rozważań naukowych
dających najogólniejszy obraz życia i charakterystykę dorobku artystki E
Rzecz prosta, cała ta dotychczasowa literatura nie wyczerpuje i nie rozstrzyga
wszystkich, poruszanych zresztą przez autorów poszczególnych prac, zagad-
nień. Ze względu więc na wagę pozycji, jaką zajmuje dzieło Marii Jaremy
w naszej plastyce, podjęcie pewnych szczegółowych wątków jej twórczości
wydaje się w pełni uzasadnione.
Praca niniejsza jest zatem próbą problemowego spojrzenia, próbą inter-
pretacji artystycznego dorobku, w którym motyw tańca, zagadnienie ruchu
i ekspresji zostały prześledzone głównie w malarstwie i grańce. Prace sceno-
graficzne i kostiumologiczne Jaremianki pozostają na marginesie obecnych
* Publikacja niniejsza jest zmienioną wersją pracy magisterskiej pisanej w r. 1970 w Instytucie
Historii Sztuki UJ w Krakowie pod kierunkiem doc. dra hab. Mieczysława Porębskiego, któremu
w tym miejscu pragnę bardzo serdecznie podziękować za cenne sugestie oraz życzliwą opiekę
naukową. Dziękuję również recenzentowi mojej pracy, prof. drowi Lechowi Kalinowskiemu, którego
uwagi uwzględniłam przy nowej redakcji artykułu. Pisząc tę pracę korzystałam z uprzejmości
i informacji pp. prof. Hanny Rudzkiej-Cybisowej, Kornela Filipowicza, prof. Tadeusza Kantora,
prof. Adama Marczyńskiego, dziekana Andrzeja Pawłowskiego i prof. Jonasza Sterna, którym
także za okazaną mi pomoc pragnę wyrazić głęboką wdzięczność.
* Pełną bibliografię, wykaz dzieł oraz wystaw do r. 1962 zestawił w katałogu wystawy z tegoż
roku A. Kotula, por. Mana Jarema. Tfaiaiog wyeiaoy, Kraków 1962, s. 34—78. Spośród późniejszych
opracowań na szczególną uwagę zasługują: H. Blum, Afar:'a Jarema, Kraków 1965; M. Porębski,
Pożegnanie 2 Aryiy7;ą, Kraków 1966; oraz jedno z najlepszych opowiadań Tadeusza Różewicza IT nąj-
pi^nię/eęym mieście Świnia, por. T. Różewicz, 0/<owineinnia wybrane, Warszawa 1968, s. 192—233.
109
cccxxxix
PRACE Z HISTORII SZTUKI Z. n
1973
TANIEC, RUCH I EKSPRESJA W TWÓRCZOŚCI MARII JAREMY * *
W polskiej historii sztuki nowoczesnej prace Marii Jaremy były wielo-
krotnie przedmiotem publikacji, wchodzących zarówno w zakres krytyki
artystycznej, twórczości poetyckiej i literackiej, a także rozważań naukowych
dających najogólniejszy obraz życia i charakterystykę dorobku artystki E
Rzecz prosta, cała ta dotychczasowa literatura nie wyczerpuje i nie rozstrzyga
wszystkich, poruszanych zresztą przez autorów poszczególnych prac, zagad-
nień. Ze względu więc na wagę pozycji, jaką zajmuje dzieło Marii Jaremy
w naszej plastyce, podjęcie pewnych szczegółowych wątków jej twórczości
wydaje się w pełni uzasadnione.
Praca niniejsza jest zatem próbą problemowego spojrzenia, próbą inter-
pretacji artystycznego dorobku, w którym motyw tańca, zagadnienie ruchu
i ekspresji zostały prześledzone głównie w malarstwie i grańce. Prace sceno-
graficzne i kostiumologiczne Jaremianki pozostają na marginesie obecnych
* Publikacja niniejsza jest zmienioną wersją pracy magisterskiej pisanej w r. 1970 w Instytucie
Historii Sztuki UJ w Krakowie pod kierunkiem doc. dra hab. Mieczysława Porębskiego, któremu
w tym miejscu pragnę bardzo serdecznie podziękować za cenne sugestie oraz życzliwą opiekę
naukową. Dziękuję również recenzentowi mojej pracy, prof. drowi Lechowi Kalinowskiemu, którego
uwagi uwzględniłam przy nowej redakcji artykułu. Pisząc tę pracę korzystałam z uprzejmości
i informacji pp. prof. Hanny Rudzkiej-Cybisowej, Kornela Filipowicza, prof. Tadeusza Kantora,
prof. Adama Marczyńskiego, dziekana Andrzeja Pawłowskiego i prof. Jonasza Sterna, którym
także za okazaną mi pomoc pragnę wyrazić głęboką wdzięczność.
* Pełną bibliografię, wykaz dzieł oraz wystaw do r. 1962 zestawił w katałogu wystawy z tegoż
roku A. Kotula, por. Mana Jarema. Tfaiaiog wyeiaoy, Kraków 1962, s. 34—78. Spośród późniejszych
opracowań na szczególną uwagę zasługują: H. Blum, Afar:'a Jarema, Kraków 1965; M. Porębski,
Pożegnanie 2 Aryiy7;ą, Kraków 1966; oraz jedno z najlepszych opowiadań Tadeusza Różewicza IT nąj-
pi^nię/eęym mieście Świnia, por. T. Różewicz, 0/<owineinnia wybrane, Warszawa 1968, s. 192—233.
109