Prace z Historii Sztuki (1.1936-1946)

KOLLEGJATA PUŁTUSKA

13

[13]

kościelnej na Mazowszu bardzo ubogie. Wykazuje to Szyszko-Bohusz
w niektórych kościołach wieku XVI-go’); zebrane materjały inwentaryza-
cyjne stwierdzają to we wszystkich niemal znanych kościołach gotyckich
w granicach historycznego Mazowsza -).

W niektórych większych i bogatszych ceglanych kościołach pomor-
skich jak np.: katedra w Pelplinie, kość. św. Jana w Toruniu, kość. farny
św. Katarzyny w Brodnicy nad Drwęcą i innych, znajdujemy detale
konstrukcyjne i dekoracyjne transponujące w cegle formy, które zostały
wykształcone w kamieniu. Wśród ko-
ściołów gotyckich Mazowsza XVI wieku
nie widzimy tego wcale, a z docho-
wanych i znajdujących się w ewidencji
władz konserwatorskich kościołów XV
wieku, jedynie kościółek w Bądkowie
(pow. nieszawski) posiada w swej de-
koracji ceglanej motywy przeniesione z
architektury kamiennej. Materjał za-
bytkowy wskazywałby więc na to, że
w dekoracji kollegjaty nie było remini-
scencji kamieniarki gotyckiej:!). Nasuwa
się dalej przypuszczenie, że świątynia
była wybudowana, jak już zaznaczono,
prawdopodobnie miejscowemi siłami rze-
mieślniczemi, posiadającemi dostateczną
praktykę przy wznoszeniu kościołów =-
i budowli w bogatej i rozległej diecezji E.
płockiej. E_

11. Jeżeli wolno tu zaryzykować EL
przypuszczenie o udziale elementu ob- E
cego, to szukać go można jedynie w E_
osobie projektodawcy lub kierownika E
budowy, w tym wypadku — Niemca, E

|r W

i. m

') Szyszko-Bohusz, j. w., s. 271—277. E—

2) Zbiory fotograficzne Oddziału Sztuki w

3) Pomimo, iż nie należy przypuszczać = N
kollegjaty pułtuskiej wpływów rzeźby kamiennej, :r

w stanie niezmiennym otworu gotyckiego nasuwaj—
okiennych i wejściowych w gotyckiej budowli wv— to
wanych w architekturze kamiennej, Świadczą o -
jakiegokolwiek obramowania ceglanemi wałkami. -

Zdecydowanie ostre łuki wskazują tu na wiz:—
gdyż otwory budowli gotyckich wzniesionych w EL
zowszu) posiadają niemal zawsze ostrołuki spłaszc= ^
wieku jeszcze w wyraźne łuki pełne.

E E