Overview
Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Poleni, Giovanni [Hrsg.]; Graevius, Johannes Georgius [Begr.]; Gronovius, Jacobus [Begr.]
Utriusque Thesauri Antiquitatum Romanarum Graecarumque Nova Supplementa (Band 5) — Venedig, 1737 [Cicognara, 2488D-5]

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.10188#0036
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
7

De Amphitheathi

Occaslonem crgo inveniendi , extruendique
Amphitheatrum non Gladiatorum , sed Ferarum
speclacula dedere . Gladiatorum usus jamdiu Ro
mse vjguerat, neque tamen cuiquam ut construeret
Amphitheatra iu mentem venit , quae construj
tumprimum ccepere, cum imperii fines inremo-
tas regiones bello propagatj, cum potentia , cum
opesnovum hocoble&ationis genus invexere be-r
stiarum nostroccelo ignotarum inter seferociter
pugnantium . Amphitheatrum saneomnium ce-
v.xifhil leberiiwutn ab eo Imperarore exaedificatum est,
11 Vesp. qui Gladiatores, ut novimus ex Dione, minimc a-
mahat . Hinc cum primum factum Amphithea-
V*r.i.$, trum est , appellatum legimus fuisse Tbeatrum
41- venatorium , ut infra. videbimus ; quod no-
men deinde etiam Cassiodorius retinuit: Venatio
vero Romanis no.n iqdus Gladiatorum fuit, sed
ferarum. Quoniam. tamen Utrjque inservivit ,.at-
que Gladjatorum usus longe fuit antiquior , in
primis de Gladiatoribus pauca qq.aed.am dicemus.
Itaque a Religione originem suamtraxit insti-
tutio haec, cum videlicet antiquorum rnentibus
ea insedisset opinio, hominum fato functorum a-
nimas , quaii corporea mole solutae divinitatem
nanciscerentur, humano sanguine gaudere, ac
caede hominum, veluti quodam sacro iplis pera-
cto, propitias reddi, vei certe placari, perinde
acsi fieret caedes in ipsarum uhioaem. Qpinio haec
causa fuit, quare saepe ii, qui capti in bello es-
sent, tam crudeliter necarentur: qui mosquam
iit antiquus, ex Homero jntelligimus, in cujus
majore Poemate duodecim ex Trojana Juventute
nobiles adolescentes ad Patrocli pyram mactat A-
chilles . Cum res atrocior videretur , lic necari ho-
mines, placuiC id quidem facere, sed aliom.odp,
ql^pos.hocestpugnando, utobservatServius, quodque
qaam innuerevidetur Herodocus. in Thracibus. Quam-
crudeU qUam alius fo.rtasse intelle&us ejus loci est, cum
serm° ihi iit de certaminibus ludisque funebribus,
in quibus propoiita erant praemia; ut proinde non
repetenda ab illis videatur esse origo Gladiatorure,
. r quiThreces dicebantur, ut Lipsio placust. Scr-
Luc9.'bk Diii.lusapud Athenxum, CassTandrum in Ar-
4tSe»M.dsi Macedonias Regis, stque uxoris funere, quai-
tuor milites. jussisse conssigere : nemo, tamen iccir
coputct, opinionem cQitftrmari eorurn, qui Gla
diatores credunt Romam ex Graecia venisse. Sk-
gula/e est , quod refert Diillus ; neque radices t
git hic u.sus in Graecia, raultoque minus speclaci-
li loco in, Graecia est usurpatus. Inter eaenimfam
niulca qertamina , quae fieri in Olympicis ludis
, . . . consueverant, nunrjuam acqepimus pugnisgladia-
' ' toriis locum fuissc. Atque apud Vitruvium jegi-
mus, in ImM urbibus fora canstitui solita alia ra-
tione, atque inGraecia,. propter usumamajori-
bus acceptum edendi ludos gladiatorios. Itaque
|n Graecia si quando celebrata spedacula ista sunt,
id; eoaccidit, quia a Roma.nis.ad Graecos devene-
inTox. fC» Venit hic in meotem quidam Luciani Iocus,
qui plures induxit ad credendum,. Athenis. ab.an-
tiquis usque temporibus Gladiatores , ac Feras in
usu fuifle inTheatro: sed; narratio ilia Toxaridis
fabulosaest&
commentitia, ut nosse quilibetpo-
tcst. Ex Tito LiVj0 enim discimus, qui omnium
prirausGladiatoresin Graecia dederit, fuissePer-
/.41. seum postremum Macedoniae Regem , quiRoma
illos, accivif, Wm- tCrrorehomlnum insuetorum ad
tale speStaculitrn • Rex idem saepius spec^acula
haecedidit, quasnon ideo tamen , sublatoe vivis
Perseo aut in Macedonia, aut in alia regione Grae-
ciae fieri perrexerunt: quodfadlum iifuisset, cre-
bra esset apud Scriptores rei naentio , atque in
graecis monumentis Gladiatorum extarent imagi-
nes. Excepit Giadiatores deinde Corinthus; at

A

b

D

F

S, 8
Motivo precifo dinventare , e di cosiruire gli
Anfiteatri nonsu veramente lo spettaco/o de'G/a-
diatori , ma si quello delle Fiere . Gran tem-
po corfe in Roma C ufo de' G/adiatori , cbe non
perb fi pensd a tal sabrica j ben vi fi pefiso ,
quando la conquisia di remoti paefi , e \a poten*
Za , e dov'i%ia nuovo compiacimento imrodusse-
ro , di ved"r beftie incogmte al noftro c/ima , e
di vederle ferocemente combattere . ln satti il
piu samofo de gli Anfiteatri sa intraprefo da un
lmperadore , che non amb i Gladiatori , Come
abbiam da Dione . Quind' e , che il primo-no-
me dat0 atf Ansireatro quando da prima fi se~
ce , sn di Teatro Cacciatorio , come vedremo
appresso , il qual nome anche da Cajsiodorio poi
fi ritenne ; e Caccia non fi chiamo dd Romani
il giuoco de* G/adiatori, ma bensi quel/o de gli
animali . Poiche perb a/l' uno , e a//' a/tro ser-
v\ , e poicbe Vuso de' Gladiatori su tanto ante-
xior di tempo , di ejfi a/cuna cofa diremo pri-
ma,
Fece ftrada a cosi satto instituto tin motivo di
rehgione ; cioe 1'antichiJJima creden^a di molte
genti, che 1'anime de trapassati, deisicatein cer-
to modo per/a separa^ione dal corpo, gradissero
il sayigue umano, e si rendesseropropi^ie daWuc-
cifion d'«omini, quasi a loro per onore sagrisicati •
osi placassero almeno, appagandofi, come sc sos-
sero svenati per /or vendetta. .Qiteft' opinionese-
ce cader mo/te vo/te su i prigioni di guerra tal
crude/ta; e quanto d antico, sivede in OmCro,
nel cui maggior Poema Achille uccide dodicino-
bili giovani Trojani aila pira di Patroclo. Trop-
po innmano paren,do poi , come nota Servio, l'
amma^Tiar uomini in si fatta guisa , su. introdot-
to di confeguir /' iftesso per via di combattimen-
to \ i/ ch.e sembra accennarfi da Erodoto neTra*
ci; ma que/iuogo ba sorfe diverso senso, parian-
dofi quivi di que' certami , e giuochi sunera/i in
cui proponeafi premio, onde non crederei sojje da
pigliar di la 1'origine de Gladiatori detti Treci,
come parve a Lipsto . Sc ive Diilio presso Ate-
neo,-aver Cassandro, nel fippelire Arideo Re di
Macedonia , e ia mogiie, fatto, dueiiare quattro,
soldati : ma non credasi arjverata per quefto l'o-
pinione di chi tiene passasstro i Giadiatori a Ro-
ma da' Greci. Singo/are e >I fatto da, Diillo men-
tovato , nc in Grecia. alli^nb tal uso , e molto
meno in maniera di spetucolo vi prese piedc«
Sappiamo , che sra tanti ^eneri di certami pra-
ticati ne' giuocbi Oiimpici, gladiatorie pugne non
suron. mai.. Lsggefi in Vittuvio , che neW Jtaiia
si saceano le pia^e dei/e Cata in diserente rna-
niera da'Greci, per l'ufoch'era qui tramanda-
to da Maggiori, di sare in esse cosi sattispetta-
coii. Non si videro, perb alcuna volta inGrecia ,
se non per esservi passati da, Roma . Un luogo
fovvienmi di Luciano,. cbeba satto credcre apiu
d'uno, G/adiatori , e Fiere ejsersi\ coft.umate ad
Atene in Teatro sin ne tempi antichi ; ma quel
racconto di Tossari e savoloso, e sinto, come o-
gnun pub. conofcere . Sappiamo da Tito Livio >
che il primo a sar vedere in Grecia Giadiatori
fu Perseo, ultimo, Re di Macedonia , il quaie
gii sece venir di Roma , con terror piu torto ,
che con piacere del popolo non avvez.z>° a tale
spettacolo . Ne cotttinub fuso quei Re> ma non
per quefto dopo im , ne in aitra Parte della
Grecia sifsaronsi ; U che se sojse avvcnut0i fH-
quenti ne sarebbero ie men^ioni negh Scrittori ,
e si vedrebbero ne'monumenti GfeCt s* fatte im-
magini. Gli riceve procedendo ' ?emPi l<* Citta
di Corinto ; ma percbe ? perche quella Citta
distrutta gia interamente "a Lucio Mummio.
 
Annotationen