DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.25725#0086
AKADEMIZM
Przełamanie tradycyjnych barier dzielących sztukę wieku XIX na
konserwatywną i nowoczesną, oficjalną i niezależną, wsteczną i po-
stępową, nastąpiło głównie dzięki rozwojowi badań nad tematyką
dzieł i ich ideową zawartością. Od tej strony rozpatrywana sztuka
zeszłego stulecia objawiła się jako znacznie bardziej spójna, niż to
wynikało z badań stylistycznych, sugerujących całkowite jej rozbicie
na wielorakie, często przeciwstawne kierunki i prądy. Okazało się, że
wspólnota idei łączy czasami zatwardziałych akademików, wojują-
cych realistów i malarską awangardę. Podejmowane w nowym duchu
badania nad XIX stuleciem zwykle odchodzą od podziałów na kolejne
„-izmy" lub środowiska artystyczne, grupując materiał wokół wiel-
kich tematów: Historia, Natura, Sztuka, Wielki Człowiek, Kobieta itd.
Przy wciąż dyskutowanych, niepewnych kryteriach oceny ówczesnej
sztuki, podziały tematyczne wydają się (przynajmniej na razie) bezpie-
czniejsze i pozwalają na sąd bardziej bezstronny.
Dla pokazania malarstwa akademickiego słuszne wydaje się przy-
jęcie kategorii historycznych, to znaczy zgodnych z akademicką hierar-
chią tematów. Hierarchii tej przestrzegali zresztą niezliczeni ubiegło-
wieczni „salonniers" - krytycy i recenzenci wystaw, zwłaszcza repre-
zentujący tradycyjny punkt widzenia. A zatem zaczynano od gruntow-
nego omówienia malarstwa, potem już krótko i ogólnikowo charakte-
ryzowano rysunki, akwarele, pastele, ryciny, następnie rzeźbę i archi-
tekturę. Malarstwo opisywano zwykle według następującej kolejnoś-
ci: malarstwo historyczne (religijne, alegoryczne, mitologiczne itd.),
80
Przełamanie tradycyjnych barier dzielących sztukę wieku XIX na
konserwatywną i nowoczesną, oficjalną i niezależną, wsteczną i po-
stępową, nastąpiło głównie dzięki rozwojowi badań nad tematyką
dzieł i ich ideową zawartością. Od tej strony rozpatrywana sztuka
zeszłego stulecia objawiła się jako znacznie bardziej spójna, niż to
wynikało z badań stylistycznych, sugerujących całkowite jej rozbicie
na wielorakie, często przeciwstawne kierunki i prądy. Okazało się, że
wspólnota idei łączy czasami zatwardziałych akademików, wojują-
cych realistów i malarską awangardę. Podejmowane w nowym duchu
badania nad XIX stuleciem zwykle odchodzą od podziałów na kolejne
„-izmy" lub środowiska artystyczne, grupując materiał wokół wiel-
kich tematów: Historia, Natura, Sztuka, Wielki Człowiek, Kobieta itd.
Przy wciąż dyskutowanych, niepewnych kryteriach oceny ówczesnej
sztuki, podziały tematyczne wydają się (przynajmniej na razie) bezpie-
czniejsze i pozwalają na sąd bardziej bezstronny.
Dla pokazania malarstwa akademickiego słuszne wydaje się przy-
jęcie kategorii historycznych, to znaczy zgodnych z akademicką hierar-
chią tematów. Hierarchii tej przestrzegali zresztą niezliczeni ubiegło-
wieczni „salonniers" - krytycy i recenzenci wystaw, zwłaszcza repre-
zentujący tradycyjny punkt widzenia. A zatem zaczynano od gruntow-
nego omówienia malarstwa, potem już krótko i ogólnikowo charakte-
ryzowano rysunki, akwarele, pastele, ryciny, następnie rzeźbę i archi-
tekturę. Malarstwo opisywano zwykle według następującej kolejnoś-
ci: malarstwo historyczne (religijne, alegoryczne, mitologiczne itd.),
80