ΑΝΑΣΚΑΦΑΙ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ
(1913)
Τη 4 Ιουλίου παρελθόντος έτους ήρςάμην, δαπάναις της
Εταιρείας και άδεια τής Γεν. Διοικήσεως Ηπείρου, των ανα-
σκαφών Νικοπόλεως.
Ή πόλις αύτη ίδρύθη, ώς γνωστόν, τω ;>1 π. Χ. υπό τοϋ
αυτοκράτορος των Τωμαίων Αύγουστου έπΐ τή περιφανέστατη
αύτοΰ παρά τό "Ακτιον νίκη. έπ' αύτοΰ τοϋ λαιμοΰ της ήπει-
ρώτιδος χερσονήσου, δπου ήν ούτος έστρατοπεδευμένος διαρκού-
σης της ιστορικής ναυμαχίας. Ή Χικόπολις. τυχούσα πλείστων
προνομιών, ατελειών καΐ ένεκα πολλών άλλων φυσικών τε καϊ
επίκτητων αρετών, άπέβη ταχέως πόλις μεγίστη καϊ πλουσιω-
τάτη. κατέστη δέ και πρωτεύουσα επί τινας αιώνας τής δλης
Ηπείρου, άριθμοΰσα έν τή άκμή αυτής ύπέρ τάς 300.000 κα-
τοίκων. Δυστυχώς όμως πολλοί βάρβαροι λαοί, ώς οί Γότθοι κα'ι
άλλοι, άπδ τοϋ Ε' ήδη αιώνος, είσδαλόντες εις "Ηπειρον κατέ-
στρεψαν επανειλημμένως την Νικόπολιν. τέλος δέ οι τοϋ Κρούμ-
μου άπόγονοι. Βούλγαροι, κατηδάφισαν έκ θεμελίων ταύτην
κατά τδ 1080 μ. Χ.
"Εκτοτε ή Νικόπολις περιήλθεν εις πλήρη άφάνειαν. τά δέ
μεγαλοπρεπή αυτής ερείπια έγένοντο άντικείμενον άγριας συ-
λήσεως. πάντων των περιοίκων έξ αυτής άποκομιζομένων πάντα
λίθον. ξυλείαν. κεράμους, καϊ δ.τι άλλο ήν χρήσιμον προς οίκο-
δομίαν.
Τοιαύτη οικτρά τύχη έπεφυλάχθη εις τήν ώραίαν τοϋ Αυ-
γούστου πόλιν. έν ή ούτος ειχεν ανεγείρει ναόν μεγαλοπρεπή
εις τόν "Αρην και Ποσειδώνα και άλλα περιφανή ιδρύματα και
ήτις κατόπιν κατεκοσμήθη διά θεάτρων, στοών, φδείων. πλεί-
στων δημοσίων κτιρίων, θαυμαστών ιδιωτικών επαύλεων, δεξα-
μενών, υδραγωγείων καί άπειραρίθμων άλλων μνημείων τέχνης,
ών μόλις τινών άπελείφθησαν τά θεμέλια, ένίων δέ ουδέ 'ίχνος
(1913)
Τη 4 Ιουλίου παρελθόντος έτους ήρςάμην, δαπάναις της
Εταιρείας και άδεια τής Γεν. Διοικήσεως Ηπείρου, των ανα-
σκαφών Νικοπόλεως.
Ή πόλις αύτη ίδρύθη, ώς γνωστόν, τω ;>1 π. Χ. υπό τοϋ
αυτοκράτορος των Τωμαίων Αύγουστου έπΐ τή περιφανέστατη
αύτοΰ παρά τό "Ακτιον νίκη. έπ' αύτοΰ τοϋ λαιμοΰ της ήπει-
ρώτιδος χερσονήσου, δπου ήν ούτος έστρατοπεδευμένος διαρκού-
σης της ιστορικής ναυμαχίας. Ή Χικόπολις. τυχούσα πλείστων
προνομιών, ατελειών καΐ ένεκα πολλών άλλων φυσικών τε καϊ
επίκτητων αρετών, άπέβη ταχέως πόλις μεγίστη καϊ πλουσιω-
τάτη. κατέστη δέ και πρωτεύουσα επί τινας αιώνας τής δλης
Ηπείρου, άριθμοΰσα έν τή άκμή αυτής ύπέρ τάς 300.000 κα-
τοίκων. Δυστυχώς όμως πολλοί βάρβαροι λαοί, ώς οί Γότθοι κα'ι
άλλοι, άπδ τοϋ Ε' ήδη αιώνος, είσδαλόντες εις "Ηπειρον κατέ-
στρεψαν επανειλημμένως την Νικόπολιν. τέλος δέ οι τοϋ Κρούμ-
μου άπόγονοι. Βούλγαροι, κατηδάφισαν έκ θεμελίων ταύτην
κατά τδ 1080 μ. Χ.
"Εκτοτε ή Νικόπολις περιήλθεν εις πλήρη άφάνειαν. τά δέ
μεγαλοπρεπή αυτής ερείπια έγένοντο άντικείμενον άγριας συ-
λήσεως. πάντων των περιοίκων έξ αυτής άποκομιζομένων πάντα
λίθον. ξυλείαν. κεράμους, καϊ δ.τι άλλο ήν χρήσιμον προς οίκο-
δομίαν.
Τοιαύτη οικτρά τύχη έπεφυλάχθη εις τήν ώραίαν τοϋ Αυ-
γούστου πόλιν. έν ή ούτος ειχεν ανεγείρει ναόν μεγαλοπρεπή
εις τόν "Αρην και Ποσειδώνα και άλλα περιφανή ιδρύματα και
ήτις κατόπιν κατεκοσμήθη διά θεάτρων, στοών, φδείων. πλεί-
στων δημοσίων κτιρίων, θαυμαστών ιδιωτικών επαύλεων, δεξα-
μενών, υδραγωγείων καί άπειραρίθμων άλλων μνημείων τέχνης,
ών μόλις τινών άπελείφθησαν τά θεμέλια, ένίων δέ ουδέ 'ίχνος