DOI Heft:
Malarstwo
DOI Artikel:Błotnicka-Mazur, Elżbieta: Kilka uwag o życiu i twórczości malarskiej Bohdana Kelles-Krauzego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37083#0248
246
ELŻBIETA BŁOTNICKA-MAZUR
Bohdan Konrad Eligard Kelles-Krauze - bo tak brzmią pełne imiona i na-
zwisko artysty, z których Konrad Eligard były dziedziczone przez kolejnych
potomków Krauzów płci męskiej już od kilku stuleci - urodził się 2 stycznia
1885 r. w majątku rodzinnym matki Rakowicze (powiat lidzki, woj. wileń-
skie) jako syn Michała (barona z herbem i tytułem nadanym protoplastom
Krauzów rodem z Inflant przez Stefana Batorego w podzięce za poparcie
działań króla w wojnie z Rosją o Inflanty) i Weroniki z Makarewiczów2 3.
Średnie wykształcenie pozyskał w drugim Gimnazjum Klasycznym w Kijo-
wie, które ukończył 2 czerwca 1903 r., nagrodzony złotym medalem1. Na-
stępnie odbył kilkumiesięczną podróż do Włoch4 5, aby w kolejnym roku pod-
jąć studia w Instytucie Inżynierów Cywilnych w Petersburgu, skąd przeniósł
się w 1905 r. na Wydział Budownictwa Lądowego Politechniki Lwowskiej,
ukończony złożeniem bardzo dobrze ocenionego przez Komisję drugiego
egzaminu państwowego2. Zaraz po studiach wyjechał do Monachium, gdzie
prawdopodobnie podjął naukę na kierunku architektonicznym w tamtejszej
Technische Hochschule, co potwierdza zachowany dowód immatrykulacji
wydany przez tę szkołę6. Została także udokumentowana w księgach mona-
chijskiej Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych obecność w niej artysty
w 1910 r.7 i jego studia malarskie pod kierunkiem Juliusa Extera8, malarza
nazywanego wśród kolegów artystów „księciem koloru”, autora prac formal-
nie zbliżonych do działań twórców skupionych w „Der Blaue Reiter”. Po
powrocie z Monachium Krauze przez rok pracował w lwowskim biurze archi-
tektonicznym Ulejskiego i Richtmanna, które opuścił na własne życzenie
2 Szczegółowy wywód familii, informacje o Michale Krauze i jego żonie Weronice, a tak-
że drzewo genealogiczne obejmujące ich potomków aż do czasów współczesnych można zna-
leźć w pamiątkowej publikacji Kelles-Krauze. Księga pamiątkowa z okazji zjazdu rodzinnego
potomków Michała Krauze i Weroniki z Makarewiczów baronów Krauzów. Mikołajki 20-22
maja 2005, Poznań 2005, opracowanej przez Piotra Orzechowskiego (prawnuka Zofii Niewia-
rowskiej z domu Krauze, rodzonej siostry Bohdana), wydanej z okazji pierwszego zjazdu
rodzinnego Krauzów.
3 CBHflbTejiŁCTBO z 4 stycznia 1904 r., Archiwum Rodziny Artysty [dalej cyt.: ARA],
4 Wspomina o tym w liście do narzeczonej Janiny Bocheńskiej, swojej przyszłej żony,
Wiedeń 13/XII [ 1 ]914. Tamże.
5 Świadectwo drugiego egzaminu państwowego. Tamże.
6 Immatrikulations-Bescheinigung. Tamże.
7 H. Stępień, M. Liczbińska, Artyści polscy w środowisku monachijskim
w latach 1828-1914. Materiały źródłowe, Warszawa 1994, s. 44, 70.
s Julius Exter (1863-1939) - jeden z pionierów sztuki nowoczesnej w Monachium końca
XIX wieku, członek Secesji Monachijskiej; jego malarstwo stopniowo przechodziło od form
historycznych do żywych kolorów ekspresjonizmu.
ELŻBIETA BŁOTNICKA-MAZUR
Bohdan Konrad Eligard Kelles-Krauze - bo tak brzmią pełne imiona i na-
zwisko artysty, z których Konrad Eligard były dziedziczone przez kolejnych
potomków Krauzów płci męskiej już od kilku stuleci - urodził się 2 stycznia
1885 r. w majątku rodzinnym matki Rakowicze (powiat lidzki, woj. wileń-
skie) jako syn Michała (barona z herbem i tytułem nadanym protoplastom
Krauzów rodem z Inflant przez Stefana Batorego w podzięce za poparcie
działań króla w wojnie z Rosją o Inflanty) i Weroniki z Makarewiczów2 3.
Średnie wykształcenie pozyskał w drugim Gimnazjum Klasycznym w Kijo-
wie, które ukończył 2 czerwca 1903 r., nagrodzony złotym medalem1. Na-
stępnie odbył kilkumiesięczną podróż do Włoch4 5, aby w kolejnym roku pod-
jąć studia w Instytucie Inżynierów Cywilnych w Petersburgu, skąd przeniósł
się w 1905 r. na Wydział Budownictwa Lądowego Politechniki Lwowskiej,
ukończony złożeniem bardzo dobrze ocenionego przez Komisję drugiego
egzaminu państwowego2. Zaraz po studiach wyjechał do Monachium, gdzie
prawdopodobnie podjął naukę na kierunku architektonicznym w tamtejszej
Technische Hochschule, co potwierdza zachowany dowód immatrykulacji
wydany przez tę szkołę6. Została także udokumentowana w księgach mona-
chijskiej Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych obecność w niej artysty
w 1910 r.7 i jego studia malarskie pod kierunkiem Juliusa Extera8, malarza
nazywanego wśród kolegów artystów „księciem koloru”, autora prac formal-
nie zbliżonych do działań twórców skupionych w „Der Blaue Reiter”. Po
powrocie z Monachium Krauze przez rok pracował w lwowskim biurze archi-
tektonicznym Ulejskiego i Richtmanna, które opuścił na własne życzenie
2 Szczegółowy wywód familii, informacje o Michale Krauze i jego żonie Weronice, a tak-
że drzewo genealogiczne obejmujące ich potomków aż do czasów współczesnych można zna-
leźć w pamiątkowej publikacji Kelles-Krauze. Księga pamiątkowa z okazji zjazdu rodzinnego
potomków Michała Krauze i Weroniki z Makarewiczów baronów Krauzów. Mikołajki 20-22
maja 2005, Poznań 2005, opracowanej przez Piotra Orzechowskiego (prawnuka Zofii Niewia-
rowskiej z domu Krauze, rodzonej siostry Bohdana), wydanej z okazji pierwszego zjazdu
rodzinnego Krauzów.
3 CBHflbTejiŁCTBO z 4 stycznia 1904 r., Archiwum Rodziny Artysty [dalej cyt.: ARA],
4 Wspomina o tym w liście do narzeczonej Janiny Bocheńskiej, swojej przyszłej żony,
Wiedeń 13/XII [ 1 ]914. Tamże.
5 Świadectwo drugiego egzaminu państwowego. Tamże.
6 Immatrikulations-Bescheinigung. Tamże.
7 H. Stępień, M. Liczbińska, Artyści polscy w środowisku monachijskim
w latach 1828-1914. Materiały źródłowe, Warszawa 1994, s. 44, 70.
s Julius Exter (1863-1939) - jeden z pionierów sztuki nowoczesnej w Monachium końca
XIX wieku, członek Secesji Monachijskiej; jego malarstwo stopniowo przechodziło od form
historycznych do żywych kolorów ekspresjonizmu.