DOI Heft:
III. Przeglądy i sprawozdania
DOI Artikel:Łoziński, Jerzy: Katalog zabytków sztuki w Polsce: Stan prac, Przegląd dorobku, Perspektywy
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13395#0308
300
JERZY ŁOZIŃSKI
49. Szaniec. Stopa pacyfikału, około połowy XVI w. 50. Czerna. Monstrancja, początek XVIII w.
Wyłonił się przy tym szerszy krąg nie zbadanego jeszcze mecenatu starościny wolbromskiej —■ Urszuli
z Morstinów Dembińskiej (obejmujący również kościół w Przysuchej) ; w trakcie opracowywania
Katalogu stwierdzono posługiwanie się przez Naxa (czy nie Naxa) wzornikiem Neufforge'a (fasada
kościoła w Szczekocinach).
Prawie każdy zeszyt Katalogu dostarcza też nowych przykładów wiejskiego budownictwa gospodar-
czego czy licznego jeszcze, zwłaszcza na terenie Królestwa, znormalizowanego budownictwa użytecz-
ności publicznej (ratusze, jatki, kramy, szkoły, zajazdy, stacje pocztowe itd.57). Wreszcie w wielu wy-
padkach ujawniono ignorowane dotąd budownictwo małomiasteczkowe, zwłaszcza w Wielkopolsce
(Turek, Rogoźno, Zduny, Międzychód), a ostatnio „odkryty" został interesujący zespół kamienic
z XVII—XVIII wieku w Bielsku58.
W zakresie drewnianego budownictwa kościelnego najbardziej nasycony region Podkarpacia i Gór-
nego Śląska znany był stosunkowo dobrze z dawniejszyh opracowań specjalnych. Katalog przyniósł
pełną ewidencję tych kościołów, korygując dawne datowania i dorzucając nieliczne nowe przykłady.
Nie znane dotąd ważne ogniwa tej architektury odkryte natomiast zostały na innych terenach, przede
wszystkim najwcześniejszy z datowanych pewnie obiektów — kościół w Zborówku k. Beszowej (1459).
57 Jako przykład można by tu wymienić nie publikowany dotąd ratusz z kramnicami w Żelechowie k. Garwolina,
przypominający rozwiązanie na rysunku z Gabinetu Rycin BUW, reprodukowanym przez Z. Bobrowskiego (Budynki
użyteczności publicznej w Polsce wieku Oświecenia, [w:] Studia i materiały do teorii i historii architektury i urbanistyki, t. 3, [1961],
ryc. 55).
58 Według informacji dr. J. Samka stały się one już tematem osobnego opracowania w Instytucie Historii Sztuki UJ.
JERZY ŁOZIŃSKI
49. Szaniec. Stopa pacyfikału, około połowy XVI w. 50. Czerna. Monstrancja, początek XVIII w.
Wyłonił się przy tym szerszy krąg nie zbadanego jeszcze mecenatu starościny wolbromskiej —■ Urszuli
z Morstinów Dembińskiej (obejmujący również kościół w Przysuchej) ; w trakcie opracowywania
Katalogu stwierdzono posługiwanie się przez Naxa (czy nie Naxa) wzornikiem Neufforge'a (fasada
kościoła w Szczekocinach).
Prawie każdy zeszyt Katalogu dostarcza też nowych przykładów wiejskiego budownictwa gospodar-
czego czy licznego jeszcze, zwłaszcza na terenie Królestwa, znormalizowanego budownictwa użytecz-
ności publicznej (ratusze, jatki, kramy, szkoły, zajazdy, stacje pocztowe itd.57). Wreszcie w wielu wy-
padkach ujawniono ignorowane dotąd budownictwo małomiasteczkowe, zwłaszcza w Wielkopolsce
(Turek, Rogoźno, Zduny, Międzychód), a ostatnio „odkryty" został interesujący zespół kamienic
z XVII—XVIII wieku w Bielsku58.
W zakresie drewnianego budownictwa kościelnego najbardziej nasycony region Podkarpacia i Gór-
nego Śląska znany był stosunkowo dobrze z dawniejszyh opracowań specjalnych. Katalog przyniósł
pełną ewidencję tych kościołów, korygując dawne datowania i dorzucając nieliczne nowe przykłady.
Nie znane dotąd ważne ogniwa tej architektury odkryte natomiast zostały na innych terenach, przede
wszystkim najwcześniejszy z datowanych pewnie obiektów — kościół w Zborówku k. Beszowej (1459).
57 Jako przykład można by tu wymienić nie publikowany dotąd ratusz z kramnicami w Żelechowie k. Garwolina,
przypominający rozwiązanie na rysunku z Gabinetu Rycin BUW, reprodukowanym przez Z. Bobrowskiego (Budynki
użyteczności publicznej w Polsce wieku Oświecenia, [w:] Studia i materiały do teorii i historii architektury i urbanistyki, t. 3, [1961],
ryc. 55).
58 Według informacji dr. J. Samka stały się one już tematem osobnego opracowania w Instytucie Historii Sztuki UJ.