DOI Artikel:
Skrodzka, Agnieszka: Nagrobki osobistości z końca XVIII i 1. połowy XIX stulecia na Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Warszawie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.39128#0178
178
AGNIESZKA SKRODZKA
3. Paweł Maliński, nagrobek Krystiana Gotthilfa Helbinga, 4. Paweł Maliński, nagrobek Kiystiana Gotthilfa Helbinga,
po 1845. Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie. fragment, po 1845. Cmentarz Ewangelicko-Augsburski
Fot. A. Skrodzka w Warszawie. Fot. A. Skrodzka
smutku42. W prawej dłoni postać trzyma odwróconą pochodnię, której płomienie smagają płytę wierzchnią
nagrobka. Figura, do tej pory nierozpoznana, jest zapewne personifikacją Śmierci (Mors), siostrą Hypnosa
(boga snu). Jak podawał Alojzy Osiński, atrybutami Śmierci są odwrócona pochodnia i urna43. Trudno
jednak ostatecznie stwierdzić, czy dzieło Malińskiego przedstawia postać kobiecą czy męską; wykazuje
ona raczej cechy androginiczne. Krystian Gotthilf Fłelbing był właścicielem znacznych posesji w War-
szawie44. Dzieło ufundowała jego żona Anna z Olszewskich. Ten cenny pomnik, choć niedawno poddany
niewielkiej restauracji (widoczna rekonstrukcja lewej dłoni), jest obecnie znacznie zaniedbany i zasługuje
na odpowiednią opiekę konserwatorską. Paweł Maliński wykonał także rzeźbę żałobnicy wspartej na urnie,
zdobiącą nagrobek córki aktora i dyrektora teatru Andrzeja Rutkowskiego, wybitnej śpiewaczki i łubianej
aktorki Katarzyny Aszpergerowej (zm. 183 5)45. Obecnie rzeźba nie istnieje, nie wiadomo dokładnie, kiedy
uległa zniszczeniu; nie istniała już w 1921 r.46
Za rzeźbę Pawła Malińskiego uchodziła dawniej również figura personifikacji Gminy ewangelic-
kiej na grobie Samuela Leopolda Neumanna (zm. 1844). Dziś wiadomo, że jest to dzieło Konstantego
42 Postać przypomina upozowaniem posąg niewiasty z nagrobka Stanisława Sołtyka dłuta Francesca Pozziego z 1840; K. Mikocka-
-Rachubowa, Canova, jego krąg i Polacy (około 1780-1850), t. 1, Warszawa 2001. s. 249-250.
43 Postać na nagrobku nie ma jednak skrzydeł. Alojzy Osiński podał zaś, że personifikacja Śmierci „zazwyczaj” je ma; Mors,
s.v., [w:] A. Osiński, Słownik mitologiczny z przyłączeniem obrazo-pismu (iconologia), t. 2, Drukarnia XX. Pijarów, Warszawa 1812,
s. 515.
44 Krystian Gotthilf Helbing, s.v., [w:] Nekrologi „Kuriera Warszawskiego ” [dalej cyt.: Nekrologi], t. 1: 1821-1845, oprać.
A.T. Tyszka, Warszawa 2001, s. 406, nr 4863.
45 Katarzyna z Rutkowskich Aszpergerowa, s.v., [w:] Nekrologi, t. 1, s. 171, nr 2138; Wójcicki, op. cit., s. 250; L. Simon,
Aszpergerowa Katarzyna z Rutkowskich, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 1, Kraków 1935, s. 175; Szulc, Cmentarz Ewangelicko-
- Augsburski..., s. 22.
46 Melbechowska-Luty, Maliński Paweł, s. 312.
AGNIESZKA SKRODZKA
3. Paweł Maliński, nagrobek Krystiana Gotthilfa Helbinga, 4. Paweł Maliński, nagrobek Kiystiana Gotthilfa Helbinga,
po 1845. Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie. fragment, po 1845. Cmentarz Ewangelicko-Augsburski
Fot. A. Skrodzka w Warszawie. Fot. A. Skrodzka
smutku42. W prawej dłoni postać trzyma odwróconą pochodnię, której płomienie smagają płytę wierzchnią
nagrobka. Figura, do tej pory nierozpoznana, jest zapewne personifikacją Śmierci (Mors), siostrą Hypnosa
(boga snu). Jak podawał Alojzy Osiński, atrybutami Śmierci są odwrócona pochodnia i urna43. Trudno
jednak ostatecznie stwierdzić, czy dzieło Malińskiego przedstawia postać kobiecą czy męską; wykazuje
ona raczej cechy androginiczne. Krystian Gotthilf Fłelbing był właścicielem znacznych posesji w War-
szawie44. Dzieło ufundowała jego żona Anna z Olszewskich. Ten cenny pomnik, choć niedawno poddany
niewielkiej restauracji (widoczna rekonstrukcja lewej dłoni), jest obecnie znacznie zaniedbany i zasługuje
na odpowiednią opiekę konserwatorską. Paweł Maliński wykonał także rzeźbę żałobnicy wspartej na urnie,
zdobiącą nagrobek córki aktora i dyrektora teatru Andrzeja Rutkowskiego, wybitnej śpiewaczki i łubianej
aktorki Katarzyny Aszpergerowej (zm. 183 5)45. Obecnie rzeźba nie istnieje, nie wiadomo dokładnie, kiedy
uległa zniszczeniu; nie istniała już w 1921 r.46
Za rzeźbę Pawła Malińskiego uchodziła dawniej również figura personifikacji Gminy ewangelic-
kiej na grobie Samuela Leopolda Neumanna (zm. 1844). Dziś wiadomo, że jest to dzieło Konstantego
42 Postać przypomina upozowaniem posąg niewiasty z nagrobka Stanisława Sołtyka dłuta Francesca Pozziego z 1840; K. Mikocka-
-Rachubowa, Canova, jego krąg i Polacy (około 1780-1850), t. 1, Warszawa 2001. s. 249-250.
43 Postać na nagrobku nie ma jednak skrzydeł. Alojzy Osiński podał zaś, że personifikacja Śmierci „zazwyczaj” je ma; Mors,
s.v., [w:] A. Osiński, Słownik mitologiczny z przyłączeniem obrazo-pismu (iconologia), t. 2, Drukarnia XX. Pijarów, Warszawa 1812,
s. 515.
44 Krystian Gotthilf Helbing, s.v., [w:] Nekrologi „Kuriera Warszawskiego ” [dalej cyt.: Nekrologi], t. 1: 1821-1845, oprać.
A.T. Tyszka, Warszawa 2001, s. 406, nr 4863.
45 Katarzyna z Rutkowskich Aszpergerowa, s.v., [w:] Nekrologi, t. 1, s. 171, nr 2138; Wójcicki, op. cit., s. 250; L. Simon,
Aszpergerowa Katarzyna z Rutkowskich, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 1, Kraków 1935, s. 175; Szulc, Cmentarz Ewangelicko-
- Augsburski..., s. 22.
46 Melbechowska-Luty, Maliński Paweł, s. 312.