DOI issue:
Artykuły i prace konserwatorskie / Articles and conservation works
DOI article:Krypczyk-De Barra, Aleksandra: "Wartość niepospolita": o obrazie Na pastwisku Maksymiliana Gierymskiego i debiucie artysty w wiedeńskim Künstlerhausie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.47326#0113
„Wartość niepospolita". O obrazie Na pastwisku Maksymiliana Gierymskiego...
111
oraz firmy Kunsthandlung C.J. Wawra. Gierymski oprócz galerii Miethke & Wawra
współpracował w latach 70. XIX w. również z berlińskim kunsthandlerem Rudolfem
Lepke38, Kunsthandlung Louis Bock & Sohn z Hamburga39 oraz londyńskim mar-
szandem Henrym Wallisem, właścicielem prestiżowej French Gallery przy Pall Mail40.
W korespondencji artysty pojawia się ponadto nazwisko kupca Keysera41, którego
możemy identyfikować z marszandem Peterem Kaeserem, posiadającym w Wiedniu
dom aukcyjny (wcześniej Stammer & Karlstein) przy Bognergasse 242.
Zaginione dzieła Gierymskiego: kłopoty z identyfikacją
Do niedawna oba dzieła Maksymiliana Gierymskiego zakupione przez galerię Mieth-
ke & Wawra uchodziły za zaginione i znano je wyłącznie z czarno-białych fotografii41.
Zostały ponadto utrwalone w formie drzeworytów ilustracyjnych: w wersji rytowanej
przez Jana Styfiego (na podstawie rysunków Aleksandra Gierymskiego) oraz ryciny
Theodora Knesinga z Monachium44. Nie dysponujemy pełnymi danymi katalogowy-
mi Przypadku w podróży z wyjątkiem techniki i podobrazia (olej na płótnie)45, bar-
dziej precyzyjne informacje zachowały się natomiast w odniesieniu do obrazu Na pa-
stwisku46 (ił. 2-3).
38 Maksymilian i Aleksander Gierymscy. Listy..., s. 78.
39 Ibidem, s. 78.
40 Ibidem, s. 64. Zob. także A. Krypczyk, Niedokończone dzieło..., s. 91-93.
41 Maksymilian i Aleksander Gierymscy. Listy..., s. 64.
42 „Fremden-Blatt” („Morgen-Blatt”), 1872, Nr. 348, s. 6. Zob. także Katalog der Gemćilde aus dem
Geschafts- und Privatnachlasse des verstorbenen Kunsthdndlers und Kunstverlegers Peter Kaeser in Miin-
chen (...) Auktion in Miinchen in den Oberlichtsalen, Theatinerstrasse 15, Montag den 4. Oktober 1897,
[Miinchen 1897].
43 Fotografie te, wykonane w firmie Miethke & Wawra, wykorzystano prawdopodobnie w monografii
Gierymskiego pióra A. Sygietyńskiego, Maksymilian Gierymski, Lwów-Warszawa 1906, il. III po s. 36, il.
s. 49. Zob. także „Ziarno”, 1911, nr 46, il. s. 913.
44 Przypadek w podróży, „Kłosy”, 1870, nr 285, il. s. 369. Drzeworyt J. Styfiego przedstawiający obraz
Na pastwisku utrwalono w odbiciu lustrzanym, „Tygodnik Ilustrowany” 1872, nr 258, il. s. 277; „Tygodnik
Powszechny”, 1879, nr 41, il. s. 641; A. Sygietyński, Album Maksa i Aleksandra Gierymskich, Warszawa
1886, il. s. 53 (odwrócone). Lustrzana wersja obrazu Na pastwisku pojawiła się również w publikacjach:
H. Stępień, Malarstwo..., il. 108, 111; S. Kozakiewicz, A. Ryszkiewicz, Warszawska „cyganeria” malarska.
Grupa Marcina Olszyńskiego, Wrocław 1955, s. 208. Na temat drzeworytów ilustracyjnych wykonanych
na podstawie rysunków Aleksandra Gierymskiego i przedstawiających obrazy starszego z braci Gierym-
skich por. K. Pijanowska, Artysta w służbie prasy - prasa w służbie artysty. Aleksander Gierymski i war-
szawskie czasopisma ilustrowane [w:] Aleksander Gierymski (1850-1901). Katalog wystawy, red. E. Micke-
-Broniarek, Muzeum Narodowe w Warszawie, 20 III - 10 VIII 2014, Warszawa 2014, s. 48-49.
45 Wiadomo natomiast, iż był „mniejszy rozmiarem” od obrazu Na pastwisku, F. Kohn, op. cit., s. 94.
46 H. Stępień, Malarstwo..., s. 181, poz. 111.
111
oraz firmy Kunsthandlung C.J. Wawra. Gierymski oprócz galerii Miethke & Wawra
współpracował w latach 70. XIX w. również z berlińskim kunsthandlerem Rudolfem
Lepke38, Kunsthandlung Louis Bock & Sohn z Hamburga39 oraz londyńskim mar-
szandem Henrym Wallisem, właścicielem prestiżowej French Gallery przy Pall Mail40.
W korespondencji artysty pojawia się ponadto nazwisko kupca Keysera41, którego
możemy identyfikować z marszandem Peterem Kaeserem, posiadającym w Wiedniu
dom aukcyjny (wcześniej Stammer & Karlstein) przy Bognergasse 242.
Zaginione dzieła Gierymskiego: kłopoty z identyfikacją
Do niedawna oba dzieła Maksymiliana Gierymskiego zakupione przez galerię Mieth-
ke & Wawra uchodziły za zaginione i znano je wyłącznie z czarno-białych fotografii41.
Zostały ponadto utrwalone w formie drzeworytów ilustracyjnych: w wersji rytowanej
przez Jana Styfiego (na podstawie rysunków Aleksandra Gierymskiego) oraz ryciny
Theodora Knesinga z Monachium44. Nie dysponujemy pełnymi danymi katalogowy-
mi Przypadku w podróży z wyjątkiem techniki i podobrazia (olej na płótnie)45, bar-
dziej precyzyjne informacje zachowały się natomiast w odniesieniu do obrazu Na pa-
stwisku46 (ił. 2-3).
38 Maksymilian i Aleksander Gierymscy. Listy..., s. 78.
39 Ibidem, s. 78.
40 Ibidem, s. 64. Zob. także A. Krypczyk, Niedokończone dzieło..., s. 91-93.
41 Maksymilian i Aleksander Gierymscy. Listy..., s. 64.
42 „Fremden-Blatt” („Morgen-Blatt”), 1872, Nr. 348, s. 6. Zob. także Katalog der Gemćilde aus dem
Geschafts- und Privatnachlasse des verstorbenen Kunsthdndlers und Kunstverlegers Peter Kaeser in Miin-
chen (...) Auktion in Miinchen in den Oberlichtsalen, Theatinerstrasse 15, Montag den 4. Oktober 1897,
[Miinchen 1897].
43 Fotografie te, wykonane w firmie Miethke & Wawra, wykorzystano prawdopodobnie w monografii
Gierymskiego pióra A. Sygietyńskiego, Maksymilian Gierymski, Lwów-Warszawa 1906, il. III po s. 36, il.
s. 49. Zob. także „Ziarno”, 1911, nr 46, il. s. 913.
44 Przypadek w podróży, „Kłosy”, 1870, nr 285, il. s. 369. Drzeworyt J. Styfiego przedstawiający obraz
Na pastwisku utrwalono w odbiciu lustrzanym, „Tygodnik Ilustrowany” 1872, nr 258, il. s. 277; „Tygodnik
Powszechny”, 1879, nr 41, il. s. 641; A. Sygietyński, Album Maksa i Aleksandra Gierymskich, Warszawa
1886, il. s. 53 (odwrócone). Lustrzana wersja obrazu Na pastwisku pojawiła się również w publikacjach:
H. Stępień, Malarstwo..., il. 108, 111; S. Kozakiewicz, A. Ryszkiewicz, Warszawska „cyganeria” malarska.
Grupa Marcina Olszyńskiego, Wrocław 1955, s. 208. Na temat drzeworytów ilustracyjnych wykonanych
na podstawie rysunków Aleksandra Gierymskiego i przedstawiających obrazy starszego z braci Gierym-
skich por. K. Pijanowska, Artysta w służbie prasy - prasa w służbie artysty. Aleksander Gierymski i war-
szawskie czasopisma ilustrowane [w:] Aleksander Gierymski (1850-1901). Katalog wystawy, red. E. Micke-
-Broniarek, Muzeum Narodowe w Warszawie, 20 III - 10 VIII 2014, Warszawa 2014, s. 48-49.
45 Wiadomo natomiast, iż był „mniejszy rozmiarem” od obrazu Na pastwisku, F. Kohn, op. cit., s. 94.
46 H. Stępień, Malarstwo..., s. 181, poz. 111.