DOI Heft:
Artykuł i prace konserwatorskie
DOI Artikel:Białek-Kostecka, Dorota; Forczek-Sajdak, Anna; Kaszowska, Zofia: Przyczynek do badań nad utrwalaniem malowideł ściennych w Polsce: dane z lat 1956-2014, pozyskane w ramach kwerendy archiwalnej w wybranych rejonach kraju
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.49248#0105
PRZYCZYNEK DO BADAŃ NAD UTRWALANIEM MALOWIDEŁ...
-jednoznacznie potwierdza, że problem zastosowania materiałów syntetycznych w konserwacji malowi-
deł ściennych faktycznie w Polsce istnieje i należy poświęcić mu więcej uwagi.
Badania podjęte w ramach projektu badawczego „Wpływ polimerów na stan zachowania malowideł
ściennych w Polsce oraz możliwości ich usuwania przy zastosowaniu nanoemulsji”. Projekt finansowany
przez polskie Narodowe Centrum Nauki, nr projektu: 2013/11/B/HS2/02991.
BIBLIOGRAFIA
Biliński R., Ocena przydatności niektórych tworzyw winylowych do konserwacji zabytków, „Ochrona Zabytków" 1961, nr 3-4,
s. 81-92.
Biały L, Roznerska M., Badania możliwości zastosowania metylocelulozy jako spoiwa farb, do punktowania malowideł ściennych,
Toruń 1987 („Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo", 12 (164)).
Carretti E., Dei L., Physicochemical characterization of acrylic polymeric resins coating porous materials of artistic interest,
„Progress in Organic Coating", R. 49 (2004), s. 282-289.
Ciabach J., Żywice i tworzywa sztuczne stosowane w konserwacji zabytków, Toruń 1998.
Dąbrowski K., Wpływ warunków lokalnych na stan i zachowanie malowideł ściennych oraz trwałość zabiegów konserwatorskich,
Warszawa 1985.
Dayczak-Domanasiewicz M., Czchów, malowidła ścienne, „Ochrona Zabytków" 1963, nr 3, s. 65.
Feller R.L., Wilt M., Evaluation of Cellulose Ethers for Conservation, Marina del Rey 1990.
Horie C.V., Materials for Conservation. Organic Consolidants, Adhesives and Coating, [b.m.J 1987.
Marxen-Wolska E., Odkrycie malowideł ściennych w kościele parafialnym w Ostrzeszowie i zastosowanie polioctanu winylu do ich
konserwacji, Toruń 1974 („Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo", 5 (52)), s. 165-188.
Philippot P., Mora P., Mora L., La conservation des peintures morales, Bologna 1977.
Stawicki S., Utrwalanie warstwy malarskiej w malowidłach ściennych, Warszawa 1992.
Schuster-Gawłowska M., Badania nad zachowaniami polioctanu winylu w konserwowanych zabytkach malarstwa ściennego, [w:]
Zagadnienia technologiczne konserwacji malowideł ściennych. Materiały z konferencji w Krakowie w dniach 22-24 X 1964 r.,
red. H. Andrzejewska, P. Rudniewski, Warszawa 1965, s. 191-204 („Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków”, seria B, t. 11).
Stout G.L., Gettens R.J., Transport des fresques orientates sur les nouvaux supports, „Museion" 1932, t. 17, nr 1, s. 107-112.
Wolniewicz Z., Zestawienie materiałów i sposobów stosowanych przy konserwacji warstwy malarskiej malowideł ściennych
przez pracownie malarstwa PKZ z Toruniu i próba ich oceny, [w:] Zagadnienia technologiczne konserwacji malowideł ściennych.
Materiały z konferencji w Krakowie w dniach 22-24 X 1964 r., red. H. Andrzejewska, P. Rudniewski, Warszawa 1965, s. 181-183
(„Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków”, seria B, 1.11).
Źródła niepublikowane
Kaszowska Z., Białek-Kostecka D., Forczek-Sajdak A., „Sprawozdanie z prac badawczych przy malowidłach ściennych w kaplicy
św. Jakuba przy kościele Wniebowzięcia NMP w Kłodzku”, Kraków 2017.
Kaszowska Z., Białek-Kostecka D., Forczek-Sajdak A., „Sprawozdanie z prac badawczych przy malowidłach ściennych w kościele
Najświętszego Salwatora w Krakowie”, Kraków 2016.
Rouba B., „Dokumentacja badań i problematyki konserwatorskiej w koścele O.O. Bernardynów w Skępem”, [b.m.] 1995.
SUMMARY
Introductory Research on the Consolidation of Wall Paintings in Poland. Data from the Years 1956-2014
Acquired as a Result of an Archive Query in Selected Regions of Poland
The consolidation of the paint layer is a universal practice, almost a routine in Poland, despite the
fact that it is one of the most invasive treatments applied to the structure of a wall painting. Paintings
saturated with fixatives in the past are subject to dramatic changes in terms of both appearance and the
preservation state. What is more, since the mid-20th century the most popular fixatives in Poland have
been synthetic resins, whose negative agency against the state of preservation of wall paintings is hinted
at in the literature on the subject.
Consequently, the basic goal of the present paper is an attempt at systematizing knowledge on the
subject of conservatorial practice in Poland, with special emphasis on materials used to consolidate wall
paintings in the course of the past 60 years. The information is presented, among others, against the
background of theoretical principles concerning this treatment.
The goal was pursued through the basic statistic analysis of data from 158 realizations acquired as
a result of a query conducted in archives of selected conservation centres in various areas of Poland. The
following information was gathered to be used during analyses: basic data on the painting, timeframe of
-jednoznacznie potwierdza, że problem zastosowania materiałów syntetycznych w konserwacji malowi-
deł ściennych faktycznie w Polsce istnieje i należy poświęcić mu więcej uwagi.
Badania podjęte w ramach projektu badawczego „Wpływ polimerów na stan zachowania malowideł
ściennych w Polsce oraz możliwości ich usuwania przy zastosowaniu nanoemulsji”. Projekt finansowany
przez polskie Narodowe Centrum Nauki, nr projektu: 2013/11/B/HS2/02991.
BIBLIOGRAFIA
Biliński R., Ocena przydatności niektórych tworzyw winylowych do konserwacji zabytków, „Ochrona Zabytków" 1961, nr 3-4,
s. 81-92.
Biały L, Roznerska M., Badania możliwości zastosowania metylocelulozy jako spoiwa farb, do punktowania malowideł ściennych,
Toruń 1987 („Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo", 12 (164)).
Carretti E., Dei L., Physicochemical characterization of acrylic polymeric resins coating porous materials of artistic interest,
„Progress in Organic Coating", R. 49 (2004), s. 282-289.
Ciabach J., Żywice i tworzywa sztuczne stosowane w konserwacji zabytków, Toruń 1998.
Dąbrowski K., Wpływ warunków lokalnych na stan i zachowanie malowideł ściennych oraz trwałość zabiegów konserwatorskich,
Warszawa 1985.
Dayczak-Domanasiewicz M., Czchów, malowidła ścienne, „Ochrona Zabytków" 1963, nr 3, s. 65.
Feller R.L., Wilt M., Evaluation of Cellulose Ethers for Conservation, Marina del Rey 1990.
Horie C.V., Materials for Conservation. Organic Consolidants, Adhesives and Coating, [b.m.J 1987.
Marxen-Wolska E., Odkrycie malowideł ściennych w kościele parafialnym w Ostrzeszowie i zastosowanie polioctanu winylu do ich
konserwacji, Toruń 1974 („Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo", 5 (52)), s. 165-188.
Philippot P., Mora P., Mora L., La conservation des peintures morales, Bologna 1977.
Stawicki S., Utrwalanie warstwy malarskiej w malowidłach ściennych, Warszawa 1992.
Schuster-Gawłowska M., Badania nad zachowaniami polioctanu winylu w konserwowanych zabytkach malarstwa ściennego, [w:]
Zagadnienia technologiczne konserwacji malowideł ściennych. Materiały z konferencji w Krakowie w dniach 22-24 X 1964 r.,
red. H. Andrzejewska, P. Rudniewski, Warszawa 1965, s. 191-204 („Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków”, seria B, t. 11).
Stout G.L., Gettens R.J., Transport des fresques orientates sur les nouvaux supports, „Museion" 1932, t. 17, nr 1, s. 107-112.
Wolniewicz Z., Zestawienie materiałów i sposobów stosowanych przy konserwacji warstwy malarskiej malowideł ściennych
przez pracownie malarstwa PKZ z Toruniu i próba ich oceny, [w:] Zagadnienia technologiczne konserwacji malowideł ściennych.
Materiały z konferencji w Krakowie w dniach 22-24 X 1964 r., red. H. Andrzejewska, P. Rudniewski, Warszawa 1965, s. 181-183
(„Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków”, seria B, 1.11).
Źródła niepublikowane
Kaszowska Z., Białek-Kostecka D., Forczek-Sajdak A., „Sprawozdanie z prac badawczych przy malowidłach ściennych w kaplicy
św. Jakuba przy kościele Wniebowzięcia NMP w Kłodzku”, Kraków 2017.
Kaszowska Z., Białek-Kostecka D., Forczek-Sajdak A., „Sprawozdanie z prac badawczych przy malowidłach ściennych w kościele
Najświętszego Salwatora w Krakowie”, Kraków 2016.
Rouba B., „Dokumentacja badań i problematyki konserwatorskiej w koścele O.O. Bernardynów w Skępem”, [b.m.] 1995.
SUMMARY
Introductory Research on the Consolidation of Wall Paintings in Poland. Data from the Years 1956-2014
Acquired as a Result of an Archive Query in Selected Regions of Poland
The consolidation of the paint layer is a universal practice, almost a routine in Poland, despite the
fact that it is one of the most invasive treatments applied to the structure of a wall painting. Paintings
saturated with fixatives in the past are subject to dramatic changes in terms of both appearance and the
preservation state. What is more, since the mid-20th century the most popular fixatives in Poland have
been synthetic resins, whose negative agency against the state of preservation of wall paintings is hinted
at in the literature on the subject.
Consequently, the basic goal of the present paper is an attempt at systematizing knowledge on the
subject of conservatorial practice in Poland, with special emphasis on materials used to consolidate wall
paintings in the course of the past 60 years. The information is presented, among others, against the
background of theoretical principles concerning this treatment.
The goal was pursued through the basic statistic analysis of data from 158 realizations acquired as
a result of a query conducted in archives of selected conservation centres in various areas of Poland. The
following information was gathered to be used during analyses: basic data on the painting, timeframe of