Kamila Kołodziejczyk
PROBLEM CERAMIKI CHRZEŚCIJAŃSKIEJ Z NUBII
W
T T przeciwieństwie do znanych nam już od dawna i przyjętych w naucs klasyfikacji wy-
robów ceramicznych z terenów kultury starożytnej, jak Egipt, Grecja, Rzym i inne obszary, ba-
dania nad ceramiką chrześcijańską z Nubii rozpoczęły się dopiero przed kilku laty w związku
z licznymi odkryciami tych materiałów 'podczas międzynarodowych kampanii wykopalisko-
wych, prowadzonych przez szereg ekspedycji na apel UNESCO.
Ponieważ polskie wykopaliska w Faras, kierowane przez K. Michałowskiego, obok innych
cennych znalezisk, jak słynne dziś już w świecie freski, przyniosły również duży materiał cera-
miczny, z którego drogą partażu Muzeum Narodowe w Warszawie otrzymało poważny zespół
kilkuset fragmentów, wydaje się rzeczą celową, ażeby scharakteryzować wartość historyczną
tych dokumentów w oparciu o pierwszą klasyfikację ceramiki chrześcijańskiej z Nubii dokonaną
przez W. Y. AdamsW.
Należy również zwrócić uwagę na lokalną specyfikę materiału, który, jak np. w wypadku
pewnych typów naczyń lub lampek, nie mieści się w klasyfikacji Adams'a i tym samym stanowić
może uzupełnienie jego opracowania.
Ze względów technicznych w artykule niniejszym nie będą podane dokładne ilości poszcze-
gólnych typów zabytków, zwrócona zostanie natomiast uwaga na pewne zjawiska, które wyłaniają
się w toku omawiania materiału ceramicznego- (jak np. warsztat, typy etc).
Główną część zbiorów ceramiki z Faras stanowi ceramika chrześcijańska. Ceramika meroicka
reprezentowana jest nielicznymi fragmentami oraz kilkoma naczyniami znalezionymi w kampanii
1961/62, stanowiącymi depozyt F. LI. Griffith'a, który kierował ekspedycją uniwersytetu w Ox-
fordzie w latach 1910—-19122.
Wykopaliska w Faras, w Sudanie, prowadzono w latach 1961, 1961/62, 1962/63, 1963/64. Wyniki I-szej
kampanii zostały opublikowane w pracy K. Michałowskiego, Faras, fouilles polonaises 1961.
PWN, Warszawa 1962. Publikacja II-ej kampanii ukazała się w r. 1965. Następne — w opracowaniu.
W. Y. Adams, An Introductory Classification of Christian Nubian Pottery Wares. Kush, X, 1962, s. 245—288.
2 Patrz publikacja z okresu wykopalisk na tym terenie: F.L1. G r i f f i t h, Oxford Excavations in Nubia.
LA A A, XIII, 1926, LAAA, XIV, LAAA, XV, 1928.
6*
83
PROBLEM CERAMIKI CHRZEŚCIJAŃSKIEJ Z NUBII
W
T T przeciwieństwie do znanych nam już od dawna i przyjętych w naucs klasyfikacji wy-
robów ceramicznych z terenów kultury starożytnej, jak Egipt, Grecja, Rzym i inne obszary, ba-
dania nad ceramiką chrześcijańską z Nubii rozpoczęły się dopiero przed kilku laty w związku
z licznymi odkryciami tych materiałów 'podczas międzynarodowych kampanii wykopalisko-
wych, prowadzonych przez szereg ekspedycji na apel UNESCO.
Ponieważ polskie wykopaliska w Faras, kierowane przez K. Michałowskiego, obok innych
cennych znalezisk, jak słynne dziś już w świecie freski, przyniosły również duży materiał cera-
miczny, z którego drogą partażu Muzeum Narodowe w Warszawie otrzymało poważny zespół
kilkuset fragmentów, wydaje się rzeczą celową, ażeby scharakteryzować wartość historyczną
tych dokumentów w oparciu o pierwszą klasyfikację ceramiki chrześcijańskiej z Nubii dokonaną
przez W. Y. AdamsW.
Należy również zwrócić uwagę na lokalną specyfikę materiału, który, jak np. w wypadku
pewnych typów naczyń lub lampek, nie mieści się w klasyfikacji Adams'a i tym samym stanowić
może uzupełnienie jego opracowania.
Ze względów technicznych w artykule niniejszym nie będą podane dokładne ilości poszcze-
gólnych typów zabytków, zwrócona zostanie natomiast uwaga na pewne zjawiska, które wyłaniają
się w toku omawiania materiału ceramicznego- (jak np. warsztat, typy etc).
Główną część zbiorów ceramiki z Faras stanowi ceramika chrześcijańska. Ceramika meroicka
reprezentowana jest nielicznymi fragmentami oraz kilkoma naczyniami znalezionymi w kampanii
1961/62, stanowiącymi depozyt F. LI. Griffith'a, który kierował ekspedycją uniwersytetu w Ox-
fordzie w latach 1910—-19122.
Wykopaliska w Faras, w Sudanie, prowadzono w latach 1961, 1961/62, 1962/63, 1963/64. Wyniki I-szej
kampanii zostały opublikowane w pracy K. Michałowskiego, Faras, fouilles polonaises 1961.
PWN, Warszawa 1962. Publikacja II-ej kampanii ukazała się w r. 1965. Następne — w opracowaniu.
W. Y. Adams, An Introductory Classification of Christian Nubian Pottery Wares. Kush, X, 1962, s. 245—288.
2 Patrz publikacja z okresu wykopalisk na tym terenie: F.L1. G r i f f i t h, Oxford Excavations in Nubia.
LA A A, XIII, 1926, LAAA, XIV, LAAA, XV, 1928.
6*
83