Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (11.1967)

Zsolt Kiss

RZYMSKI PORTRET CHŁOPCA ZE ZBIORÓW MUZEUM

NARODOWEGO

7

a J espół rzymskich portretów dziecięcych w posiadaniu Muzeum Narodowego w Warszawie
jest dość nieliczny, ale jednolity: na 5 zabytków aż 3 (a może 4) pochodzą z okresu julij-
sko-klaudyjskiego. Dają nam one krótki, ale miarodajny przegląd tej dziedziny sztuki w owym
czasie.

Omówimy tu portret niewątpliwie jakościowo najlepszy z całego zespołu i ikonograficznie
najciekawszy.

Jest to portretowa głowa chłopca (nr inw. 139014), która znalazła się w zbiorach Muzeum
Narodowego w 1949 r. jako depozyt NDMiOZ (Naczelna Dyrekcja Muzeów i Ochrony Za-
bytków). Wykonana jest z biało-kremowego drobnoziarnistego marmuru (wys. 0,21 m, szer.
0,16 m). Odłama u nasady szyi. Nos utrącony na całej długości, szerzej z prawej strony. Bródka
i włosy na szczycie głowy uszkodzone. Małżowina prawego ucha odłamana. Warga górna i po-
wierzchnia włosów starte. Cała rzeźba pokryta rdzawymi plamami.

Głowa o trójkątnej twarzy osadzona jest na smukłej szyi. Linia szyi pod podbródkiem jest
prawie prosta. Bródka spiczasta. Pod dolną wargą — dołek. Usta małe. Szczelina między war-
gami bardzo głęboka. Kości policzkowe, umieszczone wysoko, są lekko zaznaczone. Nozdrza
odłamanego nosa bardzo głębokie. Brzeg nosa podkreślony linią cienką i głęboką. Bardzo
szerokie oczy są głęboko osadzone. Powieki wypukłe. Gałka oczna ma profil prosty, źrenice
nie zaznaczone. Górna powieka, bardziej wypukła, u góry ograniczona jest dodatkową kreską.
Kącik wewnętrzny oka wyraźnie zaznaczony. Łuki brwiowe krótkie, w profilu trójkątne. Czoło
płaskie.

Uszy, ledwo odstające, są jednak wydzielone z bryły rzeźby. Bruzdy małżowiny opracowane
są starannie i głęboko. Ich górny brzeg przykrywają włosy.

Włosy dosyć płaskie z przodu, gęstsze po bokach, z tyłu tworzą gęstą masę. Ze szczytu głowy

89