DOI Heft:
Wykopaliska i badania archeologiczne
DOI Artikel:Ruszczyc, Barbara: Wykopaliska polsko-koptyjskie na komie Sidi Youssuf w Tell Atrib
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19633#0335
Barbara Ruszczyć
WYKOPALISKA POLSKO-KOPTYJSKIE NA KOMIE SIDI YOUSSUF
W TELL ATRIB
W
T T styczniu 1969 r. zostały podjęte polsko-koptyjskie wykopaliska na komie Sidi Youssuf
w Tell Atrib. Rozpoczęto je na podstawie porozumienia między Kierownikiem Polskiej Stacji
Archeologii Śródziemnomorskiej w Kairze, prof. drem Kazimierzem Michałowskim i Komi-
tetem Koptyjskim.
Punkt wyjścia do poszukiwań stanowiły przekazy pisane, mówiące o istnieniu na tym tere-
nie kościoła koptyjskiego pod wezwaniem Św. Dziewicy1. Według tradycji koptyjskiej był to
jeden z najstarszych kościołów wzniesionych w Egipcie, o pięknym wystroju. Miał posiadać
kolumny ze złota i srebra, mozaiki, ścienne okładziny z kolorowego marmuru. Z budowlą tą
wiąże się szereg legend. Prawdopodobnie kościół został zniszczony w ramach zarządzeń arab-
skich władców Egiptu, podzielając los wielu innych tego typu budowli. Według miejscowej
tradycji kościół ten miał się znajdować na komie Sidi Youssuf, lub w jego pobliżu. Do dziś
ludność sąsiedniej wioski określa Kom jako „kinisa", co oznacza kościół.
Patriarchat Koptyjski zainteresowany przeszłością, postanowił odszukać pozostałości wspom-
nianego zabytku, dlatego zwrócił się z prośbą o podjęcie wspólnych wykopalisk. Zgodnie z po-
rozumieniem powołano misję archeologiczną, w skład której wchodzili przedstawiciele strony
koptyjskiej i polskiej. Wśród tych ostatnich znajdowali się pracownicy Muzeum Narodowego
w Warszawie2.
Kom Sidi Youssuf, noszący na szczycie bardzo zniszczone ruiny grobu, jest położony na
zachód od wioski Tell Atrib. Między nim a szosą prowadzącą z Kairu do Aleksandrii, od po-
łudniowej strony rozciąga się płaska przestrzeń, nosząca ślady zniwelowanych wzniesień, bę-
1 E. A. W. В u d g e, The history of the Blessed Virgin Mary. London 1899, s. 96—111.
2 Kierownik Misji, przez wszystkie sezony — dr Barbara Ruszczyć, uczestnicy: mgr Tomasz Górecki (od
1979 г.), dr Aleksandra Krzyżanowska (1983 г.), mgr Aleksandra Majewska (1980 г.), mgr Piotr Parandowski
(1969 г.).
331
WYKOPALISKA POLSKO-KOPTYJSKIE NA KOMIE SIDI YOUSSUF
W TELL ATRIB
W
T T styczniu 1969 r. zostały podjęte polsko-koptyjskie wykopaliska na komie Sidi Youssuf
w Tell Atrib. Rozpoczęto je na podstawie porozumienia między Kierownikiem Polskiej Stacji
Archeologii Śródziemnomorskiej w Kairze, prof. drem Kazimierzem Michałowskim i Komi-
tetem Koptyjskim.
Punkt wyjścia do poszukiwań stanowiły przekazy pisane, mówiące o istnieniu na tym tere-
nie kościoła koptyjskiego pod wezwaniem Św. Dziewicy1. Według tradycji koptyjskiej był to
jeden z najstarszych kościołów wzniesionych w Egipcie, o pięknym wystroju. Miał posiadać
kolumny ze złota i srebra, mozaiki, ścienne okładziny z kolorowego marmuru. Z budowlą tą
wiąże się szereg legend. Prawdopodobnie kościół został zniszczony w ramach zarządzeń arab-
skich władców Egiptu, podzielając los wielu innych tego typu budowli. Według miejscowej
tradycji kościół ten miał się znajdować na komie Sidi Youssuf, lub w jego pobliżu. Do dziś
ludność sąsiedniej wioski określa Kom jako „kinisa", co oznacza kościół.
Patriarchat Koptyjski zainteresowany przeszłością, postanowił odszukać pozostałości wspom-
nianego zabytku, dlatego zwrócił się z prośbą o podjęcie wspólnych wykopalisk. Zgodnie z po-
rozumieniem powołano misję archeologiczną, w skład której wchodzili przedstawiciele strony
koptyjskiej i polskiej. Wśród tych ostatnich znajdowali się pracownicy Muzeum Narodowego
w Warszawie2.
Kom Sidi Youssuf, noszący na szczycie bardzo zniszczone ruiny grobu, jest położony na
zachód od wioski Tell Atrib. Między nim a szosą prowadzącą z Kairu do Aleksandrii, od po-
łudniowej strony rozciąga się płaska przestrzeń, nosząca ślady zniwelowanych wzniesień, bę-
1 E. A. W. В u d g e, The history of the Blessed Virgin Mary. London 1899, s. 96—111.
2 Kierownik Misji, przez wszystkie sezony — dr Barbara Ruszczyć, uczestnicy: mgr Tomasz Górecki (od
1979 г.), dr Aleksandra Krzyżanowska (1983 г.), mgr Aleksandra Majewska (1980 г.), mgr Piotr Parandowski
(1969 г.).
331