DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.11058#0090
bobn$ Geryonis in agrum Palantinum perueniRet,&. ibi boni pabuli na^us copiabar- A
menta per pafcua dimiRRec,ipfe autem labore feRus procubuiRet, fbmnoque fe dedif-
&t,latro quidam eius loci,Cacus nomine,paucas aliquot,Hercule dormiente,abegit,&
in propinquamfpcluncam,vbi degebat,abdidit,quas auerfas vnam poR aliam , caudis
eo traxerat,vt quaerentem indicium falleret,veRigiis in contrariam partem ducenti-
bus , Hercules ibmno excitus, cum recenfuiRet numerum , & aliquot boues fenRRet
deede,ad ipeluncam Caci contendit,& Caco deuiAo,atque ad terram proArato,boues
fuas recepit,& eduxit,ipeluncam etiam diruit:cumque caedem expiaRct aqua Ruminis,
in proximo aram loui inuentori pofuit,quas eR Roma: prope portam geminam, & ob
inuentas boues Deo iunencum vnum CcriRcauit. Hccc iacra, inquit DionyRus, etiam
^tate mea Romani Grseco ritu faciunt,quemadmodum ab ilio inRituta ftmt.Meminit g
huius hiAorhe Ouiddi.FafbVirgdib.Aene.Liuius li.i.Ara:Iouisinuentoris mentio 6t
aP.Vid:ore & OnuphrioPanuinio in regione Vrbis xi.quq dicitur Circus maximus.
IvpiTRR FH RETRivs a ferendo ve!feriendo hoRem ditAus ,aRomu!o confecra-
tus eR,teRibus Liuio^DionyAo.Plutarcho & aliis.Sext.Pomp. FeRus:Feretrius Iupiter
didhisa ferendo,quod pacem ferre putaretur. De templo louisFeretrij, quod Romu-
luscondidit in monte Capitolino,quodquein iix.VrbisregioneaP.Vid-orecolloca-
tur, Rc feribit LiuiusrRomulus duce hoRium occifb,Vrbem primo impetu capit,inde
exercitu vidfore redudo,ipie cum fadfis vir magni6cus,tum fadforu oRentator haud
minor,fpo!ia ducis hoRium c^R fufpenia,fabricato ad id apte ferculo, gerens in Capi-
tolium adfccndit;ibiQue ea cum ad quercum paRoribus facram depoRnRet,Rmul cum C
dono deRgnauit teplo louis Rnes, cognomenque addidit Deo,Iupiter Feretri, inquit,
h^c tibi Vidbor Romulus rex regia arma fero,tep!umque iis reg!onibus , quas modo
animo metatus fum,dedico fede opimis ipoliis,qu3e Regibus, ducibufque hoAiu c^cRs
me audforem fequentes poAeri ferent. templi eR origo, quod primum omnium
Romq facratum eR.HadtenusLiuius.Cum quo Dioayf Romulus,inquit,in Capitolino
vertice loui Feretrio templi fpatium deRgnauit,non magnum. Adhuc enim feruatur
vetus eius veRigium vix xv. pedum longitudine , quo infert opima dc CaminenRum
Rege fpolia.Teda huius templi ob vetuRatem,& Romanorum negligentia collapia,
rcRituit AuguRus.Cornel.Nepos in vita Attici. Ex hoc templo fumebant, Romani ^
fceptrum,per quod iurarent,& Iapidem Rlicem, quofbedus^ferirent.De loue Feretrio
extat elegia Propertij leAu digniRima Rc concludit:
IvPiTER STAToR,aRRendo duAuscR,ciqueRom^ templum dicatum hac de
caufLCum Sabini ad vlcifcendam iniuriam Rbi in raptu Eliarum a Romanis illatam,
arma aduerfum eos mouiRcnt,& quide arcem Tarpeiam iam ccpiRent, Romanos etia
in fugam vertiRcnt)Romulus,qui & ipie fugientium turba agebatur,manus ad coelum g
attollens,fere his verbis Dei opem implorauit, & votum de qdiEcando ei templo fe-
cit:! upiter tuis iuRus auibus hic in Palatino prima Vrbi fundamentaieci , arcem iam
federe emptam Sabini habent,inde huc armati fuperata media valle tendut.At tu pa-
ter Deum hominumque hinc ialtem arce hoAes,demc terrorem Romanis, fugamque
foedam EAe.Hic ego tmi templum Statori loui quod monimentu Rt poReris tua pr^-
fenti opeferuatum eRe Vrbem voueo,&c.H^cfcreLiuius,cuiconfentitPlutarchus.Et
Dionyf (cnbit,Ioucm Statorem didum,qubd exercitumRomuli fugientem poR pre-
ces Rare fec!.Rct,& vti vinbus.Alij aRando nomen eum habere volunt.Sen'eca contra
hiAoria: Rdem^Rd tamen non ma!e,Statorem ditAum ait,quod eius beneRcio Rent o-
rnnia.In antiquis nummis confpicitur eius Rmulacru^i, forma nuda, dextra haRa ni- F
tens,Rn. Era fulmen habcns.Templum quod ei a Romulo extrtnAum eR, Rtum fuit ir;
Paiatij radice vti Cicero teAatur, quanquam Rnt qui non templum , fed delubrum a
RomuIo^diRcatum eRe veiintin Circo Flaminio.Templum autem hoc a M. Attilio
Regulo ConEPe in bello Samnitico votum,& poAea extrudfum:qua de re Lmij verba
adferibere libctdnter ha:c,inquit(de pradio cum Samnitibus loquens ) Conful manus
ad prolium attollens,voce c!ara,ita vc exaudiretur, templum loui Statori vouet,fi co-
RitiRct a faga Romana acies , redintegratoque pr$!io cccidiRet, viciRctque legiones
Samnitium. Et paulo pbA : Fabium ait feribere ^ bellum a Samnitibus in Etruriam
tranRaturm
menta per pafcua dimiRRec,ipfe autem labore feRus procubuiRet, fbmnoque fe dedif-
&t,latro quidam eius loci,Cacus nomine,paucas aliquot,Hercule dormiente,abegit,&
in propinquamfpcluncam,vbi degebat,abdidit,quas auerfas vnam poR aliam , caudis
eo traxerat,vt quaerentem indicium falleret,veRigiis in contrariam partem ducenti-
bus , Hercules ibmno excitus, cum recenfuiRet numerum , & aliquot boues fenRRet
deede,ad ipeluncam Caci contendit,& Caco deuiAo,atque ad terram proArato,boues
fuas recepit,& eduxit,ipeluncam etiam diruit:cumque caedem expiaRct aqua Ruminis,
in proximo aram loui inuentori pofuit,quas eR Roma: prope portam geminam, & ob
inuentas boues Deo iunencum vnum CcriRcauit. Hccc iacra, inquit DionyRus, etiam
^tate mea Romani Grseco ritu faciunt,quemadmodum ab ilio inRituta ftmt.Meminit g
huius hiAorhe Ouiddi.FafbVirgdib.Aene.Liuius li.i.Ara:Iouisinuentoris mentio 6t
aP.Vid:ore & OnuphrioPanuinio in regione Vrbis xi.quq dicitur Circus maximus.
IvpiTRR FH RETRivs a ferendo ve!feriendo hoRem ditAus ,aRomu!o confecra-
tus eR,teRibus Liuio^DionyAo.Plutarcho & aliis.Sext.Pomp. FeRus:Feretrius Iupiter
didhisa ferendo,quod pacem ferre putaretur. De templo louisFeretrij, quod Romu-
luscondidit in monte Capitolino,quodquein iix.VrbisregioneaP.Vid-orecolloca-
tur, Rc feribit LiuiusrRomulus duce hoRium occifb,Vrbem primo impetu capit,inde
exercitu vidfore redudo,ipie cum fadfis vir magni6cus,tum fadforu oRentator haud
minor,fpo!ia ducis hoRium c^R fufpenia,fabricato ad id apte ferculo, gerens in Capi-
tolium adfccndit;ibiQue ea cum ad quercum paRoribus facram depoRnRet,Rmul cum C
dono deRgnauit teplo louis Rnes, cognomenque addidit Deo,Iupiter Feretri, inquit,
h^c tibi Vidbor Romulus rex regia arma fero,tep!umque iis reg!onibus , quas modo
animo metatus fum,dedico fede opimis ipoliis,qu3e Regibus, ducibufque hoAiu c^cRs
me audforem fequentes poAeri ferent. templi eR origo, quod primum omnium
Romq facratum eR.HadtenusLiuius.Cum quo Dioayf Romulus,inquit,in Capitolino
vertice loui Feretrio templi fpatium deRgnauit,non magnum. Adhuc enim feruatur
vetus eius veRigium vix xv. pedum longitudine , quo infert opima dc CaminenRum
Rege fpolia.Teda huius templi ob vetuRatem,& Romanorum negligentia collapia,
rcRituit AuguRus.Cornel.Nepos in vita Attici. Ex hoc templo fumebant, Romani ^
fceptrum,per quod iurarent,& Iapidem Rlicem, quofbedus^ferirent.De loue Feretrio
extat elegia Propertij leAu digniRima Rc concludit:
IvPiTER STAToR,aRRendo duAuscR,ciqueRom^ templum dicatum hac de
caufLCum Sabini ad vlcifcendam iniuriam Rbi in raptu Eliarum a Romanis illatam,
arma aduerfum eos mouiRcnt,& quide arcem Tarpeiam iam ccpiRent, Romanos etia
in fugam vertiRcnt)Romulus,qui & ipie fugientium turba agebatur,manus ad coelum g
attollens,fere his verbis Dei opem implorauit, & votum de qdiEcando ei templo fe-
cit:! upiter tuis iuRus auibus hic in Palatino prima Vrbi fundamentaieci , arcem iam
federe emptam Sabini habent,inde huc armati fuperata media valle tendut.At tu pa-
ter Deum hominumque hinc ialtem arce hoAes,demc terrorem Romanis, fugamque
foedam EAe.Hic ego tmi templum Statori loui quod monimentu Rt poReris tua pr^-
fenti opeferuatum eRe Vrbem voueo,&c.H^cfcreLiuius,cuiconfentitPlutarchus.Et
Dionyf (cnbit,Ioucm Statorem didum,qubd exercitumRomuli fugientem poR pre-
ces Rare fec!.Rct,& vti vinbus.Alij aRando nomen eum habere volunt.Sen'eca contra
hiAoria: Rdem^Rd tamen non ma!e,Statorem ditAum ait,quod eius beneRcio Rent o-
rnnia.In antiquis nummis confpicitur eius Rmulacru^i, forma nuda, dextra haRa ni- F
tens,Rn. Era fulmen habcns.Templum quod ei a Romulo extrtnAum eR, Rtum fuit ir;
Paiatij radice vti Cicero teAatur, quanquam Rnt qui non templum , fed delubrum a
RomuIo^diRcatum eRe veiintin Circo Flaminio.Templum autem hoc a M. Attilio
Regulo ConEPe in bello Samnitico votum,& poAea extrudfum:qua de re Lmij verba
adferibere libctdnter ha:c,inquit(de pradio cum Samnitibus loquens ) Conful manus
ad prolium attollens,voce c!ara,ita vc exaudiretur, templum loui Statori vouet,fi co-
RitiRct a faga Romana acies , redintegratoque pr$!io cccidiRet, viciRctque legiones
Samnitium. Et paulo pbA : Fabium ait feribere ^ bellum a Samnitibus in Etruriam
tranRaturm