DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.11058#0421
Z?<%r;%;/.f, C^w^c^.
CAP. XLnx.
A MACisTRATYVM explicatione ad miniRros tranabimus. Fuctunt autem mi-
^\.niRriMagiRratuum-Scriba:,Apparito: es,Accenh,Interpretes,Praecones, Lidorcs,
Carnifices.
. Scriba,vti FeRus docet,fuerunt librarij,qui rationes publicas fcribebant in tabulis.
B Apparuerunt autem lingulis MagiRratibus eo nomine, vt rationes publicas in tabulas
referrent,& leges,adaque omnia perferiberent: vnde dixit Cicero in ^.Verrina,Scriba-
rum'ordinem eRc honeRum,quod eorum hominum Rdci tabulas publica,periculaque
MagiAratuum committantur. Leges quodammodo m manibus Scribas habuiRe,&
MagiRratibus ius fuggddiRc,oRendit idem, cum in tertio de Legibus extremo feribit:
Animaduerto quofque in MagiRratibus ignoratione luris fui tantum ftpere,quantum
apparitores velint,quod ipfum de Scribis eRedidum docet Plutarchus,vbi Scribarum
arrogantiam a M.Catone minore fradfam,ac repreRam eRe narrat,in hasc verba: Cato
cum QmeRuram iniRct, miuiRros, & Scribas coercuit, qui publicas tabulas, legefquc
traRantcs,cum adolcfccntes nadu eRent,quibus MagiRratibus apparerent,quod ij pro-
pter infcientiammagiRris egerent, PoteRate non cedebant, fed ipR erant MagiRratus.
C Eos vero Caro Apparitorum loco,vt erant,traffauit,cum alios fraudis, alios mfeientias
infimularet:cumque illi auxRio collegarum Catonis vti reRRerent, Cato primum eo-
rum damnatum de fraudata hereditate ab erario expulit,alterum vero de inertia po-
Ru!auit:qui cum gratia Catuli Ccnfqris fultus euaRRet,eo nunquam vfus eR Cato. Ad-
do illud, Scribas fereaQuarRoribus mcrcedcm apparitionis accipere iblitos,id quod
ex Ragmento veteris huius tabulas intelligitur:
O^VRB. AERARIVM PROVINCIAM OBTINENT BAX1MERCEDEM DE-
FERTO qy^BSTO^QVE QJVEI AERARIVM PROVINCIAM.
OPTINEBIT EAM PECVNIAM EI SCRIBAE SCRIBUSQ^VS HAEREDIVE.
EIVS SOLVITO IDQ^VE EI SINE FRAVDE SVA FACERE LICETO C^VOD.
D SlNE MALO PECVLATV FIAT OLLEisQYB HOMINIBVS RAM PECVNIAM
CAPERE LICETO.
Ommum autem, vt feribit FeRus,minimas dignitatis fuit Scriba naualis, quod peri-
culis quoque eius mimRcrium eRetobiedum. Cum ergo multi eRent Scribam ciui-
tate,&Rum eR, vt in decurias multasRnttranRiti,QuasRoriorum,AEdiiitiorum,Prq-
torfonnn,prout a QuasRoribus, Aedilibus Piatoribus eRent ledi. Nam hoc ius eo-
rum MagiRratuum ftiiRe,non obfcure innuit Cicero pro Cluentio cum feribit: Nu-
per hominem tenuem Scribam Aedilitium D.Matrmium cum defendiRem,apud M.
bnium,Q^Publicium Patores,& M.Prastorium,C Flaminium Aediles Curules: per-
&ifi,vt Scribam lurati legerent eum,quem iidem iRiCenfbresrerarium reliquiRent.Et
f Liuius libro ^o.CLPetilius Praetor vrbanus eos libros a L.Petilio Scriba fumpRt, & e-
Nt familiaris vfm,quod Scribam eum QuasRor Q^Petilius in decuriam legerat.Sed ta-
men aliquot etiam decurias pretio emptas fuiRc apparet, ex oratione quinta in Verre.
Non admodum autem grauem, atque honeRum fuiRc Romas Scribarum ordine, duas
res indicio fhnt:vna,quod Aemilius Probus m Eumene Scribarum munus multo apud
Gra?cos honoriRcentius fuiRe,quam apud Romanos,proditma apud Romanos reuera,
ficuc edent,mei cenanos habitos, apud Gr^cos nemine, nifi honeRo loco,& Rde,& in-
dudria cognita admiRum.A!tcra,qubd Pifo apud Agelliu li.^.ca.^.de Cn.Flauio Scriba
i^fcribir.Cn.FLi' ius, patre libertino natus feriptu fidebat: ifque in eo tepore Aedili
Curuli apparebat, quo tempore Aediles fubrogantur, cumque primas tribus Aedilem
F Curule renunciauerunt, atque Aedilis,qui Comitia habebat,negat accipere,neque Rbi
pbccre,qm feriptu faceret,eu ^ edilem Reri.Cn. Flauius dicitur tabulas poiuiRe,fcriptu
fefeabdicaRcdfi; Aedilis Curulis fi&us eR.Non tamen aditu ommno Scribis ad maio-
res honores fhiRe intcrclufum, Cicereij, qui Scipionis Africani maioris Scriba fuerat,
exemplum oRendit, qui audore Valerio, cum in campu Africamdilium Candiuatum
1 rxtoriis Comitiis deduxiRet,feque omnibus centuriis Scipioni anteferri vidiRet,e te-
defcedit.Quin etia Cicero quendam memorat, qm cum ia Sullae Dfdatura Scriba
CAP. XLnx.
A MACisTRATYVM explicatione ad miniRros tranabimus. Fuctunt autem mi-
^\.niRriMagiRratuum-Scriba:,Apparito: es,Accenh,Interpretes,Praecones, Lidorcs,
Carnifices.
. Scriba,vti FeRus docet,fuerunt librarij,qui rationes publicas fcribebant in tabulis.
B Apparuerunt autem lingulis MagiRratibus eo nomine, vt rationes publicas in tabulas
referrent,& leges,adaque omnia perferiberent: vnde dixit Cicero in ^.Verrina,Scriba-
rum'ordinem eRc honeRum,quod eorum hominum Rdci tabulas publica,periculaque
MagiAratuum committantur. Leges quodammodo m manibus Scribas habuiRe,&
MagiRratibus ius fuggddiRc,oRendit idem, cum in tertio de Legibus extremo feribit:
Animaduerto quofque in MagiRratibus ignoratione luris fui tantum ftpere,quantum
apparitores velint,quod ipfum de Scribis eRedidum docet Plutarchus,vbi Scribarum
arrogantiam a M.Catone minore fradfam,ac repreRam eRe narrat,in hasc verba: Cato
cum QmeRuram iniRct, miuiRros, & Scribas coercuit, qui publicas tabulas, legefquc
traRantcs,cum adolcfccntes nadu eRent,quibus MagiRratibus apparerent,quod ij pro-
pter infcientiammagiRris egerent, PoteRate non cedebant, fed ipR erant MagiRratus.
C Eos vero Caro Apparitorum loco,vt erant,traffauit,cum alios fraudis, alios mfeientias
infimularet:cumque illi auxRio collegarum Catonis vti reRRerent, Cato primum eo-
rum damnatum de fraudata hereditate ab erario expulit,alterum vero de inertia po-
Ru!auit:qui cum gratia Catuli Ccnfqris fultus euaRRet,eo nunquam vfus eR Cato. Ad-
do illud, Scribas fereaQuarRoribus mcrcedcm apparitionis accipere iblitos,id quod
ex Ragmento veteris huius tabulas intelligitur:
O^VRB. AERARIVM PROVINCIAM OBTINENT BAX1MERCEDEM DE-
FERTO qy^BSTO^QVE QJVEI AERARIVM PROVINCIAM.
OPTINEBIT EAM PECVNIAM EI SCRIBAE SCRIBUSQ^VS HAEREDIVE.
EIVS SOLVITO IDQ^VE EI SINE FRAVDE SVA FACERE LICETO C^VOD.
D SlNE MALO PECVLATV FIAT OLLEisQYB HOMINIBVS RAM PECVNIAM
CAPERE LICETO.
Ommum autem, vt feribit FeRus,minimas dignitatis fuit Scriba naualis, quod peri-
culis quoque eius mimRcrium eRetobiedum. Cum ergo multi eRent Scribam ciui-
tate,&Rum eR, vt in decurias multasRnttranRiti,QuasRoriorum,AEdiiitiorum,Prq-
torfonnn,prout a QuasRoribus, Aedilibus Piatoribus eRent ledi. Nam hoc ius eo-
rum MagiRratuum ftiiRe,non obfcure innuit Cicero pro Cluentio cum feribit: Nu-
per hominem tenuem Scribam Aedilitium D.Matrmium cum defendiRem,apud M.
bnium,Q^Publicium Patores,& M.Prastorium,C Flaminium Aediles Curules: per-
&ifi,vt Scribam lurati legerent eum,quem iidem iRiCenfbresrerarium reliquiRent.Et
f Liuius libro ^o.CLPetilius Praetor vrbanus eos libros a L.Petilio Scriba fumpRt, & e-
Nt familiaris vfm,quod Scribam eum QuasRor Q^Petilius in decuriam legerat.Sed ta-
men aliquot etiam decurias pretio emptas fuiRc apparet, ex oratione quinta in Verre.
Non admodum autem grauem, atque honeRum fuiRc Romas Scribarum ordine, duas
res indicio fhnt:vna,quod Aemilius Probus m Eumene Scribarum munus multo apud
Gra?cos honoriRcentius fuiRe,quam apud Romanos,proditma apud Romanos reuera,
ficuc edent,mei cenanos habitos, apud Gr^cos nemine, nifi honeRo loco,& Rde,& in-
dudria cognita admiRum.A!tcra,qubd Pifo apud Agelliu li.^.ca.^.de Cn.Flauio Scriba
i^fcribir.Cn.FLi' ius, patre libertino natus feriptu fidebat: ifque in eo tepore Aedili
Curuli apparebat, quo tempore Aediles fubrogantur, cumque primas tribus Aedilem
F Curule renunciauerunt, atque Aedilis,qui Comitia habebat,negat accipere,neque Rbi
pbccre,qm feriptu faceret,eu ^ edilem Reri.Cn. Flauius dicitur tabulas poiuiRe,fcriptu
fefeabdicaRcdfi; Aedilis Curulis fi&us eR.Non tamen aditu ommno Scribis ad maio-
res honores fhiRe intcrclufum, Cicereij, qui Scipionis Africani maioris Scriba fuerat,
exemplum oRendit, qui audore Valerio, cum in campu Africamdilium Candiuatum
1 rxtoriis Comitiis deduxiRet,feque omnibus centuriis Scipioni anteferri vidiRet,e te-
defcedit.Quin etia Cicero quendam memorat, qm cum ia Sullae Dfdatura Scriba