Muzeum Narodowe <Krakau> [Hrsg.]: Rozprawy i Sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie (5.1959)

tendencjom rozwojowym jazdy (w sensie militarnym) Wschodu i Za-
chodu (ryc. 1).

Na rozległych obszarach Azji rozwijała się kultura jeździecka ko-
czowników hodujących rasę konia małego, muskularnego i zwinnego,
będącego w zgodzie z typem człowieka, niskiego, krępego, silnego,
i jego sposobem walki. Podstawowym elementem taktyki wojskowej
indywidualnej i zespołowej, rozwiniętej w Azji głównie przez Mon-
gołów, była wielka ruchliwość, co w konsekwencji doprowadzało do
usuwania wszelkich przedmiotów i urządzeń tę ruchliwość hamują-
cych. Wschód był wynalazcą i twórcą rozlicznych wariantów lekkiej
zbroi kolczej i płytkowej i zdecydowanie odrzucił koncepcję pełnej
zbroi płytowej, głównej kreacji uzbrojenia zachodniego. Bronią za-
czepną Wschodu przez całe wieki pozostał łuk, szabla, spisa i arkan
w przeciwstawieniu do ciężkiej zachodnio-europejskiej kopii rycer-

Ryc. 2. Terlica siodła japońskiego. Nr inw. 154988

skiej, miecza, rapieru i kuszy. Elastyczny dosiad konia oraz swobodny
obrót na siodle był nieodzownym warunkiem walki, znów w przeci-
wieństwie do twardego, nieruchawego dosiadu rycerstwa zachod-
niego1. Biorąc ogólnie i statystycznie, siodło wschodnie w porówna-
niu z zachodnim było, w wyniku tego co wyżej powiedziano, mniej-
szych rozmiarów i o płytszym profilu siedziska, w żadnym zaś wy-
padku przedni i tylny łęk nie krępował ruchu jeźdźca. Tym zasadom
podporządkowane były poszczególne odmiany narodowe w Azji,
a więc siodła mongolskie (i tatarskie), chińskie, japońskie (ryc. 3),
indyjskie, perskie, arabskie, tureckie i inne. Ich formy narodowe, acz-

43