Ryc. 11. Kilim w Muzeum Etnograficznym w Sofii
ich stylizacją oraz swoboda przy braku wybujałości, dowolności
i przypadkowości. Walory te sprawiają, że harmonijne a zarazem
wysoce dekoracyjne kilimy czyprowieckie należy zaliczyć do najwyż-
szych osiągnięć sztuki kilimiarskiej. Tkaniny ludowe o tak dojrzałej
koncepcji artystycznej i jej środkach wyrazu oraz o tak doskonałej
technice jak kilimy bułgarskie są niewątpliwie owocem długotrwałej
ewolucji. W oparciu o analogiczne zjawiska w kildmiarstwe ludowym
innych krajów należy i w Bułgarii przyjąć szereg faz rozwojowych,
poprzedzających okres najwyższego rozkwitu tej sztuki, jak również
kolejne obniżenie jej poziomu. Można jeszcze dodać, że okres, w któ-
rym kilimiarska wytwórczość dochodziła do artystycznej dojrzałości,
bywał zazwyczaj nieproporcjonalnie długi w stosunku do okresu,
w którym sztuka ta chyliła się ku upadkowi.
Jakie miejsce zajmują w zaznaczonej tu ewolucji kilimy bułgar-
skie zbiorów polskich? W dużym kilimie z motywem drzewa w Mu-
zeum Narodowym w Krakowie (ryc. 1) widzimy wszystkie walory
kilimów bułgarskich już w ich najwyższym wyrazie. Doskonała rów-
nowaga i jednolitość wszystkich elementów tkaniny daje niczym nie-
zakłóconą harmonię całości. W kilimie wawelskim (ryc. 2) odmiennie
stylizowane motywy szlaku wprowadzają lekki dysonans do całości,
159
ich stylizacją oraz swoboda przy braku wybujałości, dowolności
i przypadkowości. Walory te sprawiają, że harmonijne a zarazem
wysoce dekoracyjne kilimy czyprowieckie należy zaliczyć do najwyż-
szych osiągnięć sztuki kilimiarskiej. Tkaniny ludowe o tak dojrzałej
koncepcji artystycznej i jej środkach wyrazu oraz o tak doskonałej
technice jak kilimy bułgarskie są niewątpliwie owocem długotrwałej
ewolucji. W oparciu o analogiczne zjawiska w kildmiarstwe ludowym
innych krajów należy i w Bułgarii przyjąć szereg faz rozwojowych,
poprzedzających okres najwyższego rozkwitu tej sztuki, jak również
kolejne obniżenie jej poziomu. Można jeszcze dodać, że okres, w któ-
rym kilimiarska wytwórczość dochodziła do artystycznej dojrzałości,
bywał zazwyczaj nieproporcjonalnie długi w stosunku do okresu,
w którym sztuka ta chyliła się ku upadkowi.
Jakie miejsce zajmują w zaznaczonej tu ewolucji kilimy bułgar-
skie zbiorów polskich? W dużym kilimie z motywem drzewa w Mu-
zeum Narodowym w Krakowie (ryc. 1) widzimy wszystkie walory
kilimów bułgarskich już w ich najwyższym wyrazie. Doskonała rów-
nowaga i jednolitość wszystkich elementów tkaniny daje niczym nie-
zakłóconą harmonię całości. W kilimie wawelskim (ryc. 2) odmiennie
stylizowane motywy szlaku wprowadzają lekki dysonans do całości,
159