DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.67275#0342
Geminite Titulus Sep. Expl.
D
data funt ipfis fuafata /epuleris >
F
Mirabilem namque fubverfionem , & loci publici
antiquitatem fimul teftantur olla grandiora inte-
gra combuftis fragmentis confuse permixta ; urnae
variae reliquias cinerum continentes; pocula Samia
operae eminentis; vafcula vitrea & teftacea poftre-
mo lacrymarum muneri deftinata ; lucernae fcpul-
crales teftaceae; armillae aeneae; argentea & aenea
Neronis & aliorum Caefarum numifmata , quae
hac illae fparla magno numero inter fodiendum
operis occurrerunt : quibus certe fi adfuiflem ,
Scriptum hoc meum plenius exiviflet : eo quali-
cumque , VIR EXCELLENTISSIME, frue-
re, vive & vale, ut Rei publica: Chriftianae vir-
tutibus tuis longum praeluceas. Bruxellae , ex
Mufeo , Kal. Januariis Anni Chnftiani m. dc
xxxiv.
x Serm. de Fide & Lege. 2, DeGlor.ConfcIEcap.log.
3 Juven.Sat.x6.
Altera qureftio eft, cur integrum cranium, jux-
ta lapidem Gemi nise, cum aliis oflibus ignem non
expertis repertum. Plane exiftimo, ofla illa efle
pofterioris & Chriftiani aevi, quo fpatium fepul-
turse publicae dicatum, extra civitatem fervatum
fuerit; ad eumdem quidem ufum, fed immutato
ritu, ut ubi cadavera primum cremabantur, eo-
1 dem poftmodum loco humata fuerint. S. Joannes
Chryfbftomus 1, qui vitam mortalitate commuta-
vit Anno Chrifti cdvii. omnem civitatem, & omne
caftellum, ante ingreflum fepulcra habuifle, id-
que , fuo tempore , ufu receptum teftatur. Et
Conftitutio Concilii Braccarenlis primi , celebrati
Anno d. lxiii. de Gallise civitatibus id clare alle-
verat , his verbis : Firmiffimum hoc privilegium uf-
que nunc retinent Galliae civitates , ut nullo modo y
intra ambitum murorum, cujuftibet defunEti corpus
fit humatum. S. Gregorius Turonenfis Epifco-
pus2, qui vivebat fub finem fexti fieculi, agens de
B. Radegunde mortua in urbe Pidtavienfi , feri-
bens vifa, de ejus funerationc diferte narrat, San-
; Cium corpus /fallendo deduci coeptum, fub muro ur-
q bis tranfitum y & ad fepulturam ventum , ubi in lo-
, co Sacerdotali benedictione non /aerato , locata ca-
\pfay in fofsa, qu<e fpatiofior faCla eft , ablatis duo-
\rum fepulcrorum fingulis fpondis. Ibi, ante annos
mille, fepulturam Chriftianam habemus extra ur-
bem, in loco profano, ubi alia corpora jam fepul-
ta erant. In Gallia paffim, extra urbes & vicos,
coemeteria Chriftianorum occurrunt; qute prius
fuifle Ethnicorum, Diis Manibus inferipta faxa
oftendunt. Propinquioribus feculis, pace Eccle-
lia: data, polluta pleraque, cum funera in urbes
& facras aedes reducta. Atque hinc eft , quod
Vefontione, & alibi in templis, vix ulla reponan-
tur monumenta, nili poft feculum duodecimum.
Magnam porro Vefontione mutationem vel ex
eo licet colligere , quod Gcminiae lapis eb loci ef-
fofliis fuerit, ubi monumentum fornicatum & ob-
feratum non occurrit : quod tamen titulo fuppo-
fitum fuifle, verba indicant, hic. adquiefeit. Ma-
nibus fcilicet haud pepercit fortuna, quae memo-
riam fervavit in vivo feu virgine lapide, quem Ve-
fbntini vulgo vocant Fergenne ;
■627 Joan. Jacobi Cihffletii
Ex quibus conflat, fepulturam feu exequias illo- A
rum Caefarum prteceflifle funebrem pompam,con-
tra communem ritum , quo funus deducebatur
longo profequentium ordine, mox cremabatur ca-
daver, & confequenter ofla Sc cineres claudeban-
tur monumento , quod poftremum erat exequi
funus.
Concludo, Sc dico, in funere plebejo fupremas
mortuorum exequias, primas fuifle in intentione,
ultimas in exeeutione, unde Sc illis nomen. Et
quia exequias ire , icu profequi funus , 1'lamim feu
Pontifici vetitum eratexequias autem explere, fi- B
vefunus exequi eidem licitum, recte in lapide no-
ftro lenemus de Severo, qui monumentum pro Fla-
mine obferavit: id eft, qui vice Flaminis monumen-
tum obferando, fupremas abfolvit exequias 5 vel bre-
vius, qui funus exeeutus y feu exequiatus eft. Ri-
tus rarus , inauditus , & fepulcri titulo revera
dignus.
Atque hifce paucis quia Tituli fepulcralis expli-
cationem videor exeeutus , finem facio, fi prius
binis amicorum petitionibus fecero fatis. Prima
eft, cur in pomoerio Vefontino, juxta viam, re-
pertus Gemmfe titulus. Lex xn. Tabularum
refpondet : HOMINEM MORTVVM IN
VRBE NE SEPELITO , NEVE VRITO.
Ratio triplex: prima, ne foetore corpora viven-
tium inficerentur: fecunda, ne funeftarentur fia-
cra civitatis, quae contaminatum in exiftimabant,
fi intra urbis moenia mortui fepelirentur: tertia,
propter ignis periculum , quia in funere Clodii
ipfa Curia & Porcia Bafilica flagrarant. Idem per
Provincias poftea vetitum fuit, primum D. Ha-
driani Refcripto , deinde Antonini Pii x, quod
Diocletianus & Maximianus poftea firmarunt; ne
fimetum municipiorum jus pollueretur rerum fune-
ftarum adfpcdtu, fed incolarum domicilio fandti-j
tas relinqueretur , facris non contaminatis. Vbi
ergo mortui condebantur? Extra civitatis portam.
Apulejus 2: Portam civitatis egreffi, monumentum
quoddam confpicamur. Circa urbem. Livius 3;
Cum priorem populationem fepulcris circa Frbem di-
ruendis exercui/et. In fuburbio. Ovidius de of-
fibus urna concludendis 4:
.Atque ea cum foliis fe amomi pulvere mifce, | E
Inque fuburbano condita pone loco.
Jn pomoerio. Iterum Apulejus 5: Adfpexit in po-
moeriis civitatis funus ingens locatum. Denique
juxta viam, vel in ipsa via. Porphyrio 6 : In
Aggeribus (id eft, in viis militaribus) religiones &
fepulcra erant. Propertius 7:
Si te forte meo ducet via proxima bufto ,
Ejfeda calatis ftfte Britanna jugis.
Quae omnia conveniunt loco, ubi lapis Gemimfe
eflbflus, qui haud dubie communi fepulturae def
tinatus fuit; extra politam, circa urbem, in fub-
urbio , in pomoerio , juxta viam ; denique non
longe a Battalibus , propter frequentes esedes;
ut alius ob eamdem caufam, etiam Vefontione,
in pomoerio Occidentali, e regione arenarum ,
quem campum nigrum vocant 8.
1 Lib. 3. §.Divus. D. de Sep. viol. 2 Metam, lib.+• 3 Lib. 30.
4. Lib. 3. Trift. Eleg. 3. 5 Flor. 4» 6 Epod. Od. 5. in Can*
Lib. 2. Jileg. 1. VideVefont. p. j. cap. zc>. & 31.
D
data funt ipfis fuafata /epuleris >
F
Mirabilem namque fubverfionem , & loci publici
antiquitatem fimul teftantur olla grandiora inte-
gra combuftis fragmentis confuse permixta ; urnae
variae reliquias cinerum continentes; pocula Samia
operae eminentis; vafcula vitrea & teftacea poftre-
mo lacrymarum muneri deftinata ; lucernae fcpul-
crales teftaceae; armillae aeneae; argentea & aenea
Neronis & aliorum Caefarum numifmata , quae
hac illae fparla magno numero inter fodiendum
operis occurrerunt : quibus certe fi adfuiflem ,
Scriptum hoc meum plenius exiviflet : eo quali-
cumque , VIR EXCELLENTISSIME, frue-
re, vive & vale, ut Rei publica: Chriftianae vir-
tutibus tuis longum praeluceas. Bruxellae , ex
Mufeo , Kal. Januariis Anni Chnftiani m. dc
xxxiv.
x Serm. de Fide & Lege. 2, DeGlor.ConfcIEcap.log.
3 Juven.Sat.x6.
Altera qureftio eft, cur integrum cranium, jux-
ta lapidem Gemi nise, cum aliis oflibus ignem non
expertis repertum. Plane exiftimo, ofla illa efle
pofterioris & Chriftiani aevi, quo fpatium fepul-
turse publicae dicatum, extra civitatem fervatum
fuerit; ad eumdem quidem ufum, fed immutato
ritu, ut ubi cadavera primum cremabantur, eo-
1 dem poftmodum loco humata fuerint. S. Joannes
Chryfbftomus 1, qui vitam mortalitate commuta-
vit Anno Chrifti cdvii. omnem civitatem, & omne
caftellum, ante ingreflum fepulcra habuifle, id-
que , fuo tempore , ufu receptum teftatur. Et
Conftitutio Concilii Braccarenlis primi , celebrati
Anno d. lxiii. de Gallise civitatibus id clare alle-
verat , his verbis : Firmiffimum hoc privilegium uf-
que nunc retinent Galliae civitates , ut nullo modo y
intra ambitum murorum, cujuftibet defunEti corpus
fit humatum. S. Gregorius Turonenfis Epifco-
pus2, qui vivebat fub finem fexti fieculi, agens de
B. Radegunde mortua in urbe Pidtavienfi , feri-
bens vifa, de ejus funerationc diferte narrat, San-
; Cium corpus /fallendo deduci coeptum, fub muro ur-
q bis tranfitum y & ad fepulturam ventum , ubi in lo-
, co Sacerdotali benedictione non /aerato , locata ca-
\pfay in fofsa, qu<e fpatiofior faCla eft , ablatis duo-
\rum fepulcrorum fingulis fpondis. Ibi, ante annos
mille, fepulturam Chriftianam habemus extra ur-
bem, in loco profano, ubi alia corpora jam fepul-
ta erant. In Gallia paffim, extra urbes & vicos,
coemeteria Chriftianorum occurrunt; qute prius
fuifle Ethnicorum, Diis Manibus inferipta faxa
oftendunt. Propinquioribus feculis, pace Eccle-
lia: data, polluta pleraque, cum funera in urbes
& facras aedes reducta. Atque hinc eft , quod
Vefontione, & alibi in templis, vix ulla reponan-
tur monumenta, nili poft feculum duodecimum.
Magnam porro Vefontione mutationem vel ex
eo licet colligere , quod Gcminiae lapis eb loci ef-
fofliis fuerit, ubi monumentum fornicatum & ob-
feratum non occurrit : quod tamen titulo fuppo-
fitum fuifle, verba indicant, hic. adquiefeit. Ma-
nibus fcilicet haud pepercit fortuna, quae memo-
riam fervavit in vivo feu virgine lapide, quem Ve-
fbntini vulgo vocant Fergenne ;
■627 Joan. Jacobi Cihffletii
Ex quibus conflat, fepulturam feu exequias illo- A
rum Caefarum prteceflifle funebrem pompam,con-
tra communem ritum , quo funus deducebatur
longo profequentium ordine, mox cremabatur ca-
daver, & confequenter ofla Sc cineres claudeban-
tur monumento , quod poftremum erat exequi
funus.
Concludo, Sc dico, in funere plebejo fupremas
mortuorum exequias, primas fuifle in intentione,
ultimas in exeeutione, unde Sc illis nomen. Et
quia exequias ire , icu profequi funus , 1'lamim feu
Pontifici vetitum eratexequias autem explere, fi- B
vefunus exequi eidem licitum, recte in lapide no-
ftro lenemus de Severo, qui monumentum pro Fla-
mine obferavit: id eft, qui vice Flaminis monumen-
tum obferando, fupremas abfolvit exequias 5 vel bre-
vius, qui funus exeeutus y feu exequiatus eft. Ri-
tus rarus , inauditus , & fepulcri titulo revera
dignus.
Atque hifce paucis quia Tituli fepulcralis expli-
cationem videor exeeutus , finem facio, fi prius
binis amicorum petitionibus fecero fatis. Prima
eft, cur in pomoerio Vefontino, juxta viam, re-
pertus Gemmfe titulus. Lex xn. Tabularum
refpondet : HOMINEM MORTVVM IN
VRBE NE SEPELITO , NEVE VRITO.
Ratio triplex: prima, ne foetore corpora viven-
tium inficerentur: fecunda, ne funeftarentur fia-
cra civitatis, quae contaminatum in exiftimabant,
fi intra urbis moenia mortui fepelirentur: tertia,
propter ignis periculum , quia in funere Clodii
ipfa Curia & Porcia Bafilica flagrarant. Idem per
Provincias poftea vetitum fuit, primum D. Ha-
driani Refcripto , deinde Antonini Pii x, quod
Diocletianus & Maximianus poftea firmarunt; ne
fimetum municipiorum jus pollueretur rerum fune-
ftarum adfpcdtu, fed incolarum domicilio fandti-j
tas relinqueretur , facris non contaminatis. Vbi
ergo mortui condebantur? Extra civitatis portam.
Apulejus 2: Portam civitatis egreffi, monumentum
quoddam confpicamur. Circa urbem. Livius 3;
Cum priorem populationem fepulcris circa Frbem di-
ruendis exercui/et. In fuburbio. Ovidius de of-
fibus urna concludendis 4:
.Atque ea cum foliis fe amomi pulvere mifce, | E
Inque fuburbano condita pone loco.
Jn pomoerio. Iterum Apulejus 5: Adfpexit in po-
moeriis civitatis funus ingens locatum. Denique
juxta viam, vel in ipsa via. Porphyrio 6 : In
Aggeribus (id eft, in viis militaribus) religiones &
fepulcra erant. Propertius 7:
Si te forte meo ducet via proxima bufto ,
Ejfeda calatis ftfte Britanna jugis.
Quae omnia conveniunt loco, ubi lapis Gemimfe
eflbflus, qui haud dubie communi fepulturae def
tinatus fuit; extra politam, circa urbem, in fub-
urbio , in pomoerio , juxta viam ; denique non
longe a Battalibus , propter frequentes esedes;
ut alius ob eamdem caufam, etiam Vefontione,
in pomoerio Occidentali, e regione arenarum ,
quem campum nigrum vocant 8.
1 Lib. 3. §.Divus. D. de Sep. viol. 2 Metam, lib.+• 3 Lib. 30.
4. Lib. 3. Trift. Eleg. 3. 5 Flor. 4» 6 Epod. Od. 5. in Can*
Lib. 2. Jileg. 1. VideVefont. p. j. cap. zc>. & 31.