DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.67276#0102
A
C
iilcipiebat ; deinde elephantos proculdubio Pom-
triumphum Urbem ingredi poliet ; firmaturque
hoc mirifice a Plutarcho, qui narrat , Pompejum
capto Hiarba insumfifie venationi leonum δε ele-
phantorunf dies quadraginta; inde regrefib Vti-
Cam a Sulla adlataslitteras, quibus jubebatur exer-
<
ne exspedtare succeflbrem; ihilites id aegre tuhfle,
i 60
ta 5 uti habent nonnulli veteres Codices; sed ta*
men constanti MSS. Librorum ledtioni refragari
nolim ; neque tamen propter rationes allatas am»
pledti polium Harduini explicationem: nec affir-
mare audeo , portam forte ea parte , qua Urbem
spedtabat, angustiorem fuisse , δε ita potuissc ele-
phantos jundtos ingredi portam, sed non ea egre*
di ; quia ejuscemodi aedificandi ratio symmetriae
δε architedturae regulis repugnat plane ; quare
malim credere egredi porta Plinio idem esse, quod
nos dicimus, door de poort gaan , transvre per por-
tam 5 cujus tamen locutionis adhuc exempla quie-
ro : existimabatque Graevius nihil verisirhilius elle
emendatione Hermolai ; δε ut egredi porta signi-
ficet transire per portam , Latinae Linguae usum
refragari.
Non igitur triumphavit Pompejus quadrigis
elephantorum ; licet etiam olim Dempsterus ad
Rofin. lib io. cap. 29. annotaverit , „Pompejum
„ Magnum elephantos primum currui junxisse,
„Plin. lib. 8. cap. i. Post hunc Cajum Caelarem
„ Gallico triumpho, Suet.02^. 57. Claudium, cap.
,,11. ac deinde Domitium Allobrogibus , Arver*
„nisque superatis, Ner. cap. 2. Gordianum , Jul.
<ήCapit, in ejusPita^ Alexandrum Severum, 2EI.
„ Lamp. δε de Aureliani curru triumphali agere
5, Zonaram T. 3. Sed cruditissimus Schefierus, δε
mihi, dum viveret , amicus valde , recte docet
lib. 1. de Re Uehic. cap. 9. male notare Dempste-
rum, Cajum Caelarem post Pompejum ita trium-
phalle, vel Claudium , vel Domitium atavum
Claudii; tandemque putat neque Gordianum ter-
tium triumphasse quadrigis elephantorum, sed ipii
tantum eas ex lapide marmoreve honoris causa in
publico positas fuisse , non secus ac Misitheo
Gordiani socero quadrigas equorum & triumpha-
lem currum. Et certe constat, Cajum Caesarem,
Caligulam vulgo didtum , ita nunquam trium-
phasse ; & hunc a Dempstero designari Schefle-
rum putare vel inde patet, quia seribit cap. 37.
nihil tale legi, nec alibi de Cajo memorari, quod
de Gallis triumphaverit ; sed puto Dempstcrum
loqui de C. Julio Caelare , qui saepe simpliciter
Cajus C<e[dr Ί non secus ac Octavianus in nummo
Gentis Livinejae, & aliis apud Mediob. vocatur,
uti vel patet ex Seneca , Consol. ad Helviam cap.
9. & lib. 2. de Ira cap. 2-3. & Plinio lib. 3. ep. 12.
quique de Gallis triumphavit non quidem ele-
phantorum quadriga , sed elephantis taedas, vel
lampadas, vel lychnos gestantibus, quales annota-
vi antea depingi in Nummis Syriae Regis , An-
tiochi Epiphanis Dionysi vel Bacchi : haec sunt
Suetonii verba cap. 37. 'Julii Cajaris : Gallici
triumphi die Pelabrum pr^tervehens pane curru ex-
cujjus eft , axe dissrabto : adfcenditque Capitolium
ad lumina, quadraginta elephantis dextra atque fi-
niflrd lychnuchos geftantibus. Haec verba ante ocu-
los proculdubio habuit Dempsterus , sed errat,
dum C. Julio Caelari tribuit quadrigas elephanto-
rum ; redteque insupernotat Schefierus, nec Clau-
dium , nec Domitium illud fecissc, uti nec Gor-
dianum ; de quo tamen quid statuendum sit, exa-
minabo, ubi eb usque pfocesserit haec Dissertatio;
male ad hoc Dempsterus Domitium postponit
Claudio, C. Julio Carfari, atque adeo Pompejo;
quippe quos omnes praecellit , uti patet ex iis,
quae antea annotavi. Quin & Dion Cassius Ub.c^d
narrat elephantos , faces accensas proboseide ge-
rentes , non inserviisse Caesari triumphanti, ve-
rfrm cum ultimo triumphorum die post ccenam
soleis indutus , & omnis generis ssoribus corona-'
tus , in forum suum prodiret; ΙχΆν ou&h |
psv j as irxw > V M/zy
cuiTot) troM®/
ί
quo tempore naltusfit Odiavianus i dij-
quiritur.
A TqUe 'ita quidem disputayi capite proximo de
■^variis rebus , docuique in praeliis Romanos
Usos fuisse elephantis , atque ita perveni ad ulti-
mam Remp. & Caesarum vel Augustorum tem-
pora, qUoriim Nummi amplum de his belluis dis-
serendi aperient campum. C11. igitur Pompejus
Magnus primus omnium Romanorum de Africa
Vidta triumphavit quadrigis elephantorum , δε ita
in Capitolium vedtus fuit, siti existimartt dignita-
tis & eruditionis eminentis atque excellentis viri ;
quod si verum, necesse est, illud accidisse A. V.
C. 672. quo ille ex Africa adhuc Eques , vidtis
Cn. Domitio δε Hiarba, natuique quatuor & vi-
ginti annos, invito Stilla triumphavit. Certe Pli-
nius lib· 81 cap. 2. Hiflor. Natur, illud memori#
mandat absque ullis ambagibus Roma juncti ele-
phanti primum Jubiere currum Pompeji Magni Asri-
cano triumpho : quod prius , Indid vicia , trium-
phante Libero Patre memoratur. Sed licet Pompe-
jus junxerit ad currum elephantos, non tamen ita
videtur, triumphasse ; unde δε illius rei nec vola ,
nec yestigium in Nummis apparet; Scilicet voluit
id facere Pompejus, sed quo minus perficere po-
tuerit, obstititangustia portae; Plutarchus, dignus
iitique fide testis, in ejus Rita: Pompeji audacid de-
sixus (Sylla) bis deinceps exclamavit, triumphet, tri-
umphet. Multis indignantibus & ftomachantibus, quii
magis (ut dittitant) eos pungeret Pompejus^
ugjiivri ελζφΆίϊον aotAauiw,
aggrejfus eft. quadriga elephantorum Urbem ingredi ;
mox sequitur , quare incepto destiterit : αΛλα £
«W αττίςτι, xj psyHkPQn Ids
fed Porta (triumphalis, ut puto) erat
anguftior^ deftitit di? equis ingrejjus eft. Neque hoc
commemorare oblitus est Plinius loco laudato, δε D
quidem ex Procilio , qui Pompeji ipsius tempore
vixit, & propterea, si quis alius, fidem meretur:
Procilius negat potuljfe Pompeji triumpho junblos
sgredl portd\ Nihil desfe clarius affirmari potest,
& cum Plutarchus idem rtarret, crediderim facile
Pompejum ipa non triumphasse vel Capitolium
adscendisse., Vltima tamen Plinii verba difficulta-
tes sdas habent, δε ciim mira videatur loquendi
ratio, egredi porta, Hermolaus legendum judicat,
ingredi portam 5 id quod δε facit Nardinus lib. 1.
cap. 10. Uet. Ronia·, sed Harduinus alteram seri-
pturam' notat firmari MSS. optimis; δε putat Pii-
nium declarare , portae angustias ejuscemodi fuisse,
Ut cum in Urbem ingrefli singuli elephanti fuis-
sent, jundri ad currum., bigarum instar , egredi
porta nequiverint,. Verum non video necesse suisse
primo , ut. elephanti jimdri porta egrederentur;
potuerunt singuli duci ad locum, unde triumphus
iiicipiebat ; deinde elephantos proculdubio Pom-
pejtri extra.' Urbem fiabuit ; cum nec ipse ante
triumphum Urbem ingredi poliet ; firmaturque
hoc mirifice a Plutarcho, qui narrat, Pompejum
capto Hiarba insumfifie venationi leonum δε ele-
phantoruifr dies quadraginta; inderegrefibVti-
Cam a Sulla adlatas litteras, quibus jubebatur exer- p
dtum dimittere, atque una tantum retenta Legio-
ne exspedtare succeflbrem; thilites id aegretulisse,
Goegisse Pompejum, ne deponeret imperium; in-
de eum cum exercitu petiisse Italiam, Sullam ipii
factum obviam cum civibus Romanis , atque ita
invito Sulla triumphasse ; quae omnia clarissime
evincunt, Pompejum cum omni triumphi apparatu
extra Urbem mbre iblemni'mhrisisse; δε cum ele-
phantis ribh esse eam ingsessum ,· quia porta nimis
ardsa erat. Certe difficultas omnis foret sublata,
si MSS, exhiberent nobis ingredi portam vdpor- ■
C
iilcipiebat ; deinde elephantos proculdubio Pom-
triumphum Urbem ingredi poliet ; firmaturque
hoc mirifice a Plutarcho, qui narrat , Pompejum
capto Hiarba insumfifie venationi leonum δε ele-
phantorunf dies quadraginta; inde regrefib Vti-
Cam a Sulla adlataslitteras, quibus jubebatur exer-
<
ne exspedtare succeflbrem; ihilites id aegre tuhfle,
i 60
ta 5 uti habent nonnulli veteres Codices; sed ta*
men constanti MSS. Librorum ledtioni refragari
nolim ; neque tamen propter rationes allatas am»
pledti polium Harduini explicationem: nec affir-
mare audeo , portam forte ea parte , qua Urbem
spedtabat, angustiorem fuisse , δε ita potuissc ele-
phantos jundtos ingredi portam, sed non ea egre*
di ; quia ejuscemodi aedificandi ratio symmetriae
δε architedturae regulis repugnat plane ; quare
malim credere egredi porta Plinio idem esse, quod
nos dicimus, door de poort gaan , transvre per por-
tam 5 cujus tamen locutionis adhuc exempla quie-
ro : existimabatque Graevius nihil verisirhilius elle
emendatione Hermolai ; δε ut egredi porta signi-
ficet transire per portam , Latinae Linguae usum
refragari.
Non igitur triumphavit Pompejus quadrigis
elephantorum ; licet etiam olim Dempsterus ad
Rofin. lib io. cap. 29. annotaverit , „Pompejum
„ Magnum elephantos primum currui junxisse,
„Plin. lib. 8. cap. i. Post hunc Cajum Caelarem
„ Gallico triumpho, Suet.02^. 57. Claudium, cap.
,,11. ac deinde Domitium Allobrogibus , Arver*
„nisque superatis, Ner. cap. 2. Gordianum , Jul.
<ήCapit, in ejusPita^ Alexandrum Severum, 2EI.
„ Lamp. δε de Aureliani curru triumphali agere
5, Zonaram T. 3. Sed cruditissimus Schefierus, δε
mihi, dum viveret , amicus valde , recte docet
lib. 1. de Re Uehic. cap. 9. male notare Dempste-
rum, Cajum Caelarem post Pompejum ita trium-
phalle, vel Claudium , vel Domitium atavum
Claudii; tandemque putat neque Gordianum ter-
tium triumphasse quadrigis elephantorum, sed ipii
tantum eas ex lapide marmoreve honoris causa in
publico positas fuisse , non secus ac Misitheo
Gordiani socero quadrigas equorum & triumpha-
lem currum. Et certe constat, Cajum Caesarem,
Caligulam vulgo didtum , ita nunquam trium-
phasse ; & hunc a Dempstero designari Schefle-
rum putare vel inde patet, quia seribit cap. 37.
nihil tale legi, nec alibi de Cajo memorari, quod
de Gallis triumphaverit ; sed puto Dempstcrum
loqui de C. Julio Caelare , qui saepe simpliciter
Cajus C<e[dr Ί non secus ac Octavianus in nummo
Gentis Livinejae, & aliis apud Mediob. vocatur,
uti vel patet ex Seneca , Consol. ad Helviam cap.
9. & lib. 2. de Ira cap. 2-3. & Plinio lib. 3. ep. 12.
quique de Gallis triumphavit non quidem ele-
phantorum quadriga , sed elephantis taedas, vel
lampadas, vel lychnos gestantibus, quales annota-
vi antea depingi in Nummis Syriae Regis , An-
tiochi Epiphanis Dionysi vel Bacchi : haec sunt
Suetonii verba cap. 37. 'Julii Cajaris : Gallici
triumphi die Pelabrum pr^tervehens pane curru ex-
cujjus eft , axe dissrabto : adfcenditque Capitolium
ad lumina, quadraginta elephantis dextra atque fi-
niflrd lychnuchos geftantibus. Haec verba ante ocu-
los proculdubio habuit Dempsterus , sed errat,
dum C. Julio Caelari tribuit quadrigas elephanto-
rum ; redteque insupernotat Schefierus, nec Clau-
dium , nec Domitium illud fecissc, uti nec Gor-
dianum ; de quo tamen quid statuendum sit, exa-
minabo, ubi eb usque pfocesserit haec Dissertatio;
male ad hoc Dempsterus Domitium postponit
Claudio, C. Julio Carfari, atque adeo Pompejo;
quippe quos omnes praecellit , uti patet ex iis,
quae antea annotavi. Quin & Dion Cassius Ub.c^d
narrat elephantos , faces accensas proboseide ge-
rentes , non inserviisse Caesari triumphanti, ve-
rfrm cum ultimo triumphorum die post ccenam
soleis indutus , & omnis generis ssoribus corona-'
tus , in forum suum prodiret; ΙχΆν ou&h |
psv j as irxw > V M/zy
cuiTot) troM®/
ί
quo tempore naltusfit Odiavianus i dij-
quiritur.
A TqUe 'ita quidem disputayi capite proximo de
■^variis rebus , docuique in praeliis Romanos
Usos fuisse elephantis , atque ita perveni ad ulti-
mam Remp. & Caesarum vel Augustorum tem-
pora, qUoriim Nummi amplum de his belluis dis-
serendi aperient campum. C11. igitur Pompejus
Magnus primus omnium Romanorum de Africa
Vidta triumphavit quadrigis elephantorum , δε ita
in Capitolium vedtus fuit, siti existimartt dignita-
tis & eruditionis eminentis atque excellentis viri ;
quod si verum, necesse est, illud accidisse A. V.
C. 672. quo ille ex Africa adhuc Eques , vidtis
Cn. Domitio δε Hiarba, natuique quatuor & vi-
ginti annos, invito Stilla triumphavit. Certe Pli-
nius lib· 81 cap. 2. Hiflor. Natur, illud memori#
mandat absque ullis ambagibus Roma juncti ele-
phanti primum Jubiere currum Pompeji Magni Asri-
cano triumpho : quod prius , Indid vicia , trium-
phante Libero Patre memoratur. Sed licet Pompe-
jus junxerit ad currum elephantos, non tamen ita
videtur, triumphasse ; unde δε illius rei nec vola ,
nec yestigium in Nummis apparet; Scilicet voluit
id facere Pompejus, sed quo minus perficere po-
tuerit, obstititangustia portae; Plutarchus, dignus
iitique fide testis, in ejus Rita: Pompeji audacid de-
sixus (Sylla) bis deinceps exclamavit, triumphet, tri-
umphet. Multis indignantibus & ftomachantibus, quii
magis (ut dittitant) eos pungeret Pompejus^
ugjiivri ελζφΆίϊον aotAauiw,
aggrejfus eft. quadriga elephantorum Urbem ingredi ;
mox sequitur , quare incepto destiterit : αΛλα £
«W αττίςτι, xj psyHkPQn Ids
fed Porta (triumphalis, ut puto) erat
anguftior^ deftitit di? equis ingrejjus eft. Neque hoc
commemorare oblitus est Plinius loco laudato, δε D
quidem ex Procilio , qui Pompeji ipsius tempore
vixit, & propterea, si quis alius, fidem meretur:
Procilius negat potuljfe Pompeji triumpho junblos
sgredl portd\ Nihil desfe clarius affirmari potest,
& cum Plutarchus idem rtarret, crediderim facile
Pompejum ipa non triumphasse vel Capitolium
adscendisse., Vltima tamen Plinii verba difficulta-
tes sdas habent, δε ciim mira videatur loquendi
ratio, egredi porta, Hermolaus legendum judicat,
ingredi portam 5 id quod δε facit Nardinus lib. 1.
cap. 10. Uet. Ronia·, sed Harduinus alteram seri-
pturam' notat firmari MSS. optimis; δε putat Pii-
nium declarare , portae angustias ejuscemodi fuisse,
Ut cum in Urbem ingrefli singuli elephanti fuis-
sent, jundri ad currum., bigarum instar , egredi
porta nequiverint,. Verum non video necesse suisse
primo , ut. elephanti jimdri porta egrederentur;
potuerunt singuli duci ad locum, unde triumphus
iiicipiebat ; deinde elephantos proculdubio Pom-
pejtri extra.' Urbem fiabuit ; cum nec ipse ante
triumphum Urbem ingredi poliet ; firmaturque
hoc mirifice a Plutarcho, qui narrat, Pompejum
capto Hiarba insumfifie venationi leonum δε ele-
phantoruifr dies quadraginta; inderegrefibVti-
Cam a Sulla adlatas litteras, quibus jubebatur exer- p
dtum dimittere, atque una tantum retenta Legio-
ne exspedtare succeflbrem; thilites id aegretulisse,
Goegisse Pompejum, ne deponeret imperium; in-
de eum cum exercitu petiisse Italiam, Sullam ipii
factum obviam cum civibus Romanis , atque ita
invito Sulla triumphasse ; quae omnia clarissime
evincunt, Pompejum cum omni triumphi apparatu
extra Urbem mbre iblemni'mhrisisse; δε cum ele-
phantis ribh esse eam ingsessum ,· quia porta nimis
ardsa erat. Certe difficultas omnis foret sublata,
si MSS, exhiberent nobis ingredi portam vdpor- ■