Sandrart, Joachim von: Scvlptvrae Veteris Admiranda, Sive Delineatio Vera Perfectissimarvm Eminentissimarvmqve Statvarum: unà cum artis hujus nobilissimae Theoria ; Serenissimo Ac Potentissimo Principi Ac Domino, Domino Carolo, Comiti Palat. Rheni, S. Rom. Imp. Archith. & Electori, Bavariae Duci, &c. &c. consecrata (Nürnberg, 1680) [Cicognara, 286] [VD17 3:610296P]

VIRTVS AVGVSTI.

i

JNtiquiffimarum ftatuarum dum prima inchoa-

mus initia, ab hac ipfa ordimur, quae virtvs

avgvsti communiter appellata, marmoream_,

|formam ac duritiem habet. Neque appella-

tto mira eft; quid enimfrequentius in nummis,

quam SECVRITAS, FELICITAS, PIETAS, LIBERALITAS, TRAN-
QVILLITAS, JEQVITAS, ^TERNITAS, MVNIFICENTIA, CON-
CORDIA, VICTORIA, ABVNDANTIA, PROVIDENTIA, PRV-
DENTIA, L^TITIA, FORTVNA, SPES,SALVS, RELIGIO AVGV-

sti 5 Simulacrum vero Virtutps militark RomanorumPrin-

cipum fortitudinem (& ipfius Imperii fimulMajeftatejTL,)

defignat; hdjtam tenens & parazonium, galeam faepe &cfcu-

tum,ut fpolia hoftilia,pedepremens. Juuerivs robuftus &

lacertofus, egregie armatus: QuiaRomani primam in Vir-

tute bellica gloriam ponebant; inde hoc fimulacro Princi-

pes cohoneftabantur. Erat autem parazonium brevis gla-

dius,zonae alligari folitus; 8c csefim, quam pun&im magis

feriens, qualem etiamnum Helvetii ufurpant. Altera ma-

millarum, rituAmazonum, apeftore denudata atq; deteSa^

eft: Ingalea gryphus, fiveJphinx feflitat, &c requiefcit: Ar-

det apex capiti,&c> quod prseterea dixit Maro, olorin<efurgunt

de everticepenn&. Ad ipfos vero pi&ores quod attinet, fubu-

culam albam, pallium purpureum exprimunt. Rex ferarum,

Leo,hiantc riftu,magnanimitatempariteractutelamdeno-

tat: Imaguncula globo terreftri infifiens, lauream finiftra8c

cornucopU dextra continens, ViSoriam declarat :Poftremo di-

midiata veteris Philofophi figura ipfos Sapientes in memo-

riamnobisrevocat. QuidmultaJ Gloriampotentiae&feli-

citatis fiiae in Virtutem beilicamKommi derivaife videntur: I-

ta virtvs avgvsti in Capitolio, poft L. Veri obitum,M.

Aurelio Imperii infignia tradidit: In numoTetrici,Tyran-

ni, Virtus mafcula, feu militaris,cum eademinfcriptione^,

infidens thoraci, dextra lauri ramum prarfert, finiftraha-

ftam. Haudaliter virtvs hercvlis, clavse innixi; itenx,

virtvs illyrici tr. navim bellicam, velut in anchoris

confiftentem,tranfilientis,enummis quoque apparet. Ia^

quibus omnibus virtutis merito, nec fortunae; indulgentia

prove&is, illud Horatii locum habuifle poteft:

Virtus repulfe nefcia fordidd,
intaminatk fulget honoribus;

nec fumit, aut ponit fecureis
arbitrio populark aur<e.
A JVPI-