43 TRACTATUS SECUNDUS
tum a Sanctis Patribus, tum etiam a Phi-
losophis de consicientia afferuntur : ea ta-
men sunt, quae encomia potius dicenda
sint, quam rei plana expolitio ; utpote qui-
bus non adeo praestitutum fuerit conscien-
sam definire, quam ejus praestantiam di-
gnitatemque verbis commendare. Varia
quod afferant de re admodum simplici, id
quidem non miror ego. Varia enim con-
scientiae cum sint munia, & quidem inter
se disparata, diversis etiam patet contem-
plantium aspedibus. Et sic contingit ut de
re una & simplici, diversa tamen sint &
judicia & encomia, prout eandem diversi-
mode agentem miraque varietate vim suam
exerentem, varie fuerint contemplati. Ju-
vat hanc judiciorum diversitatem intueri:
nam quamvis singuli singula tantum refe-
rant, magisque "describant qualis sit con-
scientia , quam quid sit; illud tamen inde
referemus commodi, ut cum singula a va-
riis perceperimus sigillatim, generatim
etiam intelle&uri simus omnia, quae con-
sidentiae demandata sunt munia: sic demum
facile percepturi, non tantum qualis, sed
& generatim quid sit, & quae demum rei
adeo commendatae definitio & natura.
2. Ac primo quidem ut a Philosophis
exordiar, Epidetus eam Paedagogum vo-
cat natu grandioribus a Deo datum, sin-
gulo-
tum a Sanctis Patribus, tum etiam a Phi-
losophis de consicientia afferuntur : ea ta-
men sunt, quae encomia potius dicenda
sint, quam rei plana expolitio ; utpote qui-
bus non adeo praestitutum fuerit conscien-
sam definire, quam ejus praestantiam di-
gnitatemque verbis commendare. Varia
quod afferant de re admodum simplici, id
quidem non miror ego. Varia enim con-
scientiae cum sint munia, & quidem inter
se disparata, diversis etiam patet contem-
plantium aspedibus. Et sic contingit ut de
re una & simplici, diversa tamen sint &
judicia & encomia, prout eandem diversi-
mode agentem miraque varietate vim suam
exerentem, varie fuerint contemplati. Ju-
vat hanc judiciorum diversitatem intueri:
nam quamvis singuli singula tantum refe-
rant, magisque "describant qualis sit con-
scientia , quam quid sit; illud tamen inde
referemus commodi, ut cum singula a va-
riis perceperimus sigillatim, generatim
etiam intelle&uri simus omnia, quae con-
sidentiae demandata sunt munia: sic demum
facile percepturi, non tantum qualis, sed
& generatim quid sit, & quae demum rei
adeo commendatae definitio & natura.
2. Ac primo quidem ut a Philosophis
exordiar, Epidetus eam Paedagogum vo-
cat natu grandioribus a Deo datum, sin-
gulo-