Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Schwartze, Moritz Gotthilf
Das alte Aegypten oder Sprache, Geschichte, Religion und Verfassung des alten Aegyptens: nach den altägyptischen Original-Schriften und den Mittheilungen der nichtägyptischen alten Schriftsteller (Band 1) — Leipzig, 1843

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.17156#0197

DWork-Logo
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
der Hieroglyphik.

nikern zu den Griechen verbreitet werden konnte, so entschied sich doch wirklich für die Aegypter
Piaton *), eben so der Athenäer Antiklides2), dann Gellius, Varro 3), Cicero4), Diodor0), welcher
auch die nicht unwichtige Meinung aufbewahrt hat«), dass die Phöniker die Buchstaben nicht erfun-
den, sondern nur die Form der schon anderswo erfundenen Schriftzeichen umgeändert und in
dieser Gestalt unter die Nationen verbreitet hätten, ferner Tacitus 7), der die Verdienste der
Aegypter und Phöniker um die Buchstaben dahin vereinigt, dass man die ersteren für die Erfinder,
die letzteren aber für die hauptsächlichsten Verbreiter derselben zu halten habe. Für die Aegypter
endlich spricht auch der gelehrte Plutarch 8), ja selbst ein Phönikischer Zeuge, der Grammatiker

1) PlatoN. Philch. p. 18. Eneidr; qoivijv aneiqov xarevaijaev, eire nq &eoq, eire xai O-eioq avOqo>7ioq, mq Xoyoq, ev
Aiyvnrm Qev& riva rovrov yeveo&ai Xeymv, mq nqmroq ra qimvi\evra ev rm aneiqm xarevortoev ovy ev ovra a).Xa nXeim xai
naXiv treqa qio>vr\q fiev ov, qi&oyyov de fiercyovra rivoq, aqiO/iOv de riva xai rovrmv eivai, rqirov de eiäoq yqafi/^armv dfearijoaro,
ra vvv Xeyo/'era aipmva lyuv' ro fiera rovro dttjaei ra re aifOoyya xai uipwva, iieyqi ivoq ixaorov xai ra <po>vt;evra xai ra /icaa
xara rov avrov rqonov, liaq avrmv aqi&fiov ).aßo>v ivi re ixaoro) xai £vfi7caoi oroi/eiov emovopaae' xa&oqmv de, mq ovdetq q/io>v
ovd' av ev avro xa(X' «uro avev navrmv avroiv paChoi, rovrov rov d'eopov av Xoyiaa/itvoq, mq ovra tva xai ravra navra iv 7lo>q
noiovvra, /uav en' avroiq <!>q ovoav yqafifianxrtv re/yry ene<fO-ey%aro nqoqemmv. Vcrgl. Phaedr. p. 275.

2) Pj.inu Hist. Nut. VII, 57. Anticlides in Aegypto (litteras) inveuisse quendam nomine Mcnona tradit XV anuis
ante Plioroneum autiquissimum Graeciae regem idque nionuinentis adprobare conatur. S. ibid. über Gellius. Vergl. Scnor..
in Dionys. Gramm. Bekker Anecd. Gr. II. p. 783.

3) Augustin. de Civit. Del XVIII. 34. 40. Neque enim quisquain dicere audebit, mlrabilium discipliuariiin eos (Aegyp-

tios) peritissimos fuisse, antequam Iiteras nossent, id est, antequam Isis eo veuisset easque ibi doeuisset.---In qnibus

enim libris istum numerum collegerunt, qui non niultum ante aunormn duo millia Iiteras magistra Iside didicerunt? Non

enim parvus auetor est in historia Varro, qui hoc prodidit.--Cf. 1. 1. 3. Nam et Jo filia Inaclii fuisse perlübetur, quae

postea Isis appellata ut magna dea oulta est in Aegypto, quamvis alii scribant, eam ex Aelhiopia iu Aegyptum veuisse regi-
nam et quod late justeque imperaverit. Vergl. Isidor. Etymoloy. I, III, C. Servius ad Aen. I. 297.

4) Cicero de Nat. Deor. III. 16. 22.

5) Diodor. Sic. I, 16. G9. spricht den Aegyptern nach, doch sieht man, dass er nichts dagegen einzuwenden hat.
Allein III, 3. berichtet er aus dem Munde der Aethiopier, dass die Aegyptischen Buchstaben Aefhiopischeii Ursprunges seien,
und er ergiebt sich darein. An einem dritten Orte aber (V, 74.) stellt man ihm die Musen als Erfinderinneu der Buchstaben
auf und auch diess liisst er sich gefallen. Nach dem von ihm mitgelheilten Hhodischen Mythos (V, 57.) war der Heliade
Aktis der Gründer der Aegyptischen Wissenschaften, während seine müder das Licht in Hellas verbreiteten. Als aber das
älteste Hellas durch die Meeresfluth vernichtet worden war (vergl. Platon. Tim. und Cuvif.ii Ansichten von der Urwelt,
bearbeitet von Nüggehath. I. p. 116 fgg. Aumerk. p. 300.), wurden später die Buchstaben durch Kadmos aus Phünikien
nach Griechenland gebracht, gleich als ob sie daselbst noch nie gewesen wären. Ai r\v airiav ol Aiyvnrioi xaiqov eii&etov
Xaßovreq, eiidiOTtoii/oavro ra Tteqi rijv aorqoXoytav xai rmv 'EXXr\vmv dia rtjv ayvoiav ßrjxert ro>v yqafi/iaroiv avri7ioioVfUvmv,
eviayvatv, mq avroi nqmroi rrtv rmv aarqoiv evqeotv enoujnavro. 'O/ioimq de xai A&tjvatoi xrioavreq ev Aiyvnrm tcoXiv r>;v
OVOfiat^o'fievrrv Saiv, rijq ifioiaq erv/ov ayvoiaq dia rov xaraxXvafiov. Ai äq airiaq noXXaiq voreqov yeveaiq Kad/ioq ü Ay^voqoq
ex rijq 'I'otvixtjq nqmroq VTtehjq.O-i] xofiioai yqa/ifiara eiq rtjv ' EXXada xai an ixetvov ro Xomov ol 'ED.tjveq cdo£av aei ri 7tqoqev-
qioxeiv neqi rmv yqa/tfiaro>v, xoivifq nvoq ayvoiaq xare/ovmjq rovq 'E}.h]vaq. Hier ist indirect das frühere Vorhandensein der
Schrift iu Aegypten ausgesprochen worden.

6) Diodor. Sic. V, 74. 7««; de Movaaiq doOryai naqa rov narqoq rtjv rmv yqa/i/iarmv evqeaiv xai f>\v rmv enmt
ovvSeaiv, xriv ^qoqayoqevo/tevtjv 7I0tt]zixi]V. Ilqoq de rovq Xeyovraq , dn —vqoi fiev eiqerai rmv yqafiftaroiv eioi, Ttaqa de rovro)v
'I'oivixtq fia&ovreq roiq 'E/.).i;oi naqad'tdmxaaiV ovroi d' eioiv ol /.lera Kadfiov n).evaavreq eiq rtjV EvqmmjV xai dia rovro
rovq 'E).h]vaq ra yqu/j/iara 'I'oivixia Tiqoqayoqevciv, <paai rovq <I>oivixaq ovx c£ aq/ijq evqeiv, a).).a rovq rvrtovq rmv yqa/ifiazoiv
Hera&eivai /lOVOV xai r» yqaipi] ravr]\ rovq n).etarovq rmv avOqmnmv yqijaaoOai xai dia rovro rv/eiv rrtq nqotiqyifiev^q nqoqijyoqiaq.

7) Taciti Annal. XI, 14. Primi per figuras animalium Aegyptii seusus mentis effingebant — ea antiquissima moni-
menta meinoriae humanae inpressa saxis ceruuntur —, et Iitterarum semet inventores perbibentj i"(le Phocnicas, quia maii
praepollebant, intulisse Graeciae gioriamque adeptos, tamquam reppererint, quae aeeeperant. Wenn hier auch Tacitus
berichtet, so zeigt doch der Zusammenhang, dass er dem Gesagten beipflichtet. Herodot. V. 58. 5u. spricht nur von der
Einführung der Buchstaben in Hellas durch die Phöniker {eqayayoi 'to)v 'l'oivixmv eq ri}v 'EXXada, 'I'oivi-.njia xexlya&ai' so auch
in viel späterer Zeit Eustatii. C'omment. in Homer. Od. S. 2S9.), aber nicht von ihrer Erfindung, weder Seitens der Phö-
niker, noch Seilens der Aegypter. Wie mochte daher Wabbubton the Divine Leyat. HI- p. 165 sagen: „Herodolus, who
says plaiuly, that the aiphabet brought hy Cadmus into Greece was Egyptian."

8) Plutarch. Symposiac. IX. 3, 2. (s. weiter unten.)
 
Annotationen