Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Schwartze, Moritz Gotthilf
Das alte Aegypten oder Sprache, Geschichte, Religion und Verfassung des alten Aegyptens: nach den altägyptischen Original-Schriften und den Mittheilungen der nichtägyptischen alten Schriftsteller (Band 1) — Leipzig, 1843

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.17156#0482

DWork-Logo
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
428

System der Hieroglyphik

was ist das II? Ist es ein Buchstabe oder etwas Anderes? Die Lateinischen Grammatiker wa-
ren hierüber getheilter Meinung. Die mehrsten derselben sprachen ihm den Buchstabengehalt ab
und erklärten es nur für. ein Merkmal der Buchstaben-Behauchung (Aspiration) *). Andere wag-
ten sich für keine der beiden Ansichten offen zu entscheiden 2). Noch andere hingegen trugen kein
Bedenken, das H als einen Buchstaben anzuerkennen 3). Mit denen, welche das H für keinen be-
sondern Buchstaben halten, stimmt überein ein neuerer Physiolog der menschlichen Stimme, Ludwig
OLivier. Ihm ist das II nur das allgemeine Zeichen einer besondern Lautclasse, nämlich, wie er
sich ausdrückt, der gestossenen, im Gegensatze der gestrichenen *). — Irre ich nicht, so ist das

1) NwiDius Figcxus in Mar. Victorin. Art. Gram. p. 2450. Hern II non esse literam, sed notam aspirationis tra-
didit. Vaiiko bei Priscian. p. 544. Antonias quoque tarn VaiTOuis quam Macri, teste Censorino, nec K nee O neque H
in numero adhibet literarum. Vurher aber sagt Priscian. II aspirationis est nota et niliil aliud habet literae nisi Signum
et quod in versu scribitur inter alias literas. etc. Yabbo in Cassiodor aus CobNüt. de Emme. p. 23SG. In Iibrp quem
de Grammatica Varro scripsit, cum de literis dissereret, ita II inter Iiteras non esse disputavit. Quod raulto minus mirum,
quam quod X quoque literam esse negat: in quo quid videril, nondum deprehendi, ipsius verba subjiciain: Literarum par-
tim sunt et dieuritur, ut A et Ii, partim dicuntur et non sunt, ut II et X: partim sunt neque dicuntur, ut <I>, SI. Ve-
hemens et Veniens apud antiquos et apud Ciceronem lego: aeque Prehendo et Prendo, — Hercule et Ercle, Niliil et Nil.
Haec observare ealenns poteris cbnsüetüdine potius quam ratioue, in Iiis praeeipue verbis quae adspirationem habere debent.
Valer. Pro». Gram. Inst. p. 1390. II literam vero scire debemus consonantis loco poni non posse, quia nota est aspi-
rationis, non solida litera, quam Graeci uon tarn figura aliqua literae quam titulo pronunciationis ostendunt. Srrg. in Do-
nat. p. 1839. II nonnulli excludendiim esse pulant, quod magfs pro signo aspirationis, quam pro litera ponitur. Nam quem-
admodmn Graeci aspirationis notam haue Uabeut I-, quam dasian vocaut, ad hujus similitudiriem et psilen -1: nos bis so-
ciatis aspirationis feciinus notam+1, cujus si medium ejus separes, inveuies notas esse Graecorum, quae contra se positae
I- -1, notam nobis aspirationis eftteiunt. Vgl. Cledon. p. 18S3. Mar. Victorin. p. 2455. p. 24G9. Nostri eruditi uno ore H
quideni et K supervacuas esse dixerunt. Alcuin. Gram. p. 2084.

2) Doxat. Edit. prim. p. 1737. II interdum consonans, interdum aspirationis creditur nota. Diomed. de Orat. p.
417. Sehv. Mar. de Vit. Sylt., p. 1801. Aspbri Ion. Gram. Ars. p. 1725. Tekentian. !Uaur. de Litt. p. 2388. H, li-
tera, sive est nota, quae spirat anhelum etc. p. 2400. Sola uec vocalis usum, nec tuetur consonae. Vgl. Qüintil, de Inst.
Or. I. 5, 19. — 21. Illa vero nonnisi aure exiguntur, quae fiunt per sonos: quanquam per aspirationein, sive adjicitur
vitiose, sive detrahitur, apud nos potest quaeri, an in scripto sit Vitium? si II litera est, non nota. Cujus quidem ratio
mutata cum temporibus est saepius. Parcissime ea veteres usi etiam in vocalibus, quuiii oedos- ircosque dicebant. Diu deiude
servatum, ne consonantibus aspiraretür, ut in Graccis et triumpis. Erupit brevi tempore nimius usus, in clioronae, chen-
turiones; präechones adhiic quibusdam inscriptiouibus maneant: qua de re Catnlll nobile epigramma est (s. oben p. 38(5, 40.
Inde durat ad nos usque vehementer, et comprehendere, et mihi, et mehe quoque pro me apud antiquos, Jragoediarum prae-
eipue scriptores, in veteribus Iibris inveninius.

8) Maxim. Victorin. Ars. Gram. p. 1445. H existimatur aspirationis nota, verumtamen litera est. Velu IjONG. de
Orthogr. p- 2217- II litera tau quam sonus magis fit quam litera, et accedens literae, et utuutur auetoritate Graecorum,
apud quos ut supervacua sublata est. Fuisse tarnen et apud illos manifestum est ex veteribus scriptis, et ex eo, quod ho-
die cum apud illos müneri prima Semper litera nonnnis quo significantur, notentur, ut dexa, 7Z€vtijy.oi'Tcc, ezutov, noteutur-
Unde apparet, baue literain loco aspirationis non fuisse, alioquin per £ notaretur. Oui igitur illam literam vindicant, osten-
dunt eam ejusdem esse quae consonantis est: nam et in metro asserit sibi banc potestatem. Etc. Terent. Scaur. de Or-
thogr. p. 2252. Nec minus eonsonantes, ut F et II; utraque nam ut flatus est. Quare quem autiqui Fircum nos Hircum
et quam Falisci Habam nos Fabam appellamus et quem autiqui Fariolum nos Hariolum. Vgl. ibid. zu Anfange und schon
Ciceu. Orat. 48.

4) OLivikii (Jeher die Urstoffe der menschlichen Sprache u. die allgemeinen Gesetze ihrer Verbindungen. Wien
1831. p. 50. „Es kann nun der doppelle Fall eintreten, dass der Kehldeckel der einströmenden Luft widerstrebend uach-
giebt, oder dass er ihr gar keinen Widerstand entgegensetzt. Im ersten Falle wirkt der Luftstrom gleich einem Drucke,
im zweiten gleich einem Stosse auf die im Munde sich befindende Luft. Dieser Unterschied in der Wirkung fühlt sich
auch ganz, deutlich, wenn man mit geschärfter Aufmerksamkeit beobachtet, was bei der Erzeugung von a und ha z. B-
vorgeht. Beim a lässt sich das widerstrebende Nachgeben des Kehldeckels auf das bestimmteste wahrnehmen." — „Hier
ist nun keineswegs'ein gradiger, sondern ein artlicher Unterschied vorhanden und beide Bewegungsweisen verhalten sich
ganz im Allgemeinen zu einander wie Druck und Stoss und können auch beide gleich sauft und stark vorgenommeil wer-
 
Annotationen