Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Schwartze, Moritz Gotthilf
Das alte Aegypten oder Sprache, Geschichte, Religion und Verfassung des alten Aegyptens: nach den altägyptischen Original-Schriften und den Mittheilungen der nichtägyptischen alten Schriftsteller (Band 1) — Leipzig, 1843

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.17156#0608

DWork-Logo
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
System der Hieroglyphik

einst sehr gebräuchlich war, ersieht man aus den zahlreichen, theils von den Inschriften *), theils
von den alten Grammatikern 2) aus en Schriftstellern dargebotenen Plural-Accusativen auf IS und
EIS, welche bei der charakteristischen Gleichheit der beiden Casus in der dritten Declin. dieselbe
Endung für den Nominativ bedingen und dieser Forderung durch die Analogie der noch erhaltenen
Nominative plur. auf IS und EIS eine desto grössere Berechtigung ertheilen. Nun wurde EI von
den Römern der Hegel nach ausgesprochen wie I 9% Zwar sollte nach Einigen das EI einen vol-

POSIDENT. (Orell. CAVATVR. IN. EIS.), ibid. HISCE. FINIS. VIDENTVR. ESSE. Fraym. Lei/. lud. bei Ghuteii p. DIX.
vgl. DXI. CETVEIS. ROMANEI. IVSTEI SVNT. Jnscr. Dedic. ed. Okei.u no. 3488. SEI QVEI AD HVC TEMPIiVM REM
DKIVIXAM FECEBll'IOVI LIBERO AVT IOVIS GENIO. PELLEIS COltIA FAXEI SVKTO. Enn. bei Fest, sub speves: potis suut.
Non. Makcell. II. p. 548. Grunduleis lar.es diciintiir etc. Vgl. die Nominat. pl. Hisce, Reis, Eindem.

1) Col. Rostr. CLASEIS POEMCAS, COPIAS CARTACINIENSIS, XAVEIS, NA Vis. Carm. Arval. INCVRRERE IN
PLEORLS (bis), . . CVRRERE IN PLEORES., CONCTOS SEMVMS und CONCTOS SIMVNIS=SeniOHes. Vecr. Genuat.
GENVATEIS, OMNEIS. Plebisc. de Therm. INTER ClYEIS, IN TER CEIVES, INTER EINEIS. Jnscr. Orell. no. 5G0.
TYRREIS (bis), lnscr. Guut. p. CL, 7. FECEI. PONTHEIS. OMNEIS. ibid. EORVM., AEDISQVE. POPLICAS. HEIC. FECEI,
Fragm. Leg. Agr. Grut. p. CCII. IN CALLEIS., ibid. p. CCV. YLTRA FINIS., Fragm. Leg. lud. Gbut. p. DIX. CETERAS
RES OMMS., Jnscr. Luv. no. 2275. APVD LAYRENTIS.

2) GRi.t,. Koct. AU. XIII, 20. Interrogatus Probus Valerius, hasue urbis, an has urbes et banc turrim an hmC-ttir-
rem dici onorteret: Si aut versum, iuquit, ant orationem solutam struis, atque ea verba tibi dicenda simt, non finitiones
illas praerancidas ueque foecutinas grammaticas spectaveris; sed aurem tuanj interroga, quo quid loco couveniat dicere;
quod illa suaserit, id profecto erit rectissimum. Tum is, qui quaesierat: Ouonam modo, iuquit, vis aurem meam interro-
gare? Et Probum respondisse: Quo suam Virgilius percoutatus est, qui diversis in locis Urbes et urbis dixit ,-arbitrio cou-
silioque usus auris. (Nachdem nun Probus mehre Stellen angeführt , um bemerkbar zu machen, dass die Wahl zwischen ur-
bis uaiurbes, turrim und turrem, securim und securem, tris u. tres nur von dem dadurch zu bewirkenden grössern Wohllaute
des ganzen Perioden abhängig sei, heisst es weiter:) At ille, qui interrogaverat, rudis profecto et auri agresti homo: Cur,
iuquit, aliud alio in loco potius rectiusque esse dicas, non sane intelligo. Tum Probus jam commotior: Noli, iuquit,
igitur laborare, utrum istorum debeas dicere icrbis au urbes. Nam cum id genus sis quod video, ut sine jactura tui pecces, ni-
hil perdes, utrum dixeris. Consent. Ars. Gr. p. 2040. Sane plerique omnes has regulas, quae genitivum in ium mittunt,
dicunt etiam accusativum pluralem in is nüttere, ut has puppis, hos montis , hos optimutis, sed in hoc quoque sequenda eu-
phonia est. Pluraque enim ex omnibus istis regulis cousuetudiue cernimus immutata. Priscian. VII. p. 775. Quorum au-
tein in tum termiuautium genitivum frequentius in is et quorum rarius exeat accusativus in es, ut potero breviter CQlligam.
Omnium qnae tum nominativum quam genitivum similem habent, eorum accusativus raro in es, frequeuter in is solet ter-
minari, ut omnis (Sai.i.ust. Tkrent.), pinguis ceras, aquas dulcis, fessas navis (VntGir,.). Similiter faciunt accusativum
ejusdem formae Semper pluralia nt manis, tris (Virgil.). In r quoque desiuentia, quae in i terminal« ablativum, similiter
faciunt accusativum pluralem plerumque per is, raro per es, ut acris viros, salubris succos, celeris auras (Virgil.), de-
cembris (Horat.). Similiter faciunt accusativum in ns vel rs terminantia, ut sanctos fontis, partis in ambas, lectas bidentis,
caveruas ingentis (Virgil.), parentis (Terent.). Alia autem, quamvis genitivum pluralem in ium desineutia, raro invenies
et in paucis is finientia accusativum; ut in as exeuntia nominativo, civitas civitatium, bas civitates fere ubfqne legimus.
In x terminantia triam geuerum commuuia, quamvis in paucissimis genitivum pluralem absque i penultima proferant, tarnen
accusativum plerumque per es eneruut; raro per is, ut tenacis ceras (Virg.). Plurium, quod solum in u« terminans talem
habuit genitivum pluralem, tarn in es quam in is finit accusativum, ut pluris vias (Vikg.), compluris menses (Terent.)»
pluris auras (Horat.), compluris annos (Cic.), Utes vel litis (Cic). Donat. JI. p. 1750. Sosir. Charis. Inst. Gr. I. p.
104. 111. — 113. Vgl. Schneider Formenlehre p. 269.

3) Ouixtil. I. 7, 14. Senrivocales non geminare, diu fuit usitatissimi moris : atque e contrario usque ad Accium et
ultra, porrectas syllabas geminis, ut dixi, vocalibus scripserunt. Diutius duravit, ut e, i jungendis eadem ratione, qua
Graeci ei, uterentur; ea oasibus numerisque discreta est, ut Lucilius praecipit: Iam pueri vettere: E postremum facito
atque 1, ut puerei plures fiant; äc deinceps idem: Mendaci furique addes E, quum dare furei jusseris. . Quod quidem
quam supervacuum est, quia i tarn longae quam brevis naturam habet; tum incommodum aliquando. Nam in iis, quae pro-
ximam ab ultima literam E habebunt et I longa terminabuntur, illam rationem sequentes, utemur E gemina, qualia sunt baec:
aurei, argentei, et s'imilia; idque iis praecipue, qui ad lectionem instituentur, etiam impedimento erit: sicut in Graecis ac-
cidit adjectione t Hterae, quam non solum dativis casibus in parte ultima ascribunt, sed quibusdam etiam interponunt, ut in
AHISTHJ, quia etymologia ex divisione in tres syllabas facta desideret eam literam. Tkrent. Scaur. de Orthogr. P-
2255. Primum igitur per adjectionem illa videntur esse vitiosa, quod Accius gemioatis vocalibus scribi natura longas syl-
abas voluit, cum alioqui adjccto vel sublato apice longitudinis et brevitatis nota posset ostendi. Nam siugulares vocalcs
 
Annotationen