DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.55688#0363
Pierre Choumoff, polsko-rosyjski fotograf paryskiej bohemy
359
II. 3.
August Rodin w grupie znajomych,
wśród których Leonce Benedite
oglądający portret Rodina autorstwa
Choumoffa, ok. 1915, fotografia
bromowo-srebrowa, tonowana,
Biblioteka Narodowa, F. 98916/111
W 1911 r„ za pośrednictwem rzeźbiarza Sera-
fina Sudbinina, Choumoff poznał znajdującego
się u szczytu sławy Augusta Rodina. Począwszy od
lat osiemdziesiątych rzeźbiarz stale współpracował
z fotografami, w tym z wybitnymi artystami, taki-
mi jak Alvin Landon Coburn, Adolph de Meyer,
Gertrudę Kasebier czy Edward Steichen.* * 50 Prace
Pierre’a Choumoffa, czerpiące z tradycji piktorial-
nej, której przedstawicielami są wymienieni twórcy,
ale nawiązujące też do nowoczesnych nurtów czy-
stej, modernistycznej fotografii, znalazły uznanie
w oczach Rodina. Szybko stał się jednym z kilku
fotografów stale związanych z rzeźbiarzem, doku-
mentował spotkania z krewnymi i przyjaciółmi,
wystawy, wydarzenia z życia osobistego (m.i. ślub
z Rosę Beuret), ale również prace mistrza. Rodin
przywiązywał dużą wagę do fotografii swoich dzieł,
widząc w nich nie tylko dokument czy reproduk-
cję, ale przede wszystkim rozszerzającą znaczenie
interpretację. Choumoff był ostatnim portrecistą
rzeźbiarza - fotografował go na łożu śmierci, 17 XI
1917 r., wykonał również reportaż z jego pogrze-
bu.51 Współpracował regularnie do lat 20-tych
z pierwszym kuratorem muzeum Rodina, Leonce
Benedite,52 fotografując prace mistrza na potrzeby
muzeum. Biblioteka Narodowa w Warszawie jest
w posiadaniu zbioru 68 fotografii Choumoffa zwią-
zanych z Rodinem.53 Są to wysokiej jakości odbitki
wykonane w różnych procesach i na różnych papie-
rach, ukazujące wspaniale warsztat pracy fotografa
w szczytowym momencie jego kariery (ił. 3-6).
W Paryżu Choumoff współpracował też z in-
nymi rzeźbiarzami, dostarczył m.in. fotograficzne
modele Antoinowi Bourdelłowi54 do marmurowe-
go popiersia Marii Zetlin,’5 czy Ksaweremu Duni-
kowskiemu portret Stróżeckiego do płaskorzeźby
nagrobkowej. W zbiorach Musee Rodin znajdują
się natomiast dwie fotografie rzeźb Eli Nadelma-
na: Głowa w stylu greckim oraz Akt stojącej kobiety,56
a w Bibliotece Narodowej i w Muzeum Narodowym
w Warszawie przechowywane są fotografie rzeźb Ja-
niny Broniewskiej. Choumoff wyspecjalizował się
w fotografii dzieł sztuki, co na pewno miało wpływ
na szybkie zdobycie popularności wśród członków
artystycznej kolonii Rive Gauche.
Wśród gigantów francuskiej sztuki portretowa-
nych przez Choumoffa znalazł się również Claude
Monet. 14 listopada 1920 r. fotograf, w towarzy-
stwie diuka Edouarda Napoleona Cesara Edmonda
Mortiera de Trevise pojechał do Giverny, aby fo-
Tam też liczne reprodukcje fotografii Choumoffa bez podania
autora.
50 Szczegółowo na ten temat: Lesec (2007: 138-140).
51 Opublikowany w specjalnym numerze wychodzącego
pod auspicjami „Revue des Deux Mondes” pisma „L’Art et les
artistes. Art ancien, moderne decoratif ”: LArt (1920:48-50).
52 Pinet (2007: 214).
53 Biblioteka Narodowa, Warszawa, Zakład Zbiorów Iko-
nograficznych, F. 98900-98967.
54 Przez którego pracownię przewinęło się wielu Polaków
i Rosjan.
55 Dziś w Muzeum Puszkina w Moskwie, por. Gautherin
(2000).
56 Carette (2007)
359
II. 3.
August Rodin w grupie znajomych,
wśród których Leonce Benedite
oglądający portret Rodina autorstwa
Choumoffa, ok. 1915, fotografia
bromowo-srebrowa, tonowana,
Biblioteka Narodowa, F. 98916/111
W 1911 r„ za pośrednictwem rzeźbiarza Sera-
fina Sudbinina, Choumoff poznał znajdującego
się u szczytu sławy Augusta Rodina. Począwszy od
lat osiemdziesiątych rzeźbiarz stale współpracował
z fotografami, w tym z wybitnymi artystami, taki-
mi jak Alvin Landon Coburn, Adolph de Meyer,
Gertrudę Kasebier czy Edward Steichen.* * 50 Prace
Pierre’a Choumoffa, czerpiące z tradycji piktorial-
nej, której przedstawicielami są wymienieni twórcy,
ale nawiązujące też do nowoczesnych nurtów czy-
stej, modernistycznej fotografii, znalazły uznanie
w oczach Rodina. Szybko stał się jednym z kilku
fotografów stale związanych z rzeźbiarzem, doku-
mentował spotkania z krewnymi i przyjaciółmi,
wystawy, wydarzenia z życia osobistego (m.i. ślub
z Rosę Beuret), ale również prace mistrza. Rodin
przywiązywał dużą wagę do fotografii swoich dzieł,
widząc w nich nie tylko dokument czy reproduk-
cję, ale przede wszystkim rozszerzającą znaczenie
interpretację. Choumoff był ostatnim portrecistą
rzeźbiarza - fotografował go na łożu śmierci, 17 XI
1917 r., wykonał również reportaż z jego pogrze-
bu.51 Współpracował regularnie do lat 20-tych
z pierwszym kuratorem muzeum Rodina, Leonce
Benedite,52 fotografując prace mistrza na potrzeby
muzeum. Biblioteka Narodowa w Warszawie jest
w posiadaniu zbioru 68 fotografii Choumoffa zwią-
zanych z Rodinem.53 Są to wysokiej jakości odbitki
wykonane w różnych procesach i na różnych papie-
rach, ukazujące wspaniale warsztat pracy fotografa
w szczytowym momencie jego kariery (ił. 3-6).
W Paryżu Choumoff współpracował też z in-
nymi rzeźbiarzami, dostarczył m.in. fotograficzne
modele Antoinowi Bourdelłowi54 do marmurowe-
go popiersia Marii Zetlin,’5 czy Ksaweremu Duni-
kowskiemu portret Stróżeckiego do płaskorzeźby
nagrobkowej. W zbiorach Musee Rodin znajdują
się natomiast dwie fotografie rzeźb Eli Nadelma-
na: Głowa w stylu greckim oraz Akt stojącej kobiety,56
a w Bibliotece Narodowej i w Muzeum Narodowym
w Warszawie przechowywane są fotografie rzeźb Ja-
niny Broniewskiej. Choumoff wyspecjalizował się
w fotografii dzieł sztuki, co na pewno miało wpływ
na szybkie zdobycie popularności wśród członków
artystycznej kolonii Rive Gauche.
Wśród gigantów francuskiej sztuki portretowa-
nych przez Choumoffa znalazł się również Claude
Monet. 14 listopada 1920 r. fotograf, w towarzy-
stwie diuka Edouarda Napoleona Cesara Edmonda
Mortiera de Trevise pojechał do Giverny, aby fo-
Tam też liczne reprodukcje fotografii Choumoffa bez podania
autora.
50 Szczegółowo na ten temat: Lesec (2007: 138-140).
51 Opublikowany w specjalnym numerze wychodzącego
pod auspicjami „Revue des Deux Mondes” pisma „L’Art et les
artistes. Art ancien, moderne decoratif ”: LArt (1920:48-50).
52 Pinet (2007: 214).
53 Biblioteka Narodowa, Warszawa, Zakład Zbiorów Iko-
nograficznych, F. 98900-98967.
54 Przez którego pracownię przewinęło się wielu Polaków
i Rosjan.
55 Dziś w Muzeum Puszkina w Moskwie, por. Gautherin
(2000).
56 Carette (2007)