DOI Artikel:
Jamski, Piotr: Wyjazd inwentaryzacyjny na Litwę 1993
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.22258#0157
Piotr Jamski
Koło Naukowe
Studentów Historii Sztuki
Uniwersytetu Warszawskiego
WYJAZD INWENTARYZACYJNY NA LITWĘ 1993
W lipcu r. 1993 siedmioosobowa grupa studentów z Koła Naukowego
Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego pod naukową opieką
dr Marii Kałamajskiej-Saeed z Instytutu Sztuki PAN przeprowadziła ośmio-
dniowe prace inwentaryzatorskie zabytków sztuki sakralnej na Litwie. Ob-
szarem działań były cztery dekanaty znajdujące się w południowo-wschodniej
części Litwy: turgielski, kalwaryjski, solecznicki i trocki, w sumie 32 parafie.
W ciągu pobytu zdołano odwiedzić 18 obiektów, a rezultatem jest powstanie
ponad 130 kart inwentaryzatorskich wzorowanych na kartach ODZ, oraz
blisko 250 negatywów średnioformatowych. Materiały przekazano do zbiorów
Biura Pełnomocnika Rządu Polskiego d/s Dziedzictwa Kulturalnego za Gra-
nicą, IS PAN w Warszawie i Biura Konserwatorskiego w Wilnie.
Rejon, w którym działaliśmy, należy do jednych z najwcześniej schrys-
tianizowanych obszarów Litwy, i tak np. data fundacji kościoła w Miednikach
przypada na r. 1391, w Mejszagole na r. 1387, w Dziewieniszkach na r. 1474.
Pozostałe parafie powstawały w większości w XVII - XVIII w., choć istniejące
biekty sakralne są często dużo późniejsze. Poza samymi kościołami są to
założenia klasztorne, obecnie w większości w ruinie, np. podominikański
klasztor w Szumsku (il. 2), pofranciszkański w Norwiliszkach, czy potrynitar-
ski w Trynopolu. Także, najczęściej opuszczone i niszczejące kaplice cmentarne
i filialne np. w Izabelinie, Taboryszkach, Turgielach.
Zdając sobie sprawę z niemożliwości sformułowania syntetycznych
wniosków dotyczących sztuki sakralnej rejonów wileńskiego i solecznickiego,
przedstawiamy jedynie kilka zagadnień związanych z naszym wyjazdem.
Przede wszystkim należy zasygnalizować ubóstwo publikacji dotyczących inte-
resującego nas obszaru. Poza kilkoma pozycjami, wydanymi w dwudziesto-
leciu międzywojennym i wcześniej czy kilkoma książkami i artykułami poświę-
conymi badaniom szczegółowym, brak pozycji dotyczących sztuki sakralnej
Litwy. Na podobne braki napotkaliśmy podczas kwerendy materiałów ikono-
graficznych. Nie udało się nam przebadać zasobów archiwalnych na terenie
Litwy, które pomogłyby nam w poznaniu sztuki i kultury tych terenów.
Koło Naukowe
Studentów Historii Sztuki
Uniwersytetu Warszawskiego
WYJAZD INWENTARYZACYJNY NA LITWĘ 1993
W lipcu r. 1993 siedmioosobowa grupa studentów z Koła Naukowego
Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego pod naukową opieką
dr Marii Kałamajskiej-Saeed z Instytutu Sztuki PAN przeprowadziła ośmio-
dniowe prace inwentaryzatorskie zabytków sztuki sakralnej na Litwie. Ob-
szarem działań były cztery dekanaty znajdujące się w południowo-wschodniej
części Litwy: turgielski, kalwaryjski, solecznicki i trocki, w sumie 32 parafie.
W ciągu pobytu zdołano odwiedzić 18 obiektów, a rezultatem jest powstanie
ponad 130 kart inwentaryzatorskich wzorowanych na kartach ODZ, oraz
blisko 250 negatywów średnioformatowych. Materiały przekazano do zbiorów
Biura Pełnomocnika Rządu Polskiego d/s Dziedzictwa Kulturalnego za Gra-
nicą, IS PAN w Warszawie i Biura Konserwatorskiego w Wilnie.
Rejon, w którym działaliśmy, należy do jednych z najwcześniej schrys-
tianizowanych obszarów Litwy, i tak np. data fundacji kościoła w Miednikach
przypada na r. 1391, w Mejszagole na r. 1387, w Dziewieniszkach na r. 1474.
Pozostałe parafie powstawały w większości w XVII - XVIII w., choć istniejące
biekty sakralne są często dużo późniejsze. Poza samymi kościołami są to
założenia klasztorne, obecnie w większości w ruinie, np. podominikański
klasztor w Szumsku (il. 2), pofranciszkański w Norwiliszkach, czy potrynitar-
ski w Trynopolu. Także, najczęściej opuszczone i niszczejące kaplice cmentarne
i filialne np. w Izabelinie, Taboryszkach, Turgielach.
Zdając sobie sprawę z niemożliwości sformułowania syntetycznych
wniosków dotyczących sztuki sakralnej rejonów wileńskiego i solecznickiego,
przedstawiamy jedynie kilka zagadnień związanych z naszym wyjazdem.
Przede wszystkim należy zasygnalizować ubóstwo publikacji dotyczących inte-
resującego nas obszaru. Poza kilkoma pozycjami, wydanymi w dwudziesto-
leciu międzywojennym i wcześniej czy kilkoma książkami i artykułami poświę-
conymi badaniom szczegółowym, brak pozycji dotyczących sztuki sakralnej
Litwy. Na podobne braki napotkaliśmy podczas kwerendy materiałów ikono-
graficznych. Nie udało się nam przebadać zasobów archiwalnych na terenie
Litwy, które pomogłyby nam w poznaniu sztuki i kultury tych terenów.