DOI Artikel:
Gorczyca, Łukasz: Główne nurty architektury sakralnej na Wileńszczyźnie w dwudziestoleciu międzywojennym
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.22259#0299
Łukasz Gorczyca
Koło Naukowe
Studentów Historii Sztuki UW
Warszawa
GŁÓWNE NURTY
ARCHITEKTURY SAKRALNEJ NA WILEŃSZCZYŹNIE
W DWUDZIESTOLECIU MIĘDZYWOJENNYM
Wileńskie środowisko artystyczne okresu dwudziestolecia międzywojen-
nego doczekało się ze strony historyków zarówno ogólnej klasyfikacji (Wilno
jako ośrodek tendencji klasycy żujących), jak i — ostatnio — bardziej
wnikliwych studiów1. Uwaga badaczy koncentrowała się głównie na od-
tworzeniu atmosfery życia artystycznego, na zagadnieniach malarstwa, a szcze-
gólnie grafiki. Na marginesie pozostawała dotąd problematyka architektonicz-
na, której poświęcono jeden, dość szkicowy artykuł2. Wskazał on jednak, że
również na gruncie twórczości architektonicznej można mówić o „środowisku
wileńskim”. Nie bez znaczenia pozostaje fakt istnienia w Wilnie w latach
1921—29 wyższej uczelni architektonicznej — funkcję tę pełnił Dział Architek-
tury na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Stefana Batorego.
Rysem charakterystycznym Wileńszczyzny w dwudziestoleciu między-
wojennym był bez wątpienia jej prowincjonalizm, który na polu artystycznym
przybrał zresztą walor cechy pozytywnej. Architekci bowiem, a przynajmniej
część z nich, przyjęli sytuację tę jako wyzwanie — okazję do zadeklarowania
swoich poglądów na kwestię współczesnej polskiej architektury. Najbardziej
znacząca w tym względzie była postać Juliusza Kłosa, jednego z inicjatorów
akcji „Wieś i miasteczko” oraz towarzyszącej jej publikacji (1916). Poglądy
Kłosa oraz jego pełen uwielbienia stosunek do materii zabytkowej, a szczegól-
nie architektury polskiej, dojrzały w pełni na gruncie wileńskim, po przyjęciu
przezeń profesury na Uniwersytecie im. Stefana Batorego w 1920 r.
Powojenne Wilno było miastem nie tylko prowincjonalnym, ale też
bardzo zaniedbanym. Odradzanie się ruchu artystycznego i myśli architek-
tonicznej odbywało się tu w szczególnej atmosferze kulturowej i narodowej
Koło Naukowe
Studentów Historii Sztuki UW
Warszawa
GŁÓWNE NURTY
ARCHITEKTURY SAKRALNEJ NA WILEŃSZCZYŹNIE
W DWUDZIESTOLECIU MIĘDZYWOJENNYM
Wileńskie środowisko artystyczne okresu dwudziestolecia międzywojen-
nego doczekało się ze strony historyków zarówno ogólnej klasyfikacji (Wilno
jako ośrodek tendencji klasycy żujących), jak i — ostatnio — bardziej
wnikliwych studiów1. Uwaga badaczy koncentrowała się głównie na od-
tworzeniu atmosfery życia artystycznego, na zagadnieniach malarstwa, a szcze-
gólnie grafiki. Na marginesie pozostawała dotąd problematyka architektonicz-
na, której poświęcono jeden, dość szkicowy artykuł2. Wskazał on jednak, że
również na gruncie twórczości architektonicznej można mówić o „środowisku
wileńskim”. Nie bez znaczenia pozostaje fakt istnienia w Wilnie w latach
1921—29 wyższej uczelni architektonicznej — funkcję tę pełnił Dział Architek-
tury na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Stefana Batorego.
Rysem charakterystycznym Wileńszczyzny w dwudziestoleciu między-
wojennym był bez wątpienia jej prowincjonalizm, który na polu artystycznym
przybrał zresztą walor cechy pozytywnej. Architekci bowiem, a przynajmniej
część z nich, przyjęli sytuację tę jako wyzwanie — okazję do zadeklarowania
swoich poglądów na kwestię współczesnej polskiej architektury. Najbardziej
znacząca w tym względzie była postać Juliusza Kłosa, jednego z inicjatorów
akcji „Wieś i miasteczko” oraz towarzyszącej jej publikacji (1916). Poglądy
Kłosa oraz jego pełen uwielbienia stosunek do materii zabytkowej, a szczegól-
nie architektury polskiej, dojrzały w pełni na gruncie wileńskim, po przyjęciu
przezeń profesury na Uniwersytecie im. Stefana Batorego w 1920 r.
Powojenne Wilno było miastem nie tylko prowincjonalnym, ale też
bardzo zaniedbanym. Odradzanie się ruchu artystycznego i myśli architek-
tonicznej odbywało się tu w szczególnej atmosferze kulturowej i narodowej