DOI Artikel:
Jagielska, Barbara: Barok wileński w XX wieku: Głębokie, Oszmiana, Krewo
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.22259#0315
Barbara Jagielska
Koło Naukowe
Studentów Historii Sztuki UW
Warszawa
BAROK WILEŃSKI W XX WIEKU
GŁĘBOKIE, OSZMIANA, KREWO
Neobarok, który w Europie stosować zaczęto około połowy XIX w.,
w Polsce jako osobny nurt pojawił się stosunkowo późno, bo w ostatniej
ćwierci XIX w., najciekawsze zaś jego realizacje pochodzą już z wieku XX.
Choć wybitne nawiązania do form barokowych występują przede wszystkim
w dziedzinie architektury rezydencjonalnej1, ciekawie przedstawia się również
wznoszona w tym stylu architektura sakralna. I tutaj, jak w przypadku
budownictwa świeckiego, chętnie stosowano formy baroku rodzimego, regio-
nalnego, m. in. niezwykle malowniczego późnego baroku wileńskiego. Sięgano
po niego na terenach obecnej Litwy i Białorusi, a więc tam, gdzie ten odcień
stylowy uważano za własny i narodowy, powielając formy najbardziej efektow-
ne i okazałe, jakie pozostawiła po sobie na tych obszarach przeszłość
Rzeczypospolitej.
Kościół parafialny p.w. Św. Trójcy w Głębokiem — choć fundowany
jeszcze w XVII, a murowany w XVIII wieku — może posłużyć za przykład
świątyni w stylu neobarokowym, nadanym jej w czasie gruntownej przebudo-
wy w początku XX wieku. Wiadomości o fundacji głębockiego kościoła,
o historii jego budowy i przebudowy, o jego wcześniejszym i obecnym
wyglądzie zebrał Piotr Bohdziewicz w przygotowywanej w 1938 r. książce
0 zabytkach moiiumentalnego budownictwa kościelnego w powiecie dziśnień-
skim. Praca ta nie została nigdy wydana, ale jej ocalały maszynopis prze-
chowywany jest obecnie w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie2.
Fundatorem parafii i kościoła w Głębokiem był Józef Korsak, wojewoda
1 starosta mścisławski. Po ufundowaniu klasztoru i kościoła Karmelitów,
2 czerwca 1642 r. Korsak podpisał w majątku Łastowice akt, w którym
czytamy m. in.: „Naprzód na miejscu jako najprzystojniejszym w tymże
Koło Naukowe
Studentów Historii Sztuki UW
Warszawa
BAROK WILEŃSKI W XX WIEKU
GŁĘBOKIE, OSZMIANA, KREWO
Neobarok, który w Europie stosować zaczęto około połowy XIX w.,
w Polsce jako osobny nurt pojawił się stosunkowo późno, bo w ostatniej
ćwierci XIX w., najciekawsze zaś jego realizacje pochodzą już z wieku XX.
Choć wybitne nawiązania do form barokowych występują przede wszystkim
w dziedzinie architektury rezydencjonalnej1, ciekawie przedstawia się również
wznoszona w tym stylu architektura sakralna. I tutaj, jak w przypadku
budownictwa świeckiego, chętnie stosowano formy baroku rodzimego, regio-
nalnego, m. in. niezwykle malowniczego późnego baroku wileńskiego. Sięgano
po niego na terenach obecnej Litwy i Białorusi, a więc tam, gdzie ten odcień
stylowy uważano za własny i narodowy, powielając formy najbardziej efektow-
ne i okazałe, jakie pozostawiła po sobie na tych obszarach przeszłość
Rzeczypospolitej.
Kościół parafialny p.w. Św. Trójcy w Głębokiem — choć fundowany
jeszcze w XVII, a murowany w XVIII wieku — może posłużyć za przykład
świątyni w stylu neobarokowym, nadanym jej w czasie gruntownej przebudo-
wy w początku XX wieku. Wiadomości o fundacji głębockiego kościoła,
o historii jego budowy i przebudowy, o jego wcześniejszym i obecnym
wyglądzie zebrał Piotr Bohdziewicz w przygotowywanej w 1938 r. książce
0 zabytkach moiiumentalnego budownictwa kościelnego w powiecie dziśnień-
skim. Praca ta nie została nigdy wydana, ale jej ocalały maszynopis prze-
chowywany jest obecnie w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie2.
Fundatorem parafii i kościoła w Głębokiem był Józef Korsak, wojewoda
1 starosta mścisławski. Po ufundowaniu klasztoru i kościoła Karmelitów,
2 czerwca 1642 r. Korsak podpisał w majątku Łastowice akt, w którym
czytamy m. in.: „Naprzód na miejscu jako najprzystojniejszym w tymże