DOI Artikel:
Voznycʹkyj, Borys Hryhorovyč: Ikonostas w cerkwi Bazylianów w Podhorcach
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.22259#0377
Borys Woźnicki
Lwowska Galeria Obrazów
Lwów
IKONOSTAS W CERKWI BAZYLIANÓW
W PODHORCACH
Połowa wieku XVIII to okres największego rozkwitu baroku na Rusi,
szczególnie w dziedzinie architektury, rzeźby i malarstwa monumentalnego.
W tym czasie działali tacy mistrzowie dłuta, jak Jan Jerzy Pinsel, Sebastian
Fesinger, Antoni Osiński czy mniej znany Jan Gerter, Jednocześnie po-
wstawały wspaniałe zespoły architektoniczne Bernarda Meretyna — ratusz
w Buczaczu, kościół w Horodence i katedra Św. Jura we Lwowie. Wysoki
poziom osiągnęła synteza architektury z monumentalną rzeźbą i malarstwem.
W kościołach i cerkwiach pojawiła się znaczna liczba ołtarzy i ikonostasów,
w których powstaniu mieli udział najwybitniejsi artyści epoki.
Charakterystyczną cechą omawianego czasu było nowe podejście do
tradycyjnych rozwiązań, ustalonych w poprzednim okresie. Właśnie w połowie
w. XVIII pojawił się nowy typ ikonostasu: ikonostas-ołtarz. Klasycznym
przykładem tego typu rozwiązania jest ikonostas-ołtarz w cerkwi Bazylianów
na Pleśnisku w Podhorcach, zaprojektowany w r. 1754 przez znanego
architekta o. Pawła Giżyckiego TJ1.
O Giżyckim wiadomo stosunkowo wiele2. Najważniejsze dla nas są jego
prace powstałe na Rusi. Od r. 1731 przebywał on w Krzemieńcu, mieście
niezbyt wielkim, ale interesującym z punktu widzenia przeszłości i zabytków
architektury, a w owym czasie ważnym centrum kulturalno-naukowym Woły-
nia. W Krzemieńcu Giżycki zaprojektował monumentalne założenie kościoła
i kolegium jezuickiego, którego budową kierował przez trzydzieści lat. Jego
dziełem jest także projekt kolegium bazyliańskiego.
Główne miejsce w twórczości Giżyckiego zajmuje architektura, którą
zajmował się jako projektant, rysownik i kierownik „fabryk”. Oprócz dzieł
architektury monumentalnej projektował ołtarze, kominki, zwieńczenia wież
oraz dekoracje wnętrz. Jedną ze specjalności Giżyckiego była także plastyczna
Lwowska Galeria Obrazów
Lwów
IKONOSTAS W CERKWI BAZYLIANÓW
W PODHORCACH
Połowa wieku XVIII to okres największego rozkwitu baroku na Rusi,
szczególnie w dziedzinie architektury, rzeźby i malarstwa monumentalnego.
W tym czasie działali tacy mistrzowie dłuta, jak Jan Jerzy Pinsel, Sebastian
Fesinger, Antoni Osiński czy mniej znany Jan Gerter, Jednocześnie po-
wstawały wspaniałe zespoły architektoniczne Bernarda Meretyna — ratusz
w Buczaczu, kościół w Horodence i katedra Św. Jura we Lwowie. Wysoki
poziom osiągnęła synteza architektury z monumentalną rzeźbą i malarstwem.
W kościołach i cerkwiach pojawiła się znaczna liczba ołtarzy i ikonostasów,
w których powstaniu mieli udział najwybitniejsi artyści epoki.
Charakterystyczną cechą omawianego czasu było nowe podejście do
tradycyjnych rozwiązań, ustalonych w poprzednim okresie. Właśnie w połowie
w. XVIII pojawił się nowy typ ikonostasu: ikonostas-ołtarz. Klasycznym
przykładem tego typu rozwiązania jest ikonostas-ołtarz w cerkwi Bazylianów
na Pleśnisku w Podhorcach, zaprojektowany w r. 1754 przez znanego
architekta o. Pawła Giżyckiego TJ1.
O Giżyckim wiadomo stosunkowo wiele2. Najważniejsze dla nas są jego
prace powstałe na Rusi. Od r. 1731 przebywał on w Krzemieńcu, mieście
niezbyt wielkim, ale interesującym z punktu widzenia przeszłości i zabytków
architektury, a w owym czasie ważnym centrum kulturalno-naukowym Woły-
nia. W Krzemieńcu Giżycki zaprojektował monumentalne założenie kościoła
i kolegium jezuickiego, którego budową kierował przez trzydzieści lat. Jego
dziełem jest także projekt kolegium bazyliańskiego.
Główne miejsce w twórczości Giżyckiego zajmuje architektura, którą
zajmował się jako projektant, rysownik i kierownik „fabryk”. Oprócz dzieł
architektury monumentalnej projektował ołtarze, kominki, zwieńczenia wież
oraz dekoracje wnętrz. Jedną ze specjalności Giżyckiego była także plastyczna