DOI Artikel:
Kucharska, Jolanta: Jan Bułhak: Inwentaryzator Wilna
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.22259#0445
Jolanta Kucharska
Instytut Sztuki PAN
Warszawa
JAN BUŁHAK — INWENTARYZATOR WILNA
Fotografie wileńskie Jana Bułhaka kojarzą się nam przede wszystkim
z nastrojowymi widokami miasta, jego architektury i mieszkańców, utrwalony-
mi na kliszach w sposób malarski.
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że zachowały się inne zdjęcia
wileńskiego mistrza obiektywu — typowo dokumentacyjne, wykonywane na
zamówienie konkretnych instytucji miejskich.
Kiedy penetrowałam archiwa oraz biblioteki polskie i litewskie, a przede
wszystkim opracowywałam zbiory fotografii kresowych w Archiwum Doku-
mentacji Fotograficznej i Rysunków Pomiarowych Instytutu Sztuki PAN
w Warszawie, zetknęłam się z dużą liczbą wileńskich zdjęć inwentaryzacyjnych,
wykonanych w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Są to przede wszyst-
kim negatywy i pozytywy, pochodzące ze zbioru dawnego Urzędu Konser-
watorskiego w Wilnie, przekazane w początku lat trzydziestych do Central-
nego Biura Inwentaryzacji Zabytków przy Ministerstwie Wyznań Religijnych
i Oświecenia Publicznego. Zespół ten liczy kilkaset pozytywów i oryginalnych,
szklanych negatywów (głównie w formacie 13x18 cm).
Opisy negatywów oraz niektórych odbitek nie zawierają nazwiska autora
ani też daty wykonania konkretnego zdjęcia. Jednak moje kilkuletnie ob-
cowanie z fotografią kresową pozwoliło mi przypisać autorstwo znacznej części
tych prac Janowi Bułhakowi.
Najstarszy zespół fotografii, dokumentujący zabytki starego Wilna,
wykonany przez niego w latach 1912—15 dla Zarządu Miasta Wilna,
szczęśliwie przetrwał do naszych czasów w bardzo dobrym stanie i znajduje się
na Litwie. Przechowywany jest w zbiorach dawnej Biblioteki Publicznej im.
Wróblewskich, a obecnie Litewskiej Akademii Nauk w Wilnie1. Kolekcja ta,
składająca się z piętnastu albumów, zawierała pierwotnie 462 fotografie (z tego
48 zdjęć zaginęło), po 30 lub 33 sztuki w pojedynczym woluminie. Każdy tom
Instytut Sztuki PAN
Warszawa
JAN BUŁHAK — INWENTARYZATOR WILNA
Fotografie wileńskie Jana Bułhaka kojarzą się nam przede wszystkim
z nastrojowymi widokami miasta, jego architektury i mieszkańców, utrwalony-
mi na kliszach w sposób malarski.
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że zachowały się inne zdjęcia
wileńskiego mistrza obiektywu — typowo dokumentacyjne, wykonywane na
zamówienie konkretnych instytucji miejskich.
Kiedy penetrowałam archiwa oraz biblioteki polskie i litewskie, a przede
wszystkim opracowywałam zbiory fotografii kresowych w Archiwum Doku-
mentacji Fotograficznej i Rysunków Pomiarowych Instytutu Sztuki PAN
w Warszawie, zetknęłam się z dużą liczbą wileńskich zdjęć inwentaryzacyjnych,
wykonanych w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Są to przede wszyst-
kim negatywy i pozytywy, pochodzące ze zbioru dawnego Urzędu Konser-
watorskiego w Wilnie, przekazane w początku lat trzydziestych do Central-
nego Biura Inwentaryzacji Zabytków przy Ministerstwie Wyznań Religijnych
i Oświecenia Publicznego. Zespół ten liczy kilkaset pozytywów i oryginalnych,
szklanych negatywów (głównie w formacie 13x18 cm).
Opisy negatywów oraz niektórych odbitek nie zawierają nazwiska autora
ani też daty wykonania konkretnego zdjęcia. Jednak moje kilkuletnie ob-
cowanie z fotografią kresową pozwoliło mi przypisać autorstwo znacznej części
tych prac Janowi Bułhakowi.
Najstarszy zespół fotografii, dokumentujący zabytki starego Wilna,
wykonany przez niego w latach 1912—15 dla Zarządu Miasta Wilna,
szczęśliwie przetrwał do naszych czasów w bardzo dobrym stanie i znajduje się
na Litwie. Przechowywany jest w zbiorach dawnej Biblioteki Publicznej im.
Wróblewskich, a obecnie Litewskiej Akademii Nauk w Wilnie1. Kolekcja ta,
składająca się z piętnastu albumów, zawierała pierwotnie 462 fotografie (z tego
48 zdjęć zaginęło), po 30 lub 33 sztuki w pojedynczym woluminie. Każdy tom