DOI Artikel:
Wujcyk, Wołodymyr S.: Wiadomości o życiu i twórczości Franciszka Olędzkiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.22260#0285
Wolodymyr S. Wujcyk
Instytut „Ukrzachidprojektrestavracija"
Lwów
WIADOMOŚCI O ŻYCIU
I TWÓRCZOŚCI FRANCISZKA OLĘDZKIEGO
Franciszek Olędzki należy do ostatniej generacji rzeźbiarzy lwowskich epoki
baroku, do której można też zaliczyć Macieja Polejowskiego, Jana Obrockiego,
Michała Filewicza i Jana Szczur o wskiego. Grupa ta działała od lat sześć-
dziesiątych w. XVIII do końca tego stulecia, a nawet do początku następnego
(Filewicz zmarł w r. 1804, a Polejowski w r. 1806) i pod koniec życia zetknęła się już
z nową fazą stylową rzeźby, o charakterze klasycystycznym, reprezentowaną
głównie przez Austriaków, wychowanków akademii sztuk pięknych, takich jak
Hartmann Witwer (zm. 1825) czyjego brat Johann (zm. 1811).
Nazwisko Olędzkiego pojawiło się w literaturze historycznej już
w 2. połowie w. XIX1. Sylwetkę artysty jako pierwszy szerzej przedstawił
Zbigniew Hornung2, a w r. 1995 Borys Woźnicki poświęcił mu wystawę
monograficzną w Olesku3. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie
nieznanych dotąd informacji dotyczących życiorysu i twórczości tej wciąż
bardzo mało znanej postaci.
Kwerendy archiwalne ujawniły nieco szczegółów dotyczących stosunków
rodzinnych i majątkowych Olędzkiego. Znany fakt małżeństwa naszego artysty
(1773) z Marianną z Polańskich, wdową po rzeźbiarzu Janie Kruszanowskim,
można obecnie uzupełnić wiadomościami, że była ona córką lwowskiego odlewnika
dzwonów Teodora Polańskiego, wcześniej już raz zamężną (jej pierwszym mężem
był malarz Szymon Jaremkiewicz). Córka Marianny z drugiego małżeństwa
— Anna Kruszanowska — wyszła za mąż za Michała Sosabowskiego. W r. 1789
Olędzki odstąpił połowę majątku nieletniemu synowi Józefowi4. W r. 1780 Teodor
Polański podarował swemu zięciowi dwór z gruntem — który znajdował się na
przedmieściu Halickim, za cerkwią Objawienia Pańskiego — uzyskany od Bractwa
Objawienia Pańskiego w г. 17645. Posiadłość ta, która później otrzymała nr
konskrypcyjny 463, odpowiada współczesnemu adresowi ul. Fredry 7. W r. 1792
Olędzki wypłacił Michałowi i Annie z Kruszanowskich Sosabowskim sumę 1700 zł
w zamian za zrzeczenie się pretensji do wymienionego dworu i reszty sukcesji6.
Instytut „Ukrzachidprojektrestavracija"
Lwów
WIADOMOŚCI O ŻYCIU
I TWÓRCZOŚCI FRANCISZKA OLĘDZKIEGO
Franciszek Olędzki należy do ostatniej generacji rzeźbiarzy lwowskich epoki
baroku, do której można też zaliczyć Macieja Polejowskiego, Jana Obrockiego,
Michała Filewicza i Jana Szczur o wskiego. Grupa ta działała od lat sześć-
dziesiątych w. XVIII do końca tego stulecia, a nawet do początku następnego
(Filewicz zmarł w r. 1804, a Polejowski w r. 1806) i pod koniec życia zetknęła się już
z nową fazą stylową rzeźby, o charakterze klasycystycznym, reprezentowaną
głównie przez Austriaków, wychowanków akademii sztuk pięknych, takich jak
Hartmann Witwer (zm. 1825) czyjego brat Johann (zm. 1811).
Nazwisko Olędzkiego pojawiło się w literaturze historycznej już
w 2. połowie w. XIX1. Sylwetkę artysty jako pierwszy szerzej przedstawił
Zbigniew Hornung2, a w r. 1995 Borys Woźnicki poświęcił mu wystawę
monograficzną w Olesku3. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie
nieznanych dotąd informacji dotyczących życiorysu i twórczości tej wciąż
bardzo mało znanej postaci.
Kwerendy archiwalne ujawniły nieco szczegółów dotyczących stosunków
rodzinnych i majątkowych Olędzkiego. Znany fakt małżeństwa naszego artysty
(1773) z Marianną z Polańskich, wdową po rzeźbiarzu Janie Kruszanowskim,
można obecnie uzupełnić wiadomościami, że była ona córką lwowskiego odlewnika
dzwonów Teodora Polańskiego, wcześniej już raz zamężną (jej pierwszym mężem
był malarz Szymon Jaremkiewicz). Córka Marianny z drugiego małżeństwa
— Anna Kruszanowska — wyszła za mąż za Michała Sosabowskiego. W r. 1789
Olędzki odstąpił połowę majątku nieletniemu synowi Józefowi4. W r. 1780 Teodor
Polański podarował swemu zięciowi dwór z gruntem — który znajdował się na
przedmieściu Halickim, za cerkwią Objawienia Pańskiego — uzyskany od Bractwa
Objawienia Pańskiego w г. 17645. Posiadłość ta, która później otrzymała nr
konskrypcyjny 463, odpowiada współczesnemu adresowi ul. Fredry 7. W r. 1792
Olędzki wypłacił Michałowi i Annie z Kruszanowskich Sosabowskim sumę 1700 zł
w zamian za zrzeczenie się pretensji do wymienionego dworu i reszty sukcesji6.