DOI Artikel:
Krasny, Piotr; Sito, Jakub: "Pan Piotr Polejowski snycyrz lwowski" i jego dzieła w kościele Franciszkanów w Przemyślu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.25724#0177
Piotr Krasny
Instytut Historii Sztuki UJ
Kraków
Jakub Sito
Instytut Sztuki PAN
Warszawa
„PAN PIOTR POLEJOWSKI SNYCYRZ LWOWSKI”
I JEGO DZIEŁA W KOŚCIELE FRANCISZKANÓW W PRZEMYŚLU*
W r. 1754 gwardian Grzegorz Ostrowski rozpoczął „fabrykę” nowego kościoła
Franciszkanów w Przemyślu* 1 2. To wielkie przedsięwzięcie wiązało się z przygotowa-
niami do koronacji obrazu Matki Boskiej Niepokalanej, który był własnością przemy-
skiego konwentu". Nie należy się zatem dziwić, że ze szczególną starannością przy-
stąpiono do budowy ołtarza głównego (ił. 1, 2), w którym zamierzano wyeksponować
cudowny wizerunek. W marcu 1761 roku odnotowano w dokumentacji „fabryki”, iż
„Panu Piotrowi Polejowskiemu snycyrzowi lwowskiemu, który się skontraktował na
ołtarz wielki, w którym powinno być ołtarzów trzy za złotych polskich 7000, a przy
wystawieniu ołtarza wymówił sobie insuper na kontusz i żupan złotych 400, dało się
zadatku złotych polskich tysiąc”3. Mowa tu o żyjącym w latach 1734-76 lwowskim
rzeźbiarzu i architekcie, późniejszym autorze barokizacji katedry lwowskiej, serwito-
rze i sekretarzu królewskim4.
Kontrakt niestety nie zachował się, natomiast wiemy z rachunków, że wywiąza-
nie się z niego zajęło Polejowskiemu kilka lat. Świadczą o tym sumy za ołtarz wielki
wypłacane w ratach: 2 V5 i 17 X 17616, w kwietniu (bez daty dziennej) 17637 oraz 7 i
30 VI 17648, a także informacje o sprowadzaniu ze Lwowa jego elementów: 9 II
Artykuł powstał na marginesie prac obu autorów nad tomem Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce po-
święconym zabytkom sakralnym Przemyśla.
1 J.T. Frazik, Budowniczowie i artyści na usługach franciszkanów przemyskich od XV-XVIII na tle dzie-
jów kościoła i jego wyposażenia, „BHS”, 37, 1975, s. 312-334. Frazik korzystał w przemyskim archi-
wum głównie z ksiąg wydatków klasztornych o numerach: XIV, XV, XVI i XVII. Szczególnie cenna
jest księga XVI, zawierająca rachunki fabryki kościoła franciszkanów w Przemyślu.
2 Koronacje cudownych obrazów na ziemiach ruskich Korony były często przyczyną gruntownych prze-
obrażeń świątyń, w których przechowywano owe wizerunki, a nawet dawały asumpt do decyzji o budo-
wie nowych okazałych kościołów-sanktuariów. Zob. J.A. Baranowski, Oprawy uroczystości koronacyj-
nych wizerunków Marii na Rusi Koronnej w XVIII w., „BHS”, 57, 1995, s. 316-318.
1 AFP, ks. XVI, Regestra expenosrum in cptibus connotatur omnes expensa [...] ab A. 1753 ad 1783., s.
80. Treść zapiski zacytował już A. Bochnak, Ze studiów nad rzeźbą lwowską w epoce rokoka, Kraków
1931, s.139 oraz Frazik, op. cit., s. 322.
4 Z. Homung, Polejowski Piotr, [w:] PSB, t. 27, Warszawa 1983, s. 291. Informacja o nieznanych dotąd
datach życia odnaleziona ostatnio przez Jakuba Sitę i Andrzeja Betleja. AGAD, Akta Zabużańskie, sygn.
758, Parafia katedralna we Lwowie. Zgony - pogrzeby 1763-1814, k. nlb., „1776, Aprilis 26 - Obiit
Gen. D. Petrus Polejowski aetatis suae annorum circit 42”.
5 AFP, ks. XVI, s. 82, informację tę podają: Bochnak, op. cit., s. 139 i Frazik, op. cit., s. 322.
0 AFP, ks. XVI, s. 87, informację tę podają: Bochnak, op. cit., s. 139 i Frazik, op. cit., s. 322.
7 AFP, ks. XVI, s. 96, informację tę podają: Bochnak, op. cit., s. 140 i Frazik, op. cit., s. 322.
8 AFP, ks. XVI, s. 103, informację tę podają: Bochnak, op. cit., s. 140 i Frazik, op. cit., s. 322.
Instytut Historii Sztuki UJ
Kraków
Jakub Sito
Instytut Sztuki PAN
Warszawa
„PAN PIOTR POLEJOWSKI SNYCYRZ LWOWSKI”
I JEGO DZIEŁA W KOŚCIELE FRANCISZKANÓW W PRZEMYŚLU*
W r. 1754 gwardian Grzegorz Ostrowski rozpoczął „fabrykę” nowego kościoła
Franciszkanów w Przemyślu* 1 2. To wielkie przedsięwzięcie wiązało się z przygotowa-
niami do koronacji obrazu Matki Boskiej Niepokalanej, który był własnością przemy-
skiego konwentu". Nie należy się zatem dziwić, że ze szczególną starannością przy-
stąpiono do budowy ołtarza głównego (ił. 1, 2), w którym zamierzano wyeksponować
cudowny wizerunek. W marcu 1761 roku odnotowano w dokumentacji „fabryki”, iż
„Panu Piotrowi Polejowskiemu snycyrzowi lwowskiemu, który się skontraktował na
ołtarz wielki, w którym powinno być ołtarzów trzy za złotych polskich 7000, a przy
wystawieniu ołtarza wymówił sobie insuper na kontusz i żupan złotych 400, dało się
zadatku złotych polskich tysiąc”3. Mowa tu o żyjącym w latach 1734-76 lwowskim
rzeźbiarzu i architekcie, późniejszym autorze barokizacji katedry lwowskiej, serwito-
rze i sekretarzu królewskim4.
Kontrakt niestety nie zachował się, natomiast wiemy z rachunków, że wywiąza-
nie się z niego zajęło Polejowskiemu kilka lat. Świadczą o tym sumy za ołtarz wielki
wypłacane w ratach: 2 V5 i 17 X 17616, w kwietniu (bez daty dziennej) 17637 oraz 7 i
30 VI 17648, a także informacje o sprowadzaniu ze Lwowa jego elementów: 9 II
Artykuł powstał na marginesie prac obu autorów nad tomem Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce po-
święconym zabytkom sakralnym Przemyśla.
1 J.T. Frazik, Budowniczowie i artyści na usługach franciszkanów przemyskich od XV-XVIII na tle dzie-
jów kościoła i jego wyposażenia, „BHS”, 37, 1975, s. 312-334. Frazik korzystał w przemyskim archi-
wum głównie z ksiąg wydatków klasztornych o numerach: XIV, XV, XVI i XVII. Szczególnie cenna
jest księga XVI, zawierająca rachunki fabryki kościoła franciszkanów w Przemyślu.
2 Koronacje cudownych obrazów na ziemiach ruskich Korony były często przyczyną gruntownych prze-
obrażeń świątyń, w których przechowywano owe wizerunki, a nawet dawały asumpt do decyzji o budo-
wie nowych okazałych kościołów-sanktuariów. Zob. J.A. Baranowski, Oprawy uroczystości koronacyj-
nych wizerunków Marii na Rusi Koronnej w XVIII w., „BHS”, 57, 1995, s. 316-318.
1 AFP, ks. XVI, Regestra expenosrum in cptibus connotatur omnes expensa [...] ab A. 1753 ad 1783., s.
80. Treść zapiski zacytował już A. Bochnak, Ze studiów nad rzeźbą lwowską w epoce rokoka, Kraków
1931, s.139 oraz Frazik, op. cit., s. 322.
4 Z. Homung, Polejowski Piotr, [w:] PSB, t. 27, Warszawa 1983, s. 291. Informacja o nieznanych dotąd
datach życia odnaleziona ostatnio przez Jakuba Sitę i Andrzeja Betleja. AGAD, Akta Zabużańskie, sygn.
758, Parafia katedralna we Lwowie. Zgony - pogrzeby 1763-1814, k. nlb., „1776, Aprilis 26 - Obiit
Gen. D. Petrus Polejowski aetatis suae annorum circit 42”.
5 AFP, ks. XVI, s. 82, informację tę podają: Bochnak, op. cit., s. 139 i Frazik, op. cit., s. 322.
0 AFP, ks. XVI, s. 87, informację tę podają: Bochnak, op. cit., s. 139 i Frazik, op. cit., s. 322.
7 AFP, ks. XVI, s. 96, informację tę podają: Bochnak, op. cit., s. 140 i Frazik, op. cit., s. 322.
8 AFP, ks. XVI, s. 103, informację tę podają: Bochnak, op. cit., s. 140 i Frazik, op. cit., s. 322.