Kościół parafialny w Sieniawie Zbaraskiej

193

w kronice spisanej po II wojnie światowej, o. Włodyka66. Relacja ta ze wszystkich
znanych nam źródeł jest najbardziej szczegółowa. Obrazuje nie tylko sieniawskie
życie religijne, ale również społeczne, co w znaczącym stopniu przysłużyło się ba-
daczom historii klasztoru zbaraskiego do zrekonstruowania losów parafii. Kronika
wydawała się być uzupełnieniem materiałów archiwalnych, stanowiąc jednocześnie
podstawowe źródło informacji dotyczące drugiego kościoła w Sieniawie. Jak dotąd
nie zwrócono uwagi na fakt, że jest ona nie tylko jedyną relacją świadczącą o budo-
wie drugiej świątyni w Sieniawie, ale również jako jedyna nie wspomina o kościele
z r. 1883, udokumentowanym w źródłach archiwalnych.
Można przypuszczać, że Augustyn Chadam OFM, autor opracowania historii
bernardynów, opierając się na materiałach archiwalnych zgromadzonych w krakow-
skim archiwum macierzystego Zakonu, w których mowa o kościele z r. 1883 oraz na
kronice Włodyki wspominającej budowę świątyni w r. 1898, wprowadził do literatu-
ry informację o dwóch sieniawskich kościołach - z których drugi miał być większy,
odpowiadając na zapotrzebowanie wiernych - co następnie powtórzył za nim Ka-
chel6. Założenie, że informacja podana przez Chadama o budowie drugiego, więk-
szego kościoła, o ile stanowi przykład logicznego wywodu, równocześnie może być
nadinterpretacją, której nie potwierdzają pozostałe relacje źródłowe, skłania nas do
ponownego odwołania się do tychże źródeł. Z jednej strony mamy akt fundacyj-
ny kaplicy oraz relacje z wizytacji kościelnych odwołujące się do istnienia kaplicy
od r. 188368, z drugiej zaś powojenny opis mówiący o fundacji kościoła w r. 1898
przez Kajetana hr. Trzcińskiego69. Niemożliwe jest ustalenie z jakich konkretnie
źródeł korzystał były proboszcz przy rekonstruowaniu parafialnej kroniki. Wydaje
się jednak, że budowa świątyni - wymagająca wsparcia wiernych, jak i zapewne
zwierzchników klasztoru zbaraskiego - zostałaby odnotowana również w aktach
klasztornych. Ponadto osoba fundatora kościoła - Kajetana Trzcińskiego, na któ-
rego cześć świątynia miała uzyskać drugie wezwanie (również nieodnotowane
w innych źródłach), stanowi pewną zagadkę. O ile wiadomo, że pod koniec wie-
ku XIX wieś znajdowała się w rękach przedstawicieli rodziny Trzcińskich (w 1886
właścicielem był Oktaw Trzciński, zaś w r. 1897, Oktaw Szczęsny Trzciński oraz
Franciszek Tichy °), o samym Kajetanie, który miał podarować plac pod budowę
kościoła, a więc musiał posiadać prawa do tej ziemi, nie udało się pozyskać żad-
nych informacji.
W rozważaniach o tym, czy w Sieniawie istniał jeden czy dwa kościoły mogą po-
móc zachowane fotografie pochodzące ze zbiorów Muzeum Historycznego Lwowa,
których czasu powstania nie udało się ustalić oraz z kroniki autorstwa o. Włodyki,

66 APB, sygn. mps 275, s. 17. Wspomniany dokument stanowi odtworzenie, na prośbę Zarządu Pro-
wincji Bernardyńskiej, oryginalnej kroniki parafialnej, zniszczonej w trakcie II wojny światowej. Za-
dania podjął się o. Włodyka - ostatni z żyjących proboszczy parafii sieniawskiej, zob. ibidem, s. 15.

67 Chadam, op. cit., s. 317; Kachel, op. cit., s. 475.

68 APB, sygn. XXV-d-4, s. 643; informacje o dacie budowy kościoła (1883) znaleźć można również
w Schematismus Universi Saecularis et Regularis Cleri Archi Diaeceseos Metropol. Leopol. Rit. Lat.,
Leopolis 1930, s. 160-161 i Schematismus Universi Saecularis et Regularis Cleri Archi Diaeceseos
Metropol. Leopol. Rit. Lat., Leopolis 1936, s. 176.

69 APB, sygn. mps 275, s. 17.

70 Bigo, Najnowszy skorowidz..., 1886, s. 175; Bigo, Najnowszy skorowidz..., 1897, s. 172.