214

Michał Mikos

jak i omówione ołtarze stanowią uzupełniające się formalnie dzieła, które z powodze-
niem mogłyby funkcjonować w bezpośrednim sąsiedztwie.
Za klasyczny przykład zastosowania dekoracji „kryształkowej” niech posłuży
dekoracja plafonu w dawnej cukierni Ludwika Zalewskiego przy ul. Akademickiej 10
(ob. Prospekt Szewczenki). Pochodząca z lat 1926-192871, składa się z metalowej ramy
i matowego szkła, tworząc kalejdoskop figur geometrycznych. Inną, kameralną reali-
zacją jest detal z r. 1935, w postaci wydłużonych kapiteli pilastrów flankujących wejście
do dawnego sklepu obuwniczego „BATA" w bezpośrednim sąsiedztwie katedry łaciń-
skiej. Jej autorem jest inż. Bronisław Wiktor72. Modernistyczne kamienice czynszowe
operowały przede wszystkim bryłami oraz podziałami, natomiast dekoracja redukowa-
na była do kilki fragmentów elewacji. Przykładano jednak do niej wielką wagę i w re-
zultacie na terenie Lwowa zachowały się liczne przykłady wysokiej klasy dekoracji
modernistycznej. Można tu ograniczyć się do trzech najbardziej charakterystycznych
przykładów, dających się powiązać stylistycznie z nagrobkiem Karola Skibińskiego.
Narożny budynek przy ul. Św. Jacka 32 (obecnie ul. Archipenki) z lat 1929-1930 otrzy-
mał interesujące nadokienniki pierwszej kondygnacji, prawdopodobnie autorstwa
Kazimierza Piotrowicza73. Wpisane w trójkąt przedstawiają ptaki umieszczone wśród
listowia, całość potraktowana w sposób zgeometryzowany; artysta operuje okręgami,
trójkami oraz owalami. Całość dopełnia dekoracja sgraffitowa umieszczona od stro-
ny ulicy Tarnawskiego, przestawiająca pionowe pasy wypełnione zygzakiem, którego
załamania wypełniają różne elementy geometryczne, przypominające stylizowaną ro-
ślinność. Przy tej samej ulicy, pod nr 38, stoi budynek z lat 1929-1930. Otrzymał on
trzy płaskorzeźbione medaliony z popiersiami. W zakresie kompozycji medaliony są
identyczne. Biriulow sugeruje, że mogą one przedstawiać Florę, Pomonę oraz Dianę74.
Forma jest uproszczona, autor operuje masami i modernistycznymi kubami w sposób
oszczędny. W literaturze jako autora wskazuje się na Kazimierza Piotrowicza75 albo
Zygmunta Kurczyńskiego76. Dom rodziny Bończów przy ul. Kopcowej 16 (obecnie ul.
Kniaża) otrzymał płaskorzeźbioną grupę wpisaną w półkole, przedstawiająca klęczą-
cą na jedno kolano Dianę, sięgającą prawą ręką w kierunku jelenia, spożywającego
z rogu obfitości trzymanego w lewej ręce bogini. Relief stanowi najważniejszy akcent
dekoracyjny budynku i podobnie jak wyżej wspominane realizacje, traktowany jest
sumarycznie, choć brak tu kubizacji, którą zastąpiło miękkie kształtowanie kamienia77.
Podsumowując - na tak zarysowanym tle nagrobek Skibińskiego to przemyśla-
ny, logiczny, harmonijny projekt, równoważący kontrasty formalne78. Dzięki temu

71 Bancekowa, op. cit., s. 16.

72 Ibidem, s. 122.

73 Biriulow, Rzeźba lwowska..., s. 254; R. Cielątkowska, L. Onyszczenko-Szwec, Detal architektury
mieszkaniowej Lwowa XIX i XX wieku, Gdańsk 2006, s. 236-238.

74 Biriulow, Rzeźba lwowska..., s. 254.

75 Ibidem.

76 Bancekowa, op. cit., s. 86.

77 Ibidem, s. 92-93.

78 Podobną opinię wyraził sąd konkursowy: „Pomysł oryginalny i bardzo logicznie przeprowadzo-
ny; odpowiada szczęśliwie zasadniczej idei konkursu. Monumentalny, jakkolwiek realizacja na-
kłada poważne i odpowiedzialne zadania trafnego opracowania szczegółów rzeźbiarskich" (Wynik
konkursu na projekt nagrobka dla śp. Prof. Karola Skibińskiego, „Czasopismo Techniczne", nr 23,
1930, s. 432, cyt. za: Lewicki, Regeneracja i modernizacja..., s. 94-95).