Krzysztof M.Ciałowicz

ROLA CERAMIKI GRECKIEJ W BADANIACH NAD UZBROJENIEM.
HEŁM KORYNCKI
Uzbrojenie jest jedną z tych kategorii przedmiotów, które
dopiero w ostatnich latach zaczęły na szerszą skalę interesować
badaczy. Częściej zajmowano się sposobami walki, okresem przejś-
cia od bitew rozgrywanych sposobem pojedynków do walk toczonych
przez dwie zwarte formacje ozy też rodzajami wojsk w Grecji.
W badaniach nad uzbrojeniem opierano się głównie na zachowanych
obiektach samego uzbrojenia, mniej uwagi poświęcając ich przed-
stawieniom w sztuce, chociaż ostatnio zauważa się zdecydowaną
A ,
poprawę w tej dziedzinie . Szczególną rolę odgrywa tu ceramika
grecka, zwłaszcza czarno i czerwono figurowa. Mistrzostwo mala-
rzy i realistyczny sposób przedstawiania przedmiotów pozwala na
próby ustalenia dokładniejszego datowania^i potwierdzenia typo-
logii uzbrojenia.
Najlepiej datowanym spośród wszystkich rodzajów uzbrojenia
greckiego jest hełm korynoki, aczkolwiek jego forma, mimo cią-
głej ewolucji w kierunku ufunkcjonalnienia, nie przechodzi gwał-
townych zmian. Ponadto obok nowych form długo jeszcze trwa-
ją stare. Obydwa te zjawiska nie są czynnikami ułatwiającymi
precyzyjne datowanie. Wydaje się jednak, że najlepiej można go
datować na podstawie kryteriów typologicznych a, w wypadku heł-
mów dekorowanych, i stylistycznych. Obecnie można określić czas
powstania poszczególnych egzemplarzy z dokładnością do kilkudzie-
sięciu lat. W badaniach nad chronologią, przynajmniej w odnie-

d
Por. np. A.Alfoldi, Die Herrschaft der Reiterei in Grie-
chenland und Rom nach-dem Stiirz der Konige, Festschrift K. Sche-
fold, Berno '1967; H.L.Lorimer, Homer and the Monuments, Tondyn
1950; P.A.L. Greenhalgh, Early Greek Warfare, Cambridge 1973;
z polskich prac wymienić tu trzeba znacznie wcześniejsze dzieło,
E.Bulandy, Bogen und Pfeil bel den Yólkern des Altertums, Wiedeń
1913.