DOI issue:
Studia
DOI article:Ignaczak, Paweł: Nieznany rysunek Camille'a Pissarra w Muzeum Narodowym w Poznaniu
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.54564#0150
Paweł Ignaczak
Przypisy
1 Na verso rysunku znajduje się jeszcze jedna inskryp-
cja ołówkiem: „Etude de paysanne | No 3", dopisana
nieznaną ręką.
2 Np. litera J na rysunku z MNP jest wyraźniej krótsza
od tegoż inicjału z rysunków Milleta.
3 Analiza rysunków Milleta została przeprowadzona
w Departamencie Sztuk Graficznych w Luwrze
oraz na podstawie opracowań, m.in.: L. Manoeuvre,
Jean-Franęois Millet. Pastels et dessins, Bibliotheque
de 1'image, Paris 2002; A.R. Murphy, Jean-Franęois
Millet. Drawn into the light, Yale University Press
1999; A.R. Murphy, S. Fleming, Jean-Franęois Millet,
kat. wystawy, Boston Museum of Fine Arts, Boston
1984; R.L. Herbert, Jean-Franęois Millet, kat. wystawy,
Grand Palais, Paris 1975; R. Bacou, Millet, dessins,
Bibliotheque des arts, Paris 1975.
4 Neo-Impresjonizm and the Dream of Realities. Pain-
ting, Poetry, Musie, 27.09.2014-11.01.2015.
5 O inspiracjach Degasa sztuką dawną i jego kopiach
dzieł wielkich mistrzów por. M. Stuffinann, Kopieren
und erfahren. Kennen und sammeln, w: A. Eiling
(red.), Degas. Klassik und Experiment, kat. wystawy,
Staatliche Kunsthalle Karlsruhe, 8.11.2014-1.2.2015,
Hirmer - Staatliche Kunsthalle Karlsruhe, Munchen-
Karlsruhe 2014, s. 30-41 (tam dalsza bibliogr.) oraz
A. Eiling, Klassik und Experiment im Werk von Edgar
Degas, w: eadem, Degas..., s. 16-29.
6 R. Brettell, Pissarro's People, kat. wystawy, Fine Arts
Museums of San Francisco, Sterling and Francine
Clark Art Institute, Williamstown, Mass., DelMonico
Books-Prestel, Munich-New York 2011, s. 147-148.
7 R. Brettell, C. Lloyd, A Catalogue ofthe Drawings by
Camille Pissarro in the Ashmolean Museum, Oxford,
Clarendon Press, Oxford 1980, s. 174.
8 R. Brettell, Pissaro's..., s. 157-160.
9 Ibidem, s. 162.
10 W 1980 r. liczbę rysunków Pissarra szacowano na
ok. 3000 (R. Brettell, C. Lloyd, op. cit., s. 3). Niewy-
kluczone, że rysunków jest znacznie więcej.
11 Np. na postaci kobiety stojącej tyłem do widza, tuż
przy prawej krawędzi rysunku Groupe de personnages
en discussion, etude pour un marche, ok. 1882, czarna
kredka, 232 > <179 mm, Luwr, RF 22752, czy na po-
staciach z grupy szkiców do Sianokosów (zob. R. Bret-
tell, Pissarro ’s..., s. 156, il. 109-114).
12 Np. Femme accroupie, de face, avec un panier, ok. 1880,
czarna kredka i akwarela, 207 x 165 mm, Luwr,
RF 30105.
13 Np. na postaciach z rysunków w British Museum (Ko-
bieta stojąca tyłem, nr inw. 1920,0712.3; Trzy studia ko-
biety ubierającej się, nr inw. 1920,0712.2).
14 J. Pissarro, C. Durand-Ruel Snollaerts, współpraca:
A. de Buffevent, A. Champie, Pissarro. Critical catalo-
gue ofpaintings. Catalogue critigue des peintures, Ski-
ra - Wildenstein Institute Publications, Milan - Paris
2005, 3 t., t. 2, s. 607, nr kat. 922.
15 R. Brettell, C. Lloyd, s. 174, poz. 219.
16 Pod koniec 1890 r. Pissarro wykonał kilka rysunko-
wych wachlarzy. O pięciu z nich artysta wzmiankował
w liście do syna Luciena z 17 XI 1890 r. z Eragny („Po
twoim odjeździe (...) zrobiłem jeszcze pięć wachla-
rzy"; C. Pissarro, Listy do syna Lucjana, Ossolineum,
Wrocław 1971, s. 136). Pissarro wysłał je do marszan-
da Paula Duranda-Ruela, który zakupił dwa lub trzy
(Ibidem, s. 139-140).Jeszcze jeden wachlarz powstał
w grudniu 1890 r. jako prezent dla Luciena („Skoń-
czyłem twój wachlarz (...)", list C. Pissarra do syna,
Eragny, 20 XII 1890; Ibidem, s. 140). Lucien, miesz-
kający wówczas w Londynie, dostał ten wachlarz, oraz
drugi, jeden z odrzuconych przez Duranda-Ruela,
w styczniu 1891. (,Wachlarz odrzucony przez Du-
randa wspaniały. Mój również piękny; list L. Pissar-
ra do ojca, Londyn, Bayswater, styczeń 1891, Ibidem,
s. 144. Jeden z tych dwóch wachlarzy to interesujący
nas rysunek z Ashmolean Museum ( Pissarro. Camille
Pissarro 1830-1903, kat. wystawy, Grand Palais, Paris;
Museum of Fine Arts, Boston, 1980-1981, Paris 1980,
s. 237, kat. 212).
17 R. Brettell, C. Lloyd, s. 174; R. Brettell, Pissarro 's...,
s. 211.
18 Korespondencja elektroniczna 14-16 I 2015, prze-
chowywana w dokumentacji naukowej Gabinetu
Rycin MNP.
19 List elektroniczny z 15.01.2015, wydruk w dokumen-
tacji naukowej Gabinetu Rycin MNP.
20 W zbiorach MNP znajduje się także rysunek Paula Si-
gnaca, postimpresjonisty, z którym Pissarro współpra-
cował.
144
Przypisy
1 Na verso rysunku znajduje się jeszcze jedna inskryp-
cja ołówkiem: „Etude de paysanne | No 3", dopisana
nieznaną ręką.
2 Np. litera J na rysunku z MNP jest wyraźniej krótsza
od tegoż inicjału z rysunków Milleta.
3 Analiza rysunków Milleta została przeprowadzona
w Departamencie Sztuk Graficznych w Luwrze
oraz na podstawie opracowań, m.in.: L. Manoeuvre,
Jean-Franęois Millet. Pastels et dessins, Bibliotheque
de 1'image, Paris 2002; A.R. Murphy, Jean-Franęois
Millet. Drawn into the light, Yale University Press
1999; A.R. Murphy, S. Fleming, Jean-Franęois Millet,
kat. wystawy, Boston Museum of Fine Arts, Boston
1984; R.L. Herbert, Jean-Franęois Millet, kat. wystawy,
Grand Palais, Paris 1975; R. Bacou, Millet, dessins,
Bibliotheque des arts, Paris 1975.
4 Neo-Impresjonizm and the Dream of Realities. Pain-
ting, Poetry, Musie, 27.09.2014-11.01.2015.
5 O inspiracjach Degasa sztuką dawną i jego kopiach
dzieł wielkich mistrzów por. M. Stuffinann, Kopieren
und erfahren. Kennen und sammeln, w: A. Eiling
(red.), Degas. Klassik und Experiment, kat. wystawy,
Staatliche Kunsthalle Karlsruhe, 8.11.2014-1.2.2015,
Hirmer - Staatliche Kunsthalle Karlsruhe, Munchen-
Karlsruhe 2014, s. 30-41 (tam dalsza bibliogr.) oraz
A. Eiling, Klassik und Experiment im Werk von Edgar
Degas, w: eadem, Degas..., s. 16-29.
6 R. Brettell, Pissarro's People, kat. wystawy, Fine Arts
Museums of San Francisco, Sterling and Francine
Clark Art Institute, Williamstown, Mass., DelMonico
Books-Prestel, Munich-New York 2011, s. 147-148.
7 R. Brettell, C. Lloyd, A Catalogue ofthe Drawings by
Camille Pissarro in the Ashmolean Museum, Oxford,
Clarendon Press, Oxford 1980, s. 174.
8 R. Brettell, Pissaro's..., s. 157-160.
9 Ibidem, s. 162.
10 W 1980 r. liczbę rysunków Pissarra szacowano na
ok. 3000 (R. Brettell, C. Lloyd, op. cit., s. 3). Niewy-
kluczone, że rysunków jest znacznie więcej.
11 Np. na postaci kobiety stojącej tyłem do widza, tuż
przy prawej krawędzi rysunku Groupe de personnages
en discussion, etude pour un marche, ok. 1882, czarna
kredka, 232 > <179 mm, Luwr, RF 22752, czy na po-
staciach z grupy szkiców do Sianokosów (zob. R. Bret-
tell, Pissarro ’s..., s. 156, il. 109-114).
12 Np. Femme accroupie, de face, avec un panier, ok. 1880,
czarna kredka i akwarela, 207 x 165 mm, Luwr,
RF 30105.
13 Np. na postaciach z rysunków w British Museum (Ko-
bieta stojąca tyłem, nr inw. 1920,0712.3; Trzy studia ko-
biety ubierającej się, nr inw. 1920,0712.2).
14 J. Pissarro, C. Durand-Ruel Snollaerts, współpraca:
A. de Buffevent, A. Champie, Pissarro. Critical catalo-
gue ofpaintings. Catalogue critigue des peintures, Ski-
ra - Wildenstein Institute Publications, Milan - Paris
2005, 3 t., t. 2, s. 607, nr kat. 922.
15 R. Brettell, C. Lloyd, s. 174, poz. 219.
16 Pod koniec 1890 r. Pissarro wykonał kilka rysunko-
wych wachlarzy. O pięciu z nich artysta wzmiankował
w liście do syna Luciena z 17 XI 1890 r. z Eragny („Po
twoim odjeździe (...) zrobiłem jeszcze pięć wachla-
rzy"; C. Pissarro, Listy do syna Lucjana, Ossolineum,
Wrocław 1971, s. 136). Pissarro wysłał je do marszan-
da Paula Duranda-Ruela, który zakupił dwa lub trzy
(Ibidem, s. 139-140).Jeszcze jeden wachlarz powstał
w grudniu 1890 r. jako prezent dla Luciena („Skoń-
czyłem twój wachlarz (...)", list C. Pissarra do syna,
Eragny, 20 XII 1890; Ibidem, s. 140). Lucien, miesz-
kający wówczas w Londynie, dostał ten wachlarz, oraz
drugi, jeden z odrzuconych przez Duranda-Ruela,
w styczniu 1891. (,Wachlarz odrzucony przez Du-
randa wspaniały. Mój również piękny; list L. Pissar-
ra do ojca, Londyn, Bayswater, styczeń 1891, Ibidem,
s. 144. Jeden z tych dwóch wachlarzy to interesujący
nas rysunek z Ashmolean Museum ( Pissarro. Camille
Pissarro 1830-1903, kat. wystawy, Grand Palais, Paris;
Museum of Fine Arts, Boston, 1980-1981, Paris 1980,
s. 237, kat. 212).
17 R. Brettell, C. Lloyd, s. 174; R. Brettell, Pissarro 's...,
s. 211.
18 Korespondencja elektroniczna 14-16 I 2015, prze-
chowywana w dokumentacji naukowej Gabinetu
Rycin MNP.
19 List elektroniczny z 15.01.2015, wydruk w dokumen-
tacji naukowej Gabinetu Rycin MNP.
20 W zbiorach MNP znajduje się także rysunek Paula Si-
gnaca, postimpresjonisty, z którym Pissarro współpra-
cował.
144