DOI article:
Kołątaj, Wojciech: Wstępny projekt konsolidacji tzw. świątyni sztandarów Obozu Dioklecjana w Palmyrze
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.26180#0087
Abstrahując od oceny niektórych prac oraz konieczności ich przeprowa-
dzenia (np. rekonstrukcja wszystkich czterech kolumn Wielkiej Exedry),
należy generalnie stwierdzić niezbędność kontynuowania tej akcji, podykto-
wanej troską o konserwację zagrożonych reliktów, jak również chęcią uzyska-
nia efektów przestrzennych i plastycznych możliwie pełnych, zbliżonych do
tych, które kształtowały charakter miasta w czasie jego funkcjonowania.
Pamiętając o innej psychice współczesnego odbiorcy, zmienionej funkcji
założenia, prawach estetycznych ruiny, należy także zachować preponde-
rancję pewnych wartości, aby przeprowadzona anastyloza czy rekonstrukcja
była zgodna z prawami konstrukcji, proporcji, rytmów i faktur ora,z z danymi
historycznymi o danym obiekcie.
W tegorocznej kampanii wykopaliskowej tzw. Świątynia Sztandarów została
całkowicie odkopana. Polska Misja Archeologiczna badająca ten obiekt od
szeregu lat sporządziła dokumentację i usunęła z jej terenu łącznie 1291 blo-
ków kamiennych pochodzących z jej ścian, kolumn, portali. Większość z nich
spoczywała w miejscu upadku i znajduje się w dobrym stanie technicznym.
pewna jednak część tych bloków jest już zwietrzała i posiada znaczne ubytki.
Zwłaszcza bloki leżące na szczycie rumowiska, nie zasypane gruzem, narażone
były przez wieki na niszczące działanie słońca, deszczu, a przede wszystkim
piasku niesionego przez silne wiatry.
Spora część materiału kamiennego została ponownie użyta w różnych cza-
sach do innych celów. Już wstępna analiza całego materiału kamiennego przy
rozpatrywaniu ewentualnej anastylozy pewnych fragmentów budowli wyka-
zuje brak wielu bloków. Część z nich uległa zniszczeniu przy upadku, część
została kompletnie zerodowana, ale procent tych ubytków nie może się równać
procentowi obecnych braków. Także konieczność odkopania ich obecnie,
powodując zmianę schematu rozłożenia soli i stopnia wilgotności, dodatkowo
te bloki osłabia.
Do tych wstępnych obserwacji należy dodać, że z technicznego punktu
widzenia również zachowane fragmenty budowli znajdują się w bardzo złym
stanie. Właśnie stopień ich zniszczenia zmusił nas do zasygnalizowania w bie-
żącym sezonie konieczności przeprowadzenia pewnych zabezpieczeń5. Do naj-
pilniejszych prac zaliczono: konsolidację północno-wschodniego narożnika
tzw. Świątyni Sztandarów" (fig. 1) oraz północnej strony absydy (fig. 2), wzmoc-
nienie dwóch kolumn w północnej części galerii (przesunięcie architrawu) (fig.
3) oraz uszczelnienie i ustawienie dwóch kolumn po stronie południowej
(fig- 4).
romains de Syrie, Atti del VII Congr. Intern, di Arch. Class., t. III, Roma 1959, s. 27 sq.
(prace konserwatorskie na terenie Teatru, Łaźni Dioklecjana i nowo odkrytych grobów
na nekropoli południowo-zachodniej w Palmyrze).
5 Por. W. Kolą taj, Polish Excavations at Palmyra 1968. Preliminary Report —
złożony w Service des Antiąuites w Damaszku.
80
dzenia (np. rekonstrukcja wszystkich czterech kolumn Wielkiej Exedry),
należy generalnie stwierdzić niezbędność kontynuowania tej akcji, podykto-
wanej troską o konserwację zagrożonych reliktów, jak również chęcią uzyska-
nia efektów przestrzennych i plastycznych możliwie pełnych, zbliżonych do
tych, które kształtowały charakter miasta w czasie jego funkcjonowania.
Pamiętając o innej psychice współczesnego odbiorcy, zmienionej funkcji
założenia, prawach estetycznych ruiny, należy także zachować preponde-
rancję pewnych wartości, aby przeprowadzona anastyloza czy rekonstrukcja
była zgodna z prawami konstrukcji, proporcji, rytmów i faktur ora,z z danymi
historycznymi o danym obiekcie.
W tegorocznej kampanii wykopaliskowej tzw. Świątynia Sztandarów została
całkowicie odkopana. Polska Misja Archeologiczna badająca ten obiekt od
szeregu lat sporządziła dokumentację i usunęła z jej terenu łącznie 1291 blo-
ków kamiennych pochodzących z jej ścian, kolumn, portali. Większość z nich
spoczywała w miejscu upadku i znajduje się w dobrym stanie technicznym.
pewna jednak część tych bloków jest już zwietrzała i posiada znaczne ubytki.
Zwłaszcza bloki leżące na szczycie rumowiska, nie zasypane gruzem, narażone
były przez wieki na niszczące działanie słońca, deszczu, a przede wszystkim
piasku niesionego przez silne wiatry.
Spora część materiału kamiennego została ponownie użyta w różnych cza-
sach do innych celów. Już wstępna analiza całego materiału kamiennego przy
rozpatrywaniu ewentualnej anastylozy pewnych fragmentów budowli wyka-
zuje brak wielu bloków. Część z nich uległa zniszczeniu przy upadku, część
została kompletnie zerodowana, ale procent tych ubytków nie może się równać
procentowi obecnych braków. Także konieczność odkopania ich obecnie,
powodując zmianę schematu rozłożenia soli i stopnia wilgotności, dodatkowo
te bloki osłabia.
Do tych wstępnych obserwacji należy dodać, że z technicznego punktu
widzenia również zachowane fragmenty budowli znajdują się w bardzo złym
stanie. Właśnie stopień ich zniszczenia zmusił nas do zasygnalizowania w bie-
żącym sezonie konieczności przeprowadzenia pewnych zabezpieczeń5. Do naj-
pilniejszych prac zaliczono: konsolidację północno-wschodniego narożnika
tzw. Świątyni Sztandarów" (fig. 1) oraz północnej strony absydy (fig. 2), wzmoc-
nienie dwóch kolumn w północnej części galerii (przesunięcie architrawu) (fig.
3) oraz uszczelnienie i ustawienie dwóch kolumn po stronie południowej
(fig- 4).
romains de Syrie, Atti del VII Congr. Intern, di Arch. Class., t. III, Roma 1959, s. 27 sq.
(prace konserwatorskie na terenie Teatru, Łaźni Dioklecjana i nowo odkrytych grobów
na nekropoli południowo-zachodniej w Palmyrze).
5 Por. W. Kolą taj, Polish Excavations at Palmyra 1968. Preliminary Report —
złożony w Service des Antiąuites w Damaszku.
80