DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.33527#0449
PÏIILIPPUS II AUGUSTES.
297
(1205)
senescallo. — Item diximus per sacramentum nos-
trum quod nulla ecclesiastica persona debet aliquem
trahere in causam pro hde vel pro sacramento quod
bat de feodo laico vel catallo hominis laici ; sed, si
Rdes data fuerit de catallo maritagii vel de legato mor-
tui, vel de catallo clerici vel crucesignati, de causa
ilia b ene p ossunt j udi care.—Item diximus p er sacra-
mentum nostrum quod non vidimus, tempore Hen-
rici et Ricardi quondam regum Anglie, quod aliquis
redderet décimas de fenis aut de genestis aut de
boscis, nisi prius fuerint elemosiuate. — Item dixi-
mus per sacramentum nostrum quod vidimus Hen-
ricum et Ricardum, reges Anglie, tenentes pîacitum
spate in civitate et banleugia Lexovii, postquam
Arnulfus episcopus Lexoviensis recessit a Norman-
nia exul hac de causa. — Item diximus per sacra-
mentum nostrum quod in feodo terre Gornaii et
Feritatis et Goellenfontis non debet archiepiscopus
tenere nisi tantum tria placita, scilicet : de maritagio,
de legato mortui et de catallo clerici. — Item dixi-
mus per sacramentum nostrum, super hoc quod ar-
chiepiscopus petit apud Loviers, quod Ricardus
quondam rex Anglie fecit ei excambium, et inde
dédit ei cartam suam ; et dominus rex faciet ei justi-
ciam secundum tenorem carte sue, si ei placuerit.
— Item diximus per sacramentum nostrum, de cle-
rico qui tenet laicum feodum, quod si clericus in-
juriosus existit domino a quo tenet feodum, super
feodo illo, dominus feodi potest saisire omniacatalla
clerici que invenerit super feodum, de quocumque
loco venerint, donec ei satisfecerit de hiis que per-
tinent ad feodum. — Item diximus per sacramen-
tum nostrum quod, si clericus teneat aliquid de quo
conqueratur laicus, et clericus dicat se tenere illud
nomine elemosine, per sacramenta legalium homi-
num terre recognoscetur utrum sit feodum laicum
an elemosina, et hoc in curia domini regis; simili-
ter si laicus tenet rem quam clericus dicat esse suam
nomine elemosine, recognoscetur similiter in curia
domini regis per sacramenta legalium hominum
patrie. — Item diximus per sacramentum nostrum
de rebus usurarii, quod, quamdiuusurarius est in
lecto egritudinis, si distribuât res suas propria manu
sua, stabile est; post mortem vero usurarii, omnes
res sue domini regis erunt, si probatum fuerit quod
infra annum ante mortem commodaverit ad usu-
ram. — Item diximus de illo qui moritur intestatus,
si jacuerit in lecto egritudinis per très dies aut per
quatuor, omnia mobilia ipsius debeant esse domini
regis aut illius in cujus terra est; et sic est de illo
qui se interhcit spontaneus. —Item de treuga dixi-
mus quod, si aliquis vulnerat alium unde debeat
perdere membrum aut vitam, pîacitum remanebit
in curia domini regis, si conquerens vulf prosequi
causam, et ecclesia habebit emendam suam usque
ad novem libras, si accusatus fuerit convictus, et
dominus rex habebit totum residuum, Treuga vero
durât a die mercurii sero usque ad diem lune mane.
— Item diximus quod, si clericus capiatur qua-
cumque ex causa, et ecclesia eum requirat, reddi
debet ecclesie. Et si convictus fuerit de furto vel de
homicidio, degradabitur et abjurabit terram, nec
aliter pro delicto illo punietur, nec poterit postea
intrare terram sine licencia domini regis quin de eo
hat justicia. Si vero postea aliquid forifecerit, do-
minus rex de illo faciet justiciam si eut de laico. —
Notum facimus preterea quod jura domini regis
et nostra, que nobis memorie occurrebant, sicut
vidimus tempore Henrici et Ricardi regum ea ob-
servari, advocato consilio prudentum virorum, sci-
licet Ricardi de Willikier, Ricardi de Argentiis,
Ricardi de Fonteneto et Radulh Labbe et quorum-
dam aliorum, bona hde scripsimus pro jure domini
regis et nostro conservando. Et quia jura domini
regis et nostra nobis memorie non occurrebant, et
quia quidam de baronibus Normannie présentes
non erant, decrevimus inter nos quod ad aliam diem
conveniremus et barones absentes advocaremus, si
domino régi placeret, et tune jura domini regis et
nostra, que hic scripta non sunt, per sacramentum
nostrum scriberemus. — Huic autem scripto sigilla
nostra duximus aponenda. ActumRothomagi, anno
gratieas cc° quinto, mense novembri, dominica post
octavas festi Omnium Sanctorum.
Cette pièce importante était scellée dans le principe de vingt-
deux sceaux, en cire blanche, pendants sur rubans de soie rouge,
tressés de manière à former deux groupes de onze sceaux chacun.
Il manque aujourd'hui quatre sceaux dans le premier groupe et
cinq dans le second. Les sceaux de Philippe de Vassi, Guillaume
de Sérans, Jean de Rouvrai, Eude, châtelain de Beauvais, et de
Thomas de Pavilli n'existent plus, ou du moins ils n'ont pas été
retrouvés jusqu'à présent, ni aux Archives ni ailleurs. Les autres
38
i.
297
(1205)
senescallo. — Item diximus per sacramentum nos-
trum quod nulla ecclesiastica persona debet aliquem
trahere in causam pro hde vel pro sacramento quod
bat de feodo laico vel catallo hominis laici ; sed, si
Rdes data fuerit de catallo maritagii vel de legato mor-
tui, vel de catallo clerici vel crucesignati, de causa
ilia b ene p ossunt j udi care.—Item diximus p er sacra-
mentum nostrum quod non vidimus, tempore Hen-
rici et Ricardi quondam regum Anglie, quod aliquis
redderet décimas de fenis aut de genestis aut de
boscis, nisi prius fuerint elemosiuate. — Item dixi-
mus per sacramentum nostrum quod vidimus Hen-
ricum et Ricardum, reges Anglie, tenentes pîacitum
spate in civitate et banleugia Lexovii, postquam
Arnulfus episcopus Lexoviensis recessit a Norman-
nia exul hac de causa. — Item diximus per sacra-
mentum nostrum quod in feodo terre Gornaii et
Feritatis et Goellenfontis non debet archiepiscopus
tenere nisi tantum tria placita, scilicet : de maritagio,
de legato mortui et de catallo clerici. — Item dixi-
mus per sacramentum nostrum, super hoc quod ar-
chiepiscopus petit apud Loviers, quod Ricardus
quondam rex Anglie fecit ei excambium, et inde
dédit ei cartam suam ; et dominus rex faciet ei justi-
ciam secundum tenorem carte sue, si ei placuerit.
— Item diximus per sacramentum nostrum, de cle-
rico qui tenet laicum feodum, quod si clericus in-
juriosus existit domino a quo tenet feodum, super
feodo illo, dominus feodi potest saisire omniacatalla
clerici que invenerit super feodum, de quocumque
loco venerint, donec ei satisfecerit de hiis que per-
tinent ad feodum. — Item diximus per sacramen-
tum nostrum quod, si clericus teneat aliquid de quo
conqueratur laicus, et clericus dicat se tenere illud
nomine elemosine, per sacramenta legalium homi-
num terre recognoscetur utrum sit feodum laicum
an elemosina, et hoc in curia domini regis; simili-
ter si laicus tenet rem quam clericus dicat esse suam
nomine elemosine, recognoscetur similiter in curia
domini regis per sacramenta legalium hominum
patrie. — Item diximus per sacramentum nostrum
de rebus usurarii, quod, quamdiuusurarius est in
lecto egritudinis, si distribuât res suas propria manu
sua, stabile est; post mortem vero usurarii, omnes
res sue domini regis erunt, si probatum fuerit quod
infra annum ante mortem commodaverit ad usu-
ram. — Item diximus de illo qui moritur intestatus,
si jacuerit in lecto egritudinis per très dies aut per
quatuor, omnia mobilia ipsius debeant esse domini
regis aut illius in cujus terra est; et sic est de illo
qui se interhcit spontaneus. —Item de treuga dixi-
mus quod, si aliquis vulnerat alium unde debeat
perdere membrum aut vitam, pîacitum remanebit
in curia domini regis, si conquerens vulf prosequi
causam, et ecclesia habebit emendam suam usque
ad novem libras, si accusatus fuerit convictus, et
dominus rex habebit totum residuum, Treuga vero
durât a die mercurii sero usque ad diem lune mane.
— Item diximus quod, si clericus capiatur qua-
cumque ex causa, et ecclesia eum requirat, reddi
debet ecclesie. Et si convictus fuerit de furto vel de
homicidio, degradabitur et abjurabit terram, nec
aliter pro delicto illo punietur, nec poterit postea
intrare terram sine licencia domini regis quin de eo
hat justicia. Si vero postea aliquid forifecerit, do-
minus rex de illo faciet justiciam si eut de laico. —
Notum facimus preterea quod jura domini regis
et nostra, que nobis memorie occurrebant, sicut
vidimus tempore Henrici et Ricardi regum ea ob-
servari, advocato consilio prudentum virorum, sci-
licet Ricardi de Willikier, Ricardi de Argentiis,
Ricardi de Fonteneto et Radulh Labbe et quorum-
dam aliorum, bona hde scripsimus pro jure domini
regis et nostro conservando. Et quia jura domini
regis et nostra nobis memorie non occurrebant, et
quia quidam de baronibus Normannie présentes
non erant, decrevimus inter nos quod ad aliam diem
conveniremus et barones absentes advocaremus, si
domino régi placeret, et tune jura domini regis et
nostra, que hic scripta non sunt, per sacramentum
nostrum scriberemus. — Huic autem scripto sigilla
nostra duximus aponenda. ActumRothomagi, anno
gratieas cc° quinto, mense novembri, dominica post
octavas festi Omnium Sanctorum.
Cette pièce importante était scellée dans le principe de vingt-
deux sceaux, en cire blanche, pendants sur rubans de soie rouge,
tressés de manière à former deux groupes de onze sceaux chacun.
Il manque aujourd'hui quatre sceaux dans le premier groupe et
cinq dans le second. Les sceaux de Philippe de Vassi, Guillaume
de Sérans, Jean de Rouvrai, Eude, châtelain de Beauvais, et de
Thomas de Pavilli n'existent plus, ou du moins ils n'ont pas été
retrouvés jusqu'à présent, ni aux Archives ni ailleurs. Les autres
38
i.